محبوبترینها
قیمت دیگ بخار و تولیدکننده اصلی دیگ بخار
معروف‌ترین هدیه و سوغاتی یزد مشخص شد!
آشنایی با انواع دوربین مداربسته ضد آب
پرداخت اینترنتی قبوض ساختمان (پرداخت قبض گاز، برق و آب)
بهترین دوره آموزش سئو محتوا در سال 1403 با نام طوفان ۱۴۰۳ در فروردین ماه شروع می شود
یک صرافی ارز دیجیتال چه امکاناتی باید داشته باشد؟
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
جراحی و درمان ریشه دندان عفونی با خانم دکتر صفوراامامی
چه مواردی بر قیمت کابین دوش حمام تاثیر دارند؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1797811995
متولیان رسمی تحول در علوم انسانی مواضع بنیادی خود را بیان کنند
واضح آرشیو وب فارسی:مهر: رئیس مرکز پژوهش های علوم انسانی اسلامی صدرا:
متولیان رسمی تحول در علوم انسانی مواضع بنیادی خود را بیان کنند
شناسهٔ خبر: 3725671 - چهارشنبه ۶ مرداد ۱۳۹۵ - ۱۶:۴۸
دین و اندیشه > همایش ها و میزگردها
.jwplayer{ display: inline-block; } حجت الاسلام غلامی گفت: رویکرد نظام اسلامی به تحول بنیادین در علوم انسانی، یک رویکرد راهبردی است. به نظر ما تداوم حیات انقلاب و نظام اسلامی، در گرو توفیق نظام در تحول بنیادین علوم انسانی است. به گزارش خبرگزاری مهر، مشروح سخنرانی حجت الاسلام رضا غلامی در مراسم افتتاحیه دوره آموزشی والعصر، که ۳ مردادماه در دانشگاه امام صادق(ع) برگزار شد، در ادامه می‌آید: بنده در این جلسه بنا دارم به چهار نکته اساسی بپردازم:اول اینکه، رویکرد نظام اسلامی به تحول بنیادین در علوم انسانی، یک رویکرد راهبردی است. به نظر ما، تداوم حیات انقلاب و نظام اسلامی، در گرو توفیق نظام در تحول بنیادین علوم انسانی است. وقتی می گوییم تداوم حیات انقلاب، می توانیم برای انقلاب یک چشم انداز بلند مدت در نظر بگیریم؛ قله این چشم انداز، قرارگرفتن در مسیر شکل گیری تمدن نوین اسلامی است. البته شکل گیری تمدن نوین اسلامی، هدف عالی نیست، هدف میانی است؛ هدف عالی، هموار شدن مسیر تعالی و تکامل روحی انسان و جامعه انسانی است، و تمدن نوین اسلامی، در تحقق این هدف، نقش ابزاری دارد. در واقع، تمدن سازی، از چند جهت به تحقق هدف عالی که همان تعالی و تکامل روح انسان و جامعه انسانی است، کمک می کند و دقت بفرمایید که این کمک، منحصربفرد و بی نظیر است؛ یعنی نمی توان جایگزینی برای تمدن پیدا کرد. ضمنا، اینکه می گوییم تعالی و تکامل توامان فردی و اجتماعی، این قابل تامل است چراکه اسلام فقط به دنبال رشد فردی نیست، اسلام می خواهد کل جامعه را در یک مسیر عادلانه رشد دهد؛ لذا عمده دستورات اسلامی و مسئولیت هایی که اسلام معرفی می کند، به نوعی با جامعه و رشد اجتماعی مرتبط است. عرض کردیم که تمدن سازی از چند جهت به تعالی و تکامل روح انسان و جامعه کمک می کند: یکم، زمینه بروز و ظهور استعدادهای خدادادی انسان و جامعه را خصوصا در امور مدنی مهیا می کند. دقت داشته باشید که هیچ استعدادی در انسان عبث خلق نشده و امکان رشد و شکوفایی نامحدود این استعدادها نیز در دستگاه خلقت، حکیمانه است؛ همچنین باید قبول کنیم که هرچند قسم مهمی از استعدادها روحی است لکن بخش مهمی از آنها نیز به ساحت مادی انسان و توانایی او برای ساخت یک زندگی مادی درست به مثابه بستر ضروری تعالی و تکامل روحی انسان و جامعه برمی گردد. دوم، تمدن، میدان وسیعی را برای ابتلای انسان و رو در رو شدن آدمی با آزمایش های نو به نو و سخت فراهم می کند. شما می دانید، اگر در این دنیا، ابتلا نباشد، رشدی برای انسان متصور نیست. رشد در گرو وجود ابتلا است و هر قدر ابتلا سخت تر و پیچیده تر باشد، انسان های بزرگ تری پا به عرصه خواهند گذاشت. سوم، اگر پیروزی حق بر باطل و عینیت یافتن آن در جهان یکی از اهداف خلقت تلقی شود – که ما بر اساس آیات و روایات، چنین تلقی ای داریم – تمدن، بستر را برای کسب قدرت مثبت، به رخ کشیدن مزیت های حیات طیبه اسلامی، و تضعیف و به حاشیه راندن جریان باطل و تبعات زشت و پلید آن در زندگی انسانی، فراهم می کند. یک نکته ای را در اینجا متذکر می شوم و آن، اهمیت قدرت مادی است. با وجود مذمت های صریح دنیاپرستی و غرق شدن در دنیا در اسلام، در لزوم برخورداری مسلمانان از قدرت مادی جای هیچ تردیدی نیست. اسلام، اقتضائات زندگی در این عالم که عالم مادی است را نادیده نمی گیرد. اینکه قرآن مجید می فرماید : وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّهٍ وَمِنْ رِبَاطِ الْخَیلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّکُم، به نوعی تاکید بر لزوم قوی شدن و کسب قدرت معقول و مشروع است. البته ایمان دینی نیز، جدای از تولید قدرت معنوی که بالاترین قدرت است، به تولید قدرت مادی مطلوب در جهت تحقق اهداف اسلامی کمک می کند. قرآن می فرماید : وَلَا تَهِنُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِین. این برتری که سرچشمه آن ایمان و مقتضیات برخورداری از ایمان است، هم می تواند معنوی باشد و هم مادی. پس توجه بفرمایید که قله چشم انداز بلند نظام اسلامی، رسیدن به شرایط شکل گیری تمدن نوین اسلامی است. البته ما نگاه پروژه ای مطلق به تمدن سازی نداریم؛ نگاه ما فرآیندی است هرچند پروژه را نیز به کلی نفی نمی کنیم. دوم اینکه، این مطلب روشن است که علوم انسانی، هم پشتوانه فکری و روح حاکم بر مناسبات اجتماعی خصوصا حلقه اتصال عناصر نظام اسلامی است، و هم نقش مغزافزار را برای نظام دارد. البته همانطور که اشاره داشتم، ما علوم انسانی را صرفا به منزله مغزافزار توصیف نمی کنیم که این ایراد وارد باشد که چرا علوم انسانی را محصور در عمل گرایی کرده اید، خیر، ما معتقدیم که علوم انسانی اسلامی، (نه علوم انسانی سکولار و غربی)، علاوه بر مغزافزار، روح حاکم بر مناسبات اجتماعی و نظام مدیریتی است. در ارتباط با تمدن، ما نقش علوم انسانی اسلامی را در حد مؤلفه اصلی عقلانیت اسلامی در نظر میگیریم که به واقع، گوهر تمدن محسوب می شود. یعنی تمدن، بدون وجود عقلانیت خاص و اسلامی شکل نمی گیرد و خود این عقلانیت، – قسم اصلی اش – برآیند علوم انسانی اسلامی است. البته تفاوت هایی بین جایگاه و قلمرو علوم انسانی متعارف و علوم انسانی اسلامی هست که اگر خوب فهم نشود، نقش علوم انسانی اسلامی در فرایند تمدن سازی نیز به خوبی درک نخواهد شد. مثلا ما در علوم انسانی اسلامی، فلسفه اسلامی و سایر علوم اسلامی مانند فقه، اخلاق و غیره را از علوم انسانی جدا نکرده ایم. البته مرز این ها با علوم انسانی را به کلی از بین نمی بریم لکن این دو را با هم به صورت روشمند پیوند می زنیم و این، در قلمرو و میزان نفوذ و برد علوم انسانی تاثیر جدی خواهد گذاشت. سوم اینکه، بنا بر آنچه بیان شد، سهم و نقش علوم انسانی در نظام و در بستر تمدن اسلامی، حقیقتا یک سهم و نقش بی نظیر است. حال باید دید، با چنین سهم و نقشی، به موضوع تحول بنیادین در علوم انسانی، چگونه باید نگریست؟ آیا با تقلیل تحول در علوم انسانی به پالایش سطحی و حذف تعارضات ظاهری با اسلام، علوم انسانی مطلوب شکل می گیرد؟ آیا با تقلیل تحول در علوم انسانی به وصله کردن یکسری مباحث اسلامی یا انقلابی به محتوای علوم انسانی فعلی، مانند اضافه شدن چند سرفصل جدید به دروس و غیره، می توان به علوم انسانی مورد نظر دست یافت؟ یا خیر، منظور از تحول، چنانکه گفته شده، تحول بنیادین، انطباق تواما روح و بدنه علوم انسانی با جهان بینی، احکام و ارزش های اسلامی است؟ حتی بهتر است که نگوییم انطباق؛ انطباق حق مطلب را ادا نمی کند، جا دارد بگوییم علوم انسانی باید از بطن جهان بینی و تعالیم اسلامی متولد شود. البته طبیعی است، کسانی که به جامعیت و کمال اسلام، و اسلام همه جانبه اجتماعی باور ندارند، کسانی که فقه و اجتهاد پویا را برنمی تابند، کسانی که امامت و ولایت و شئون اجتماعی آن را قبول ندارند، به این حرف، وقعی نمی نهند. امروز بعضی ها در لباس مسلمان انقلابی، برای اسلام چنین جایگاهی قائل نیستند و ریشه تفسیر غلط آنها از تحول و یا حمله آنان به علوم انسانی اسلامی، همین فقدان باور است؛ هرچند این فقدان باور را صریحا بیان نمی کنند و منافقانه رفتار می کنند! امروز عده ای خودشان را متولی تحول در علوم انسانی می خوانند و کارهای دیگران را سطحی و ظاهری معرفی می کنند، لکن وقتی به اقداماتشان دقت می کنیم، می بینیم هم اکنون سطحی ترین، شکلی ترین و تشریفاتی ترین کارها توسط خودشان در حال انجام است. فکر می کنند که با شعار و نوشتن یا عوض کردن چهار تا سرفصل، علوم انسانی متحول می شود! متولیان تحول در علوم انسانی می گویند امروز چند نظر درباره تحول وجود دارد و یکی از این نظرات نیز قائل به لزوم شکل گیری علوم انسانی اسلامی است. سئوال اینجاست که شما این حرف را از کجای فرمایشات رهبر معظم انقلاب اسلامی استخراج کرده اید؟ مگر ایشان صریحا نفرمودند که علوم انسانی ما باید قرآن بنیان باشد؟ مگر مقام معظم رهبری در همین حکم اخیری که برای رئیس و اعضا هیات امنا دانشگاه امام صادق (ع) صادر کردند، نفرمودند علوم انسانی اسلامی؟ پس چرا اندیشه دست یابی به علوم انسانی اسلامی را با وزن مساوی در کنار سایر نظرات قرار می دهید؟ آیا در گفتمان انقلاب اسلامی، همه این نظرات از حقانیت یکسان برخوردارند؟ دوستان عزیز، با روشنفکر بازی و یکی به نعل و یکی به میخ زدن نمی توان علوم انسانی را متحول کرد. متولیان رسمی تحول در علوم انسانی باید مواضع خودشان را به طور شفاف اعلام کنند تا معلوم شود علوم انسانی را به چه سمت و سویی می برند. جالب است که همین ها رفته اند از بودجه بیت المال، یک سایت و مجله کذایی تاسیس کرده اند که امروز به یکی از پایگاه های فکری جریان روشنفکری سکولار تبدیل شده است! امیدواریم الگوی آنها در تحول علوم انسانی، همان چیزی نباشد که در این سایت و مجله به آن رسیده اند که اگر اینگونه باشد، باید فاتحه تحول را خواند. چهارم اینکه، علوم انسانی دارای یک شاکله و روش شناسی مترقی و پیشرفته است؛ بعضی ها در مسیر تخریب علوم انسانی اسلامی، رسالت خودشان را در ارائه تصویری مبهم و مغشوش از علوم انسانی اسلامی تعریف کرده اند یا می خواهند این علوم را ضد علم و تقلیل گرا معرفی کنند؛ این در حالی است که : اولا، علوم انسانی اسلامی بر اساس یک منطق مشخص، رابطه بسیار مفید و مؤثری با ساینس دارد. البته این رابطه به شکل دقیق تعریف می شود. نکته حائز اهمیت این است که در منطق علوم انسانی اسلامی، ساینس اگر در جای خودش قرار گرفته و به نحو روشمند به مشاهده و حل مسائل بپردازد، نتیجه آن از وجاهت و اعتبار اسلامی برخوردار است. ثانیا، علوم انسانی اسلامی ظرفیت هایی را در عرصه روش شناسی ارائه داده است که ثمره آن، بالابردن قدرت علوم انسانی، هم در عرصه شناخت، و هم در عرصه حل مساله است. باید توجه داشت که علوم انسانی اسلامی، علوم انسانی ناکارآمد و شکست خورده فعلی را احیاء می کند. علوم انسانی سکولار و غربی، یک علوم انسانی بی آبروست؛ نه در فهم و توصیف صحیح مسائل انسانی موفق عمل کرده است و نه در هدایت و پیشبرد جامعه انسانی. برخی می خواهند میان علوم انسانی و افتضاحات بزرگ جهانی به ویژه طی سده اخیر تفکیک قائل شوند لکن ارتباط علوم انسانی و این افتضاحات تاریخی که مانند لکه ننگی بر دامن غرب ماندگار شده است، قابل انکار نیست. امروز دانشمندان علوم انسانی در غرب، در افتضاحات جهانی خصوصا در تولید انبوه سلاح های کشتارجمعی، در جنایات و آدم کشی های سازمان یافته، در حمایت از سازمانها و دولت های تروریست، در تخریب وسیع محیط زیست، و همچنین در به اسارت گرفتن انسان ها در عرصه های فرهنگی، اقتصادی و سیاسی، سهیم و شریکند. چه در حوزه تئوریک، و چه در حوزه کادرسازی و تربیت رهبران جهانی، علوم انسانی سکولار نمی تواند نقش مخرب خود را پنهان کند. ثالثا، علوم انسانی اسلامی، از شکل گیری و رونق جریان نقد عالمانه سود می برد. لذا بر خلاف القائات مسمومی که بعضی ها می کنند، علوم انسانی اسلامی، نه از مواجهه با اندیشه های رقیب ابایی دارد و نه از ایجاد میدان خود انتقادی آن هم به صورت جدی و صریح فرار می کند. اصولا، حیات یک اندیشه، در گرو درگیر شدن مداوم آن با نقدها و چالش هاست و الا اندیشه دچار رکود، توقف و پیری می شود؛ در واقع، این نقد است که یک اندیشه را جوان، سرزنده و در مسیر رشد و کمال قرار می دهد. در پایان، مجددا از بسیج دانشگاه امام صادق (ع) به خاطر اهتمامی که به برگزاری قوی طرح علمی آموزشی والعصر دارد، تشکر می کنم. خصوصا تمرکز بر روی افکار و آراء علامه طباطبایی (رضوان الله تعالی علیه) در طرح والعصر، ابتکار خوبی بوده است. متاسفانه با گذشت ۳۵ سال از ارتحال علامه، هنوز بخش مهمی از اندیشه های مترقی ایشان به خصوص نوآوری هایی که علامه در عرصه های گوناگون فلسفی، عرفانی، کلامی و تفسیری داشته اند ناشناخته است. من معتقدم، تمرکز بر روی دیدگاه های ایشان آثار و برکات فراوانی را در پی خواهد داشت.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[مشاهده در: www.mehrnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 123]
-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها