واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: آنها جواناني هستند كه در دهه نخست محرم خيمه گاه تعزيه برپا كرده اند و ميدان تعزيه را در جنوبي ترين نقطه شهركرد داير كرده اند. از دور صداي حزن انگيز قطعاتي از متن هاي تعزيه در دستگاه همايون با پيش درآمدي از گوشه هاي بيات ترك و كرد بيات شنيده مي شود و در نهايت اين اوج صدا در گوشه شور و گوشه شوشتري و خرم آبادي فرود مي آيد. مردم در ادوار گذشته تاريخ براي زنده نگهداشتن آرمانهاي عاشوراي حسيني از ابزار و هنرهاي مختلفي بهره مي گرفتند كه هنر تعزيه يا شبيه خواني يكي از اين ابزارها بوده است. هنر تعزيه يا شبيه خواني به دليل بهره گيري فاصله هاي هنري همانند، فاصله گذاري هنرهاي دراماتيك، در پرداخت به واقع عاشورا همواره در بين مردم جايگاه مهمي داشته و هدف از اجراي آن نيز بازگو كردن واقعه عاشورا مي باشد. استفاده از رنگها در تعزيه و شبيه خواني همواره مورد توجه تعزيه گردانان و مجريان اين هنر آييني بوده به گونه اي كه رنگهاي تند مانند قرمز و بنفش و زرد و رنگهاي ارام مانند سبز چمني و آبي آسماني و فيروزه اي به عنوان دو جريان روان شناختي رنگها در مقابل هم قرار گرفته اند. رنگهاي مورد استفاده آيين تعزيه رنگهاي تاثير گذار همراه با اجراها و بيان ها بسيار مهم است و در روانشناسي رنگ نيز رنگهاي آيين تعزيه را هيچ يك از هنرهاي دنيا در اختيار ندارد. تعزيه يك هنر فاخر در جهان است و رنگهاي به كار رفته در آن هر كدام داراي جلوه و ويژگي خاص خود است و در هيچ يك از تئاترهاي دنيا از گذشته تا به امروز نيز از اين نوع روانشناسي رنگها استفاده نشده است. لباس شبيه خوان حضرت عباس(ع) در تعزيه، رنگ سبزصفرايي و لباس مخالف خوان اين نقش نيز قرمز خون گلوي كفتري است و اين بزرگترين و جامع ترين نوع روانشناسي رنگ در عالم هنر است. برخي نيز معتقدند استفاده از كلاه خود براي نقش خوان و شبيه خوان امام حسين(ع) در آيين تعزيه صحيح نيست، چرا كه امام حسين (ع) مظهر دانايي است و براي جنگ به كربلا نرفته است. تعزيه، مناظره و مفاخره و منظومه خواني و رجزخواني را در خود نهفته دارد و در همه ادوار و زمانها درگذشته تعزيه برپا مي كردند. مولف كتاب شبيه نامه دير مكافات معتقد است: در ايران باستان آيين عزاداري به عنوان سوگواري براي سياووش بوده و تعزيه پس از اسلام در سال 352 هجري قمري و از زمان آل بويه در ايران رواج يافت. جابر عناصري در سفر به شهركرد در گفت وگوي اختصاصي با ايرنا افزود:: در دوره صفويه هنر تعزيه تقويت شد، اما در زمان نادرشاه به تعزيه خيانت كردند، كه پس از نادر شاه دوباره كريم خان زند آن را احيا مي كند، پس از آن نيز رضا شاه اجراي تعزيه را ممنوع اعلام كرد. اين تعزيه شناس و مردم شناس كشور بر اين عقيده است: در ايران هيچ گاه انقطاع فرهنگي بوجود نيامد و تنها اختفاي فرهنگي صورت گرفت و تعزيه نيز در زمان پهلوي در خانه ها اجرا مي شد. وي تاكيد مي كند: هنر تعزيه يك هنر عبادي است و بايد جاذبه داشته باشد نه دافعه و نبايد به مزايده بين گروههاي تعزيه خوان تبديل شود. هنر تعزيه در چهارمحال وبختياري نيز قدمتي چند صد ساله دارد و برخي از متون نويسان هنر نمايش نيز در اين استان زيست داشته اند. سيد صولت دهكردي يكي از تعزيه خوانان قديم در شهركرد بوده كه مردم در شهركرد به اين تعزيه خوان همواره احترام گذاشته اند و آنان معقتدند سيد صولت دهكردي، سيدي بوده كه هرگاه تعزيه خواني مي كرده ، اشك از گوشه چشمان پير و جوان جاري مي شد. برهمين اساس است كه چه شهركردي ها و غير شهركردي ها كه به پارك ملت شهركرد سري مي زنند سرقبر حاج صولت و شمع برافروخته و يادي از او مي كنند. آرامگاه سيد صولت دهكردي از تعزيه خوان قديم شهركرد در پارك ملت در گوشه قرار گرفته و در آغاز ماه محرم و صفر بسياري از مردم با حضور بر آرامگاه ابدي اين تعزيه خوان شهير ايران فاتحه اي مي خوانند، مي روند. حاج صولت دهكردي در سفري به كربلا هنگام برگزاري تعزيه در بين الحرمين از خادمان بارگاه مطهر حضرت العباس(ع) در عراق شمشيري هديه مي گيرد و به همين دليل مردم در دوران گذشته به اين مردم تعزيه خوان احترام مي گذاشته اند. سيد صولت دهكردي در بين تعزيه خوانان ايران سرآمد بوده كه كمتر در امر پژوهش تعزيه از او ياد شد و اين تعزيه خوان در دوران ناصرالدين شاه در تكيه حسيني عزاداران تهران به تعزيه خواني پرداخت كه مورد استقبال مردم عزادار تهران قرار گرفت. صداي خوش اين تعزيه خوان فقيد چهارمحال وبختياري در بين صاحب سبك هاي تعزيه در تهران بسيار مورد استقبال قرار گرفت و تعزيه خوانان تهران خواستار همكاري با او شدند. حاج سيد صولت تعزيه خوان 39 بار در عمر خود به كربلا عزيمت كرد و در بين الحرمين و روبروي بارگاه حضرت عباس(ع) اقدام به خواندن تعزيه كرد كه صداي او در بين شيعيان عراق عموميت يافته بود. از حاج صولت دهكردي در برخي از دست نوشته هاي و نسخ خطي تعزيه نيز نامبرده شده و او را مورد احترام قرار داده اند. حاج صولت دهكردي با نام سيد عبدالباقي دهكردي نوه آيت الله دهكردي (نجفي اصفهاني ) است، كه در شهركرد چشم از جهان فرو بست. تعزيه خوانان ديگري نيز در چهارمحال وبختياري در گذشته زيست مي كرده كه در يكصد سال اخير در بسياري از شهرهاي ايران از جمله شيراز، شهرهاي مختلف اصفهان و مشهد اقدام به برپايي مجلس تعزيه خواني در رثاي سيد و سالار شهيدان كرده اند و برخي از گروههاي تغزيه نيز به دعوت او براي برپايي تعزيه به چهارمحال وبختياري مي آمدند. به گزارش ايرنا،هم اكنون 114 گروه تعزيه خوان و تعزيه گردان در چهارمحال و بختياري شناسنامه دار و فعال هستند و اين گروه ها در ايام سوگواري محرم و صفر، آيين هاي شبيه خواني و اجراي آيين هنروري صحنه هاي قيام امام حسين (ع) و شهادت ائمه اطهار(ع) را برعهده دارند. 70 درصد اين گروه ها در شهرستان شهركرد، 12 گروه در بروجن ، 14 گروه در فارسان و يك گروه نيز در شهرستان اردل فعاليت مي كنند. گروه هاي تعزيه متون تعزيه هاي امام حسين (ع)،دو طفلان مسلم، حر ، حضرت عباس (ع) ، علي اكبر (ع)، روز عاشورا و بارگاه يزيد و بازار شام را اجرا مي كنند. بيش از 60 درصد از اعضا گروههاي تعزيه در چهارمحال و بختياري را جوانان تشكيل مي دهند و جوانان از هنر تعزيه استقبال خوبي در اين استان دارند. گزارش از محمود رييسي 7359
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 609]