محبوبترینها
قیمت دیگ بخار و تولیدکننده اصلی دیگ بخار
معروف‌ترین هدیه و سوغاتی یزد مشخص شد!
آشنایی با انواع دوربین مداربسته ضد آب
پرداخت اینترنتی قبوض ساختمان (پرداخت قبض گاز، برق و آب)
بهترین دوره آموزش سئو محتوا در سال 1403 با نام طوفان ۱۴۰۳ در فروردین ماه شروع می شود
یک صرافی ارز دیجیتال چه امکاناتی باید داشته باشد؟
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
جراحی و درمان ریشه دندان عفونی با خانم دکتر صفوراامامی
چه مواردی بر قیمت کابین دوش حمام تاثیر دارند؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1797047482
پایتخت منبت و خاتم کاری کجاست/ قدیمی ترین «جُوَک» در مسجد تاریخی
واضح آرشیو وب فارسی:عصر بانک: هنرهایی مثل خاتم کاری یا جوک کاری که اصالتا به شیراز تعلق دارد این روزها جایگاه واقعی خودش را از دست داده و کمتر هنرمندی رغبتی برای فعالیت در این زمینه را دارد.عصر بانک ؛«خاتم کاری» یا «خاتم سازی» و «جوک کاری» از میان هنرهای پر پیشینه شهر ادب و هنر است که اولی در دایره المعارف فارسی به عنوان «هنر آراستن سطح اشیاء به صورتی شبیه موزائیک، با مثلث های کوچک» به آن اشاره شده و دومین هنر، یعنی «جُوَک کاری» از هنرهای وابسته به چوب است که از ایجاد نقوش هندسی با استفاده از دو تا سه رنگ چوب و کنار هم قرارگرفتن این نقوش با قطعات کوچک با مقطع های مختلف مثلث، مستطیل و لوزی به وجود می آید. طرح های گوناگون خاتم همواره به صورت اشکال منظم هندسی بوده است. این اشکال هندسی را با قراردادن مثلث های کوچک در کنار هم نقش بندی می کنند. مثلث ها را از انواع چوب، فلز و استخوان می سازند. هرچه مثلث ها ریز تر وظریف تر باشند، خاتم مرغوب تر است. خاتم کاری قدمت بیش از هزار سال در شیراز قدمت دارد و خاستگاه و مهد خاتم شیراز است. هنرخاتم سازی نیز مثل سایر رشته های صنایع دستی در دوره صفویه رونق و رواج داشته و در سال های اخیر این هنر با رکود و فراموشی مواجه شده است. کیفیت و اصالت خاتم شیراز زبانزد خاص و عام بوده و خاتم های اصیل ساخته شده در شیراز دارای عمر بیشتری نسبت به مشابه آن در دیگر شهر ها است اما این هنر رفته رفته رو به فراموشی گذاشته و کمتر کسی را می توان یافت که به این هنر روی آورده باشد، این را بسیاری از کار شناسان صنایع دستی استان می گویند و بسیاری از صنعتگران هم نگاهی مشابه دارند. در این میان عوامل زیادی نقش بازی می کنند. گروهی بر این باورند که از موانع جذب سرمایه گذار، یکی بخشی نگری دستگاه های اداری در استان است. شیراز کمتر به عنوان قطب تولید صنایع دستی کشور شناخته می شود. یکی از دلایل آن شاید نبود تولید انبوه در استان باشد. هنرمندان فارس معتقدند که صنعتگر باید به تولید اثر هنری بپردازد. نبود کارگاه های تولید انبوه صنایع دستی باعث شده که فارس جایگاه خود را به عنوان یکی از تولیدکنندگان سرآمد صنایع دستی از دست بدهد. این مشکل در رشته های مختلف نمود پیدا می کند. برای نمونه در خاتم شیراز، ریزه کاری ها بیشتر مورد توجه هنرمند است. هنرمندان می گویند، ایستایی و دوام آن در مقایسه با خاتم تولیدی استان های همسایه بیشتر است. با این حال به دلیل نبود تولید انبوه و در نتیجه قیمت تمام شده بیشتر، خاتم در حال از دست دادن بازار است. معرق و منبت هم به همین وضع دچارند. در صنایع دستی فارس مفهومی به نام تولید انبوه وجود ندارد به این معنا که چنین رویکردی در شیراز هنوز جا نیفتاده است. با این حال در برخی استان های همسایه صنایع دستی به عنوان شغل اول بسیاری از شهروندان محسوب می شود. در واقع با وجود توانایی های فراوان در صنایع دستی استان فارس، فعالیت اقتصادی این حوزه حرفه ای نبوده است. فروش صنایع دستی به سرمایه گذار نیاز دارد آنچه مانع حضور سرمایه گذاران در حوزه صنایع دستی شده است، به مشکلات اجتماعی خلاصه نمی شود. در این رهگذر رئیس اتحادیه تعاونی های صنایع دستی و معاون سرمایه گذاری فارس به مشکلات دیگری هم اشاره می کنند. آن طور که سلمان گورنگی می گوید مشخص کردن مقدار سود در تجارت صنایع دستی امکان پذیر نیست. او ادامه می دهد: برخی از اداره ها هر سال سهام خود را آگهی می کنند. آنان به طور مشخص از مقدار سود خود مطلع هستند. با این حال افت و خیزهای فراوان موجود در بخش صنایع دستی باعث می شود سرمایه گذار از حضور در این حوزه خودداری کند. به باور گورنگی بخش فروش صنایع دستی بیش از هر چیز به سرمایه گذار نیاز دارد. بخشی نگری مانع جذب سرمایه گذار در این میان داوود جعفرپور سرپرست حوزه معاونت سرمایه گذاری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فارس هم به مشکلاتی اشاره می کند. بخشی نگری دستگاه ها عاملی است که به باور او باعث می شود سرمایه گذار با مشکل روبرو شود. هر چند او می گوید که در چند سال اخیر همکاری دستگاه ها بهبود پیدا کرده اما هنوز تا نقطه ایده آل فاصله است. جعفرپور ادامه می دهد: در حال حرکت به سمت سرمایه گذاری کلان در حوزه صنایع دستی هستیم. برای نمونه درخواست هایی برای اجرای بازارچه های صنایع دستی دریافت کرده ایم ولی در این حوزه هنوز دچار مشکلیم. برای نمونه روند صدور پروانه کار در میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به درازا می کشد. سرمایه گذار برای دریافت مجوز از دیگر نهاد ها هم باید مدتی را سپری کند. به این ترتیب صدور مجوز بستگی به سرعت کار دستگاه های دیگر دارد. آن طور که جعفرپور می گوید منع و محدودیت قانونی برای حضور سرمایه گذاران وجود ندارد. با این همه نهاد ها هر کدام ضوابط خاص خود را اجرا می کنند. معاون سرمایه گذاری میراث فارس ادامه می دهد: اگر نگاه خشک و انفعالی نباشد به نتیجه می رسیم. منتها برای کاهش مشکلات باید کلان نگر باشیم. جذب سرمایه گذار یک چیز است و نگهداشت سرمایه گذار چیزی دیگر. نقاط مختلف استان نیاز به توسعه گردشگری دارند. مسئولان استان مدام از آمادگی دولت برای جذب سرمایه گذار سخن می گویند. حال باید دید آیا آن ها در جلب رضایت سرمایه گذاران کنونی موفق بوده اند؟ پاسخ را مسئولان دولتی بهتر می دانند. خاتم و جوک کاری، هریک هزارسال قدمت دارند نام هنر: خاتم کاری و جووَک کاری قدمت: دوره صفویه و قاجاریه شهر زادگاه هنر: شیراز معرفی کوتاه: هنر آراستن سطح اشیاء به صورتی شبیه موزائیک، با مثلث های کوچک را خاتم کاری می نامند. طرح های گوناگون خاتم همواره به صورت اشکال منظم هندسی بوده است. این اشکال هندسی را با قراردادن مثلث های کوچک در کنار هم نقش بندی می کنند. مثلث ها را از انواع چوب، فلز و استخوان می سازند. هرچه مثلث ها ریز تر وظریف تر باشند، خاتم مرغوب تر است. بیشترین کاربری: صنایع دستی و اشیا تزئینی هنرمندان به نام این عرصه: گلریز خاتمی، غفار قاسم زاده، رضا بهرامی و محمدعلی فرزانه هنرمندان بازمانده: غلامعلی اطمینان وضعیت فعلی این هنر در استان: هنوز با وجود گردشگران خارجی و داخلی فراموش نشده است، اما در شرف فراموشی قرار دارد. علل رکود و مهم ترین چالش های پیش روی احیا: ورود کالاهای با کیفیت و تغییر ذائقه مردم. ارائه راهکارهای حفظ و احیاء: تشکیل خانه های صنایع دستی، بیمه هنرمندان این عرصه، کاربردی شدن آن. گره ها و لچک ترنج های استادکاران خاتم کار و جوک کار شیرازی ارج و منزلت گذشته را از دست داده و کمتر استادکاری از این هنر اصیل و بلندمرتبه در شهر ادب و هنر به جا مانده است که بتواند به شکل اولیه این هنر را میراث دار گذشتگان باشد. خاتم آستردار ویژگی کار هنرمندان شیرازی ضربه های چکش و قلم با همراهی اره و استخوان دنده شتر یا گاو تاجی بر سر هنر فارس نهاده که نامش «خاتم کاری» است. خاتم آستردار ویژگی کار هنرمندان شیرازی است. برش های خاتم پس از مرحله خاتم سازی در دستان هنرمند به مرحله خاتم کاری می رسد. همچنین جوک هنر ریزه ریزه ساختن اشیا بوده که به خاتم شبیه است با این تفاوت که در خاتم کاری از استخوان شتر استفاده می شود اما در جوک کاری از چوب درختان گردو وعناب استفاده می شود. این هنر در روش کار به خاتم شباهت دارد با این تفاوت که جوک مثل خاتم تنها در روکاری به کار گرفته نمی شود بلکه گاهی به صورت جازنی و گاهی هم به عنوان یک عضو اصلی از یک شیء خاص مثلاً به عنوان کلاف اصلی چهارچوب استفاده می شود و در این هنر مواد مورد استفاده چوب است. تنوع طر ح های جوک بسیار زیاد است به گونه ای که هر طرحی را که بتوان با نقوش هندسی ایجاد کرد، می توان در این هنر به کار گرفت. از جوک در تزئین در، مبلمان، دور جعبه ها و قاب های منبت، خاتم کاری و معرق کاری استفاده می شود. قدیمی ترین اثر جوک ایران منبر و در مسجد جامع عتیق شیرازاست که به قرن دوم هجری و زمان لیث صفاری بر می گردد. کاربرد جوک در ساخت در و پنجره باعث شده که استفاده از این هنر رفته رفته در زندگی ها کمرنگ تر شود و اگر به این هنر توجه نشود ممکن است در آینده از بین برود. استادان این فن و هنر، عبدالعلی گلریز خاتمی، غفار قاسم زاده، رضا بهرامی و محمدعلی فرزانه هستند که گاهی در خبر ها و یادمان ها نامی از آن ها برده می شود تا شاید این هنر هم به فراموشی سپرده نشود. بسیاری از کار شناسان، صنایع دستی فارس را جزو مرغوب ترین های کشور می دانند. به باور این دسته از کار شناسان، خاتم شیراز بهترین نوع خاتم است. چرا که هم مرغوبیت بیشتری دارد و هم نازک کاری بیشتری در آن دیده می شود. آباده را هم پایتخت منبت ایران می دانند. اگرچه فارس دیگر در باشگاه تولیدکنندگان انبوه دست بافته های کشور حضور ندارد، آن ها که با فن فرش بافی آشنایند فرش فارس را هم جزو اولین ها می دانند. با این حال صنایع دستی فارس به خاطر نبود سرمایه گذاری کلان در حال زوال است. همان طور که فرش فارس از رونق افتاده نگرانی وجود دارد که دیگر صنایع دستی از جمله خاتم هم به این سرنوشت دچار شوند. چرایی و راهکار این مشکل را از مصیب امیری، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فارس جویا شدیم. به باور امیری سرمایه گذاری کلان باید به کمک صنایع دستی بیاید. او مبنی بر اینکه برای زنده نگه داشتن صنایع دستی چه کاری انجام گرفته است، می گوید: در حوزه صنایع دستی فارس باید سرمایه گذاری کلان صورت بگیرد. در واقع بخش خصوصی باید وارد شده و بازارچه ها را ایجاد کند. وقتی اهمیت این موضوع بیشتر دیده می شود که می بینیم هنرمندان از تمکن مالی بالا برخوردار نبوده و به صورت سنتی صنایع دستی را تولید می کنند. سرمایه گذاران هم برای حضور در این حوزه با نگرانی روبرو هستند. از این رو اگر صنعتگر توانایی ورود ندارد، باید سرمایه گذاری انجام شده و امکانات فراهم شود. بی گمان سرمایه گذاری در این حوزه سودآور خواهد بود. لزوم راه اندازی شهرک صنایع دستی مدیر ارشد میراث فارس درباره وعده راه اندازی شهرک صنایع دستی، معتقد است: تاکنون بازارچه های زیادی را در استان راه اندازی کرده ایم. شرایط فروش در آن ها مساعد است. ولی راه اندازی شهرک صنایع دستی نیازمند مشارکت بخش خصوصی است. ایجاد شهرک صنایع دستی جزو مصوبات سفر هیئت دولت است. با این حال ما جذب سرمایه گذار برای راه اندازی آن را دنبال می کنیم. در واقع شرکت شهرکهای صنعتی باید بسترهای لازم را فراهم کند. امیری درباره چرایی اینکه تاکنون این اتفاق نیفتاده و آیا بخشی نگری دستگاه ها در راه اندازی نشدن شهرک موثر بوده است، تاکید می کند: هرچند که شهرک صنایع دستی از آرمان های هنرمندان و فعالان این عرصه است، اما اختصاص خانه تاریخی سعادت به احیا هنر ها و صنایع دستی در مسیر زنده و پاینده نگه داشتن این هنر ها یاری رساننده است. از سویی، معاون هنری های سنتی و صنایع دستی میراث فرهنگی فارس وجود ۲۰۰ هزار صنعتگر هنرهای سنتی و دستی فارس را توان مناسبی برای راه اندازی شهرک صنایع دستی در مقابل بازار کالاهای نامرغوب صنایع دستی بازار کشور چین میداند. زهرا الحمدی می گوید: متاسفانه بعد از گذشت ۱۴ ماه هنوز نمی توانیم هنرمندانی که تازه به جرگه صنایع دستی پیوسته و از ما مجوز دریافت می کنند را برای بیمه شدن معرفی کنیم. متاسفانه به دلیل نبود اعتبار که از سوی سازمان تامین اجتماعی به ما اعلام شده بیش از ۱۴ ماه است که نشده هنرمند جدیدی را بیمه کنیم. برگزاری دوسالانه نشان مرغوبیت صنایع دستی الحمدی با یادآوری اینکه بیشتر هنرمندان شهرستانی این عرصه در فارس به صورت پراکنده در حوزه دست بافته ها بیشترین میزان را به خود اختصاص می دهند و در قالب فضاهای روستایی و عشایری به تولید محصول می پردازند می گوید: متاسفانه بسیاری از این افراد هنرمند برای دریافت مجوز و حتی بیمه شدن هم ممکن است اطلاعی نداشته باشند که بخواهند برای این منظور اقدام کنند. متولی هنرهای سنتی و صنایع دستی استان فارس آماری نیز از تعداد بیمه شدگان در سه سال اخیر داده و می گوید: خوشبختانه ظرف این مدت بیش از دوهزار و ۲۰۰ هنرمند این بخش بیمه جدید داشته ایم. البته باید به این آمار اضافه شود که تمدید بیمه هنرمندان هم در این فهرست می گنجد. وی ادامه می دهد: اما متاسفانه با شرایط خاصی که پیش آمده خیلی اتفاق می افتد هنرمندی با توجه به اینکه باید برای بیمه هم کارت صنعتگری صنایع دستی و هم گواهی مهارت یا صلاحیت فنی و حرفه ای داشته باشد، ممکن است غفلتی انجام گیرد، زیرا تاریخ اعتبار این کارت ها محدود است و مواردی پیش می آید که هنرمند برای تمدید بیمه با مشکل مواجه می شوند. البته در تعاملی که با بیمه تامین اجتماعی انجام گرفته این معضل حل شده و تا زمانی که مشکل تمدید کارت هنرمندان حل شود با معرفی نامه ای که از سوی ما داده می شود می توانند بیمه خود را تمدید کنند. وی با توجه به برگزاری دوسالانه نشان مرغوبیت صنایع دستی که پیش روی هنرمندان این عرصه قرار دارد، می گوید: خوشبختانه در زمینه هنر خاتم کاری و دست بافته های استان با وجود یکصد اثری که در این رویداد رقابتی برای دریافت نشان بین المللی اصالت حاضر می شوند می توان امیدوار بود که این عرصه به حیات خود ادامه دهد. الحمدی وجود دست بافته های داری مانند گلیم، فرش و جاجیم در میان آثار ارزیابی شده را نقطه امیدی برای حضور هنرمندان این بخش از هنرهای سنتی و صنایع دستی عنوان کرد. ایجاد خانه های صنایع دستی وی در زمینه روند حمایتی از آثار سنتی و صنایع دستی افزون بر تسهیلاتی که دریافت می دارند، به ایجاد خانه های صنایع دستی هم اشاره کرد و از وجود ۹ کارگاه فعال در مجموعه خانه سعادت خبر داد. وی می گوید: تلاش شده در خانه هایی که به عنوان خانه صنایع دستی معرفی شده اند بر هنرهای بومی بیشتر تکیه شود. اکنون هنرهایی مانند دوات گری، قلم زنی، خاتم سازی، پاپیه ماشه یا گل و مرغ در این خانه آموزش داده شود. در این میان هنر پاپیه ماشه یا گل و مرغ هنر خاصی است که با تاکید بر مکتب شیراز در خصوص آن فعالیت انجام می گیرد. الحمدی ترویج صنایع دستی بومی را از موارد تاکید شده در این دوره عنوان کرده و می گوید: برای ترویج این هنر ها با تاکید بر بازاریابی و فروش، خانه های صنایع دستی اماکن مناسبی برای این هدف خواهند بود. خانه سعادت تنها مرکزی است که برای احیا هنرهای سنتی و صنایع دستی اختصاص یافته و الحمدی با این باور که ایجاد خانه های صنایع دستی شرایط خاصی می طلبد، ادامه می دهد: به طور حتم این فضا ها و اماکن باید در مالکیت میراث فرهنگی باشد و در پروسه ای خاص هنرمندانی که قرار است در این اماکن حضور یابند باید معرفی و پس از تایید فضا در اختیارشان گذاشته می شود تا به فعالیت بپردازند. معاون هنرهای سنتی و صنایع دستی میراث فارس تعامل این سازمان با شهرداری را برشمرده و می گوید: این تعامل وجود دارد و خانه هایی که در بافت تاریخی شهر شیراز وجود دارد که بعضا هم در مالکیت میراث فرهنگی هستند به خانه های صنایع دستی تبدیل شوند یا در قالب موزه و فضاهای اقامتی مورد استفاده قرار گیرند. خانه سعادت به اتحادیه تعاونی های صنایع دستی سپرده شد الحمدی با بیان اینکه خانه سعادت هم در قالب تفاهم نامه ای به اتحادیه تعاونی های صنایع دستی سپرده شده، یادآور می شود که این مکان با هدف ایجاد خانه صنایع دستی به بخش خصوص واگذار شده است. وی مهیا شدن شرایط را برای توسعه خانه های صنایع دستی مورد تاکید قرار داده و می گوید: متاسفانه بسیاری از خانه های بافت تاریخی شیراز از قدمت بالایی برخورداند و خانه هایی بوده که از سوی کار شناسان حوزه میراث خسته هستند چنانچه بخواهیم همه این فضا ها را به خانه های صنایع دستی اختصاص دهیم شاید از نظر قوانین میراثی و حفظ و احیا خانه های تاریخی دچار مشکل شوند. الحمدی معتقد است خانه هایی که برای این جریان می توان از آن ها استفاده کرد در بافت تاریخی قرار دارند که با مشکلاتی از جمله رفت و آمد، مسائل فرهنگی و اجتماعی روبه روست. وی ادامه می دهد: یکی از مسائلی که در بخش میراث فرهنگی و صنایع دستی دنبال می شود، آموزش است، استاد کاری که در این خانه ها مستقر می شود مکلف است به صورت رایگان در ازای فضای کاری که در اختیار دارد به آموزش بپردازد. از این رو، باید بسترسازی برای این موضوع پیش از آوردن آن ها که مشتاقند این صنایع و هنر ها را فرا بگیرند انجام گیرد. چنانچه امنیت این فضا ها مهیا نشود یا مشکلات خاص آن منطقه موجود باشد، بعضا برای حضور در این خانه ها استقبالی نمی شود. وی یادآور می شود: به هر حال هماهنگی هایی میان دستگاه ها ایجاد شده است اما نباید از یاد برد که هر دستگاه وظیفه و ضوابط خاص خود را دارد که باید آن ها را اعمال کند. من تاکنون احساس نکرده ام که دستگاه ها با اجرای ضوابط خاص خود بخواهند از حل مشکلات شهروندان شانه خالی کنند. /مهر
سه شنبه ، ۲۰بهمن۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: عصر بانک]
[مشاهده در: www.asrebank.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 85]
-
گوناگون
پربازدیدترینها