واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: به گزارش خبرنگار ايرنا موقعيت جغرافيايي و استراتژيک، وجود سرابها، نهرها و رودخانه هاي پر آب ،منابع طبيعي فراوان ، چشم اندازهاي زيبا و در نهايت تقدس ، شکوه و عظمت کوه بيستون سبب شد تا از روزگاران کهن ، مجموعه تاريخي ارزشمندي در آن پديد آيد. شواهد و مدارک باستان شناسي حاکي از آن است که اين محدوده از 40 هزار سال پيش تاکنون مامن انسانهاي بي شماري بوده است. باستان شناسان از غارها و پناهگاه هاي صخره اي بيستون آثاري از دوره پارينه سنگي متعلق به 10 تا 40 هزار سال پيش کشف کرده اند. وجود تپه ها و محوطه هاي باستاني فراوان به جا مانده در دشت ميانکوهي بيستون، حاکي از استقرار انسانها و تداوم حيات در اين منطقه از دوره نوسنگي ( 10 هزار سال قبل ) تا آغاز دوران تاريخ در بيستون است. در مجموعه تاريخي بيستون 28 اثر باستاني وجود دارد که عبارتند از غار شکارچيان ، مرخر، دژمادي ، پرستشگاه پارتي ، نقش برجسته مهرداد دوم ، کاروانسراي شاه عباسي ، سراب بيستون ، سنگ بلاش ، مرتاريک ، تپه نادري ، شهر پارتي ، کاخ خسرو ، نقش برجسته گودرز دوم ، کتيبه و نقش برجسته داريوش ، حريم بيستون ، سنگهاي تراش خورده ساساني ، مردودر ، نيايشگاه مادي ، نقش برجسته هرکول ، پل خسرو ، وقف نامه شيخ علي خان ، پل صفوي ، بقاياي ديوار ساساني ، جاده معروف به جاده شاهي ، سد ساساني ، فرهاد تراش ، دژ مدفون و مرآفتاب. آثار مجموعه تاريخي بيستون از جايگاه ويژه اي برخوردار و روايتگر تسلسل استقرار و سکونت انسان از 40 هزار سال پيش تاکنون در اين ناحيه است. برخي از اين آثار به حق در رديف بهترين و باارزشترين آثار و مدارک تاريخي عصر خويش قرار دارند و بيانگر رويداد و يا واقعه اي تاريخي هستند که از آن ميان مي توان به نقش برجسته داريوش متعلق به دوره هخامنشي، نقش برجسته هرکول متعلق به دوره سلوکي و نقش برجسته هاي اشکاني مهرداد دوم و گودرز اشاره کرد. بعضي ديگر از اين آثار، نشان دهنده سطح بالاي تکنولوژي و دانش مهندسي سازندگان خويش اند که پل خسرو و پل بيستون متعلق به دوره ساساني از اين جمله اند. برخي از اين آثار نيز در رديف بهترين آثار زمان خود به شمار مي روند که با مطالعه و بررسي آنها مي توان برخي از ابهامات موجود در رابطه با هنر ، معماري ، شهرسازي و حتي مسايل اجتماعي و مذهبي آن دوره را روشن نمود که پرستشگاه مادي و دژ مادي متعلق به دوره مادها، پرستشگاه پارتي و شهر پارتي مربوط به دوره اشکاني ، کاخ خسرو متعلق به دوره ساساني ، کاروانسراي ايلخاني مربوط به دوره ايلخاني ، کاروانسراي شاه عباسي و وقف نامه شيخ علي خان زنگنه متعلق به دوره صفوي از آن جمله اند. از اين ميان 15 اثر به دليل دارا بودن ويژگيها و معيارهاي مهم جهاني در تاريخ 22 تير ماه 1385 در شهر ويلنيوس ليتواني و به شماره 1222 به ثبت جهاني رسيده است که شاخص ترين آنها کتيبه و نقش برجسته داريوش است که به دليل اهميت فراوان ، ملکه کتيبه هاي شرقي و روزتاي آسيا لقب گرفته است. لازم به ذکر است که محدوده ثبت جهاني بيستون 12 هکتار را در بردارد و حريم منظري آن حدود 250 کيلومتر مربع است. حريم ثبت ملي با 35 هزار هکتار از شمال به کوه هاي هجر و خانه کودا، از شمال غرب و جنوب غرب به کوه هاي نجوبران و بيستون ، از جنوب به کوه هاي سه چک ، لاره و کوه ايل دره و از شرق و جنوب شرق به شيرز محدود است. در اين محدوده بيش از 130 اثر تاريخي بررسي شده وجود دارد که از اين تعداد 60 اثر در فهرست آثار ملي کشور به ثبت رسيده است. عرصه ملي بيستون بالغ بر دو هزار و 627 هکتار است که از شمال به تپه نادري ، از شمال غرب به کوه بيستون ، از جنوب به کشتارگاه و از شرق به روستاهاي چمبطان بالا و پايين محدود است. با توجه به قدمت محوطه تاريخي بيستون و ثبت آن در فهرست ميراث جهاني و وجود جاذبه هاي طبيعي منحصر به فردش نياز به سامان دهي اين محوطه بيش از پيش احساس مي شود. به گفته مدير پايگاه بيستون پاسخگويي به نيازهاي گردشگري ، انجام فعاليتهاي تحقيقاتي و پژوهشي تنها با وجود يک ساماندهي منسجم و اصولي عملي خواهد بود که با توجه به وسعت ، تعدد آثار و سطوح تاريخي آن به يک طراحي خلاقانه و در شان محوطه نياز دارد. نقش برجسته دوره هخامنشي در کوه بيستون کرمانشاه يکي از با ارزش ترين يادگارهاي ادبي و تاريخي ايران است که در دامنه کوه بيستون حجاري شده است. سنگ نگاره داريوش اول شش متر طول و 20/3 متر عرض دارد، در سمت چپ اين سنگ نگاره تصوير داريوش به ارتفاع 78/1 متر حجاري شده است. داريوش در اين تصوير حجاري شده تاج کنگره داري بر سر و پيراهن بلندي بر تن دارد. ريش او مجعد و چهار گوش است ، او به نشانه احترام دست راست را بالا برده و در دست چپش کماني را گرفته و پاي چپش را بر روي سينه گئومات مغ گذاشته است. در پشت سر داريوش وينده فره نه کمان دار و گئوبروه نيزه دار از جمله هفت نفري که در براندازي گئومات شرکت داشتند ايستاده اند. در زير پاي چپ داريوش گئومات مغ به پشت خوابيده و به علامت تسليم دست هايش را بالا برده است و پشت سر او نيز صف اسيران با گردن ها و دست هاي از پشت بسته ديده مي شود. در بالاي سر هريک از اسيران و در زير تنه گئومات مغ و نيز بر روي دامن اسير نام و نقش پادشاه شورش گر و جايي که در آن جا شورش کرده ذکر شده است. در بالاي سر اسيران تصاوير نماديني از اهورامزدا در حال اهداي حلقه قدرت به داريوش حجاري شده و داريوش نيز دست راستش را به نشانه نيايش اهورامزدا بلند کرده است . اين سنگ نگاره در طول زمان تکميل شده ، در آغاز داريوش تنها به نقوش فوق به جز نقش سکونخا اکتفا کرده ، در اين زمان تنها به نقر نبشته اي کوتاه به خط عيلامي در فضاي بالاي سر خود فرمان داده است . در اين نوشته داريوش به معرفي خود و خاندانش مي پردازد و در حقيقت با اين نوشته مشروعيت خود را اعلام مي کند. پس از آن شرح فتوحاتش را به خط ميخي عيلامي در سمت راست سنگ نگاره و در مرحله بعد با خط ميخي بابلي در سمت چپ سنگ نگاره نقر مي کند، در مرحله نهايي نيز در زير نقوش برجسته شرح فتوحاتش را به خط ميخي و به زبان فارسي باستان نقر مي کند. هنوز سنگ تراشان هخامنشي در حال نوشتن خطوط بر سينه کوه بودند که سکاها دوباره سر به شورش گذاشتند. داريوش در سال 519 قبل از ميلاد سکونخا شاه سکاها را شکست داد و اين رويداد را بي درنگ به سنگ نبشته اضافه کرد. چون جايي براي اضافه کردن تصوير شاه سکاها باقي نمانده بود داريوش دستور داد تا بخشي از از متن عيلامي را پاک و آن را در سمت چپ قسمت پايين کنار متن فارسي باستان از نو نقر کنند و به جاي متن عيلامي توصير سکونخا را حجاري کنند. در اين سنگ نبشته داريوش ابتد به معرفي خود مي پردازد و سپس واقعه قتل گئومات مغ را که پس از مرگ کمبوجيه سلطنت را غصب کرده بود شرح مي دهد. پس از آن به شرح جنگ هايي که بر ضد بزرگان و امراي ياغي کرده بود پرداخته و در خاتمه به هرکس که اين کتيبه بزرگ را محو کند نفرين مي کند. هر ساله هزاران مسافر داخلي و خارجي از مجموعه آثار بيستون بازديد مي کنند و در ايام نوروز يکي از مناطق پربازديد کشور محسوب مي شود. 567
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 470]