محبوبترینها
قیمت دیگ بخار و تولیدکننده اصلی دیگ بخار
معروف‌ترین هدیه و سوغاتی یزد مشخص شد!
آشنایی با انواع دوربین مداربسته ضد آب
پرداخت اینترنتی قبوض ساختمان (پرداخت قبض گاز، برق و آب)
بهترین دوره آموزش سئو محتوا در سال 1403 با نام طوفان ۱۴۰۳ در فروردین ماه شروع می شود
یک صرافی ارز دیجیتال چه امکاناتی باید داشته باشد؟
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
جراحی و درمان ریشه دندان عفونی با خانم دکتر صفوراامامی
چه مواردی بر قیمت کابین دوش حمام تاثیر دارند؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1797657170
ماه محرم آمده باید دگر شوم/ باید به خود بیایم و زیر و زبر شوم
واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاری پانا: گزارش پانا از آداب و رسوم عزاداری مردم چهارمال و بختیاری درماه محرم ماه محرم آمده باید دگر شوم/ باید به خود بیایم و زیر و زبر شوم خبرگزاری پانا:سابقه ی سوگواری و برپایی عزاداری برای حسین بن علی(ع) به اولین روزهای بعد از عاشورا، در محرم سال ۶۱ هجری می‌رسد.
۱۳۹۳ جمعه ۹ آبان ساعت 21:59
سوگواری برای امام حسین (ع) به گزارش خبرگزاری پانا،از علی بن حسین چنین روایت شده‌است که پس از حادثهٔ عاشورا، هیچ بانویی از بانوان بنی‌هاشم، سرمه نکشید و خضاب ننمود و از خانهٔ هیچ یک از بنی‌هاشم دودی که نشانهٔ پختن غذا باشد، بلند نشد، تا آنکه، ابن زیاد به هلاکت رسید. ما پس از فاجعهٔ خونین عاشورا پیوسته اشک بر چشم داشته‌ایم.
سوگواری محرم عزاداری‌ها و یادبودهایی است که به مناسبت شهادت حسین بن علی و یارانش که در واقعه کربلا روی داد، انجام می‌شود. این نبرد در سال ۶۱ هجری قمری در صحرای کربلا در عراق کنونی اتفاق افتاد. سوگواری برای حسین بن علی مختص ماه محرم نمی‌شود و در دیگر روزهای سال نیز با توجه به فرهنگ و رسم هر منطقه انجام می‌شود. سوگواری برای حسین بن علی و دیگر یارانش از روز نخست محرم آغاز می‌شود و در ظهر عاشورا به اوج می‌رسد. در غروب و شامگاه عاشورا، این سوگواری تحت عنوان مراسم شام غریبان ادامه پیدا می‌کند. در روز ۱۲ محرم نیز مراسمی با نام «سوم امام حسین» انجام می‌شود. این نوع مراسم‌ها در روز ۱۶ محرم با نام «هفتم امام حسین» و ۲۰ صفر با نام "اربعین" ادامه پیدا می‌کند. مراسم سوگواری سومین امام شیعیان از دیدگاه شیعه اهمیت بسیاری دارد و انجام آن عبادت است، سوگواری محرم در جاهای مختلف به صورت‌های گوناگون انجام می‌شود. علاوه بر شیعیان، این مراسم در میان غیرمسلمانان در ترینیداد و توباگو، جامائیکا، هند و ارمنی‌های ایران برگزار می‌شود،سوگواری محرم علاوه بر ابعاد مذهبی، ابعاد سیاسی و اجتماعی نیز دارد. سوگواری شیعیان ایران در ماه محرم همواره به صورت خودجوش بوده است و حکومت‌ها دخالتی در راه‌اندازی دسته‌های عزادار و برپایی مجالس سوگواری نداشته‌اند.
در این گزارش سعی شده است قسمتی از مراسم وآداب و رسوم مردم استان چهارمحال و بختیاری در سوگواری های سالار شهیدان معرفی شود.
خیمه سوزان طاقانک
مراسم خیمه سوزان روز عاشورا در شهر طاقانک بنابر روایات شفاهی، بیش از 80 سال پیش با برپایی یک سیاه چادر عشایری که از عشایر ساکن در اطراف طاقانک برگزار می شد که در ابتدا تنها هیزم های قرار داده شده در حاشیه این چادر به آتش کشیده می شد و پیش از آنکه آتش به سیاه چادر آسیبی وارد کند، چادر جمع آوری می گردید.
برداشتن خاکستر برجای مانده از سوختن هیزم های قرار داده شده در اطراف سیاه چادر عشایری به عنوان تبرک در این دوره در میان مردم طاقانک رایج بوده است.
با گذشت زمان، خیمه نذر شده یکی از اهالی طاقانک جایگزین سیاه چادر عشایری شد و کم کم نذر خیمه در روز عاشورا و سوزاندن آن در حدود 50 سال پیش با استقبال چند نفر از اهالی به مراسمی رایج در عاشورای حسینی طاقانک تبدیل شد و با گذشت زمان تعداد خیمه ها افزایش یافت، با توسعه فضای شهری در طاقانک و ساخت و سازهای صورت گرفته در این شهر و همچنین افزایش تعداد خیمه ها و نیاز به فضای وسیع تر برای برگزاری مراسم خیمه سوزان، مکان برگزاری این مراسم به قبرستان این شهر منتقل شد.
برگزاری مراسم خیمه سوزان در شهر طاقانک در چند سال گذشته با استقبال مردم طاقانک و دیگر شهرهای استان چهارمحال و بختیاری و همچنین استان های همجوار روبرو شده به گونه ای که در مراسم سال 1389 تعداد خیمه های برپا شده در محل خیمه گاه از هفتصد عدد تجاوز کرده است.
هرساله با نزدیک شدن ماه محرم هیئت های عزاداری و به ویژه هیئت خیمه گاه حضرت ابولفضل العباس ( ع) شهر طاقانک که فعالیت رسمی خود را از سال 1376 آغاز کرده است با همکاری شهرداری و شورای اسلامی شهر طاقانک برنامه ریزی برای برگزاری مراسم خیمه سوزان طاقانک را شروع می کنند.
آوردن نخل خرما که در چهار یا پنج سال گذشته رایج شده است، از نخلستان های شهرستان بم و بروات در استان کرمان صورت می گیرد. نخل های خرما را نیز صاحبان نخلستان ها به عنوان نذر به هیئت خیمه گاه هدیه می کنند.
پارچه های استفاده شده در خیمه ها که در گذشته عمدتاً به رنگ سفید بوده اند، امروزه در محل خیمه گاه در کنار خیمه های سبز رنگ و سیاه رنگ دیده می شوند. بنابر نظر و عقیده جمعی رنگ خیمه ها به نیت نذر کننده بستگی دارد. خیمه سبز رنگ به نیت امام حسین(ع) و فرزندانش و حضرت ابوالفضل(ع) برپا می شود و خیمه سفید نیز متعلق به جوانان خاندان امام حسین(ع) و دیگر یاران او در واقعه کربلا است. برخی از نذرکنندگان نیز خیمه خود را به دلیل احترام و توسل به حضرت زینب (س) به رنگ سیاه تهیه می کنند.
از دیگر عقایدی که در میان مردم رایج بوده و بر رنگ خیمه های نذر شده تأثیرگذار است، تعلق رنگ سبز به سادات و خاندان منسوب به ائمه اطهار و رنگ سفید برای عوام است.
کاربرد پارچه های قرمز رنگ در دوخت خیمه ها برای انتساب این گونه از خیمه ها به سپاهیان کوفه در چند سال گذشته مرسوم شده و سه تا چهار نمونه از این گونه خیمه ها در تپه مجاور محل برگزاری مراسم خیمه سوزان طاقانک برپا می شود.
با فروکش کردن شعله های آتش، جمعیتی که تعداد آنان بیش از 10 هزار نفر تخمین زده می شود به سوی خیمه های سوخته حرکت می کنند. برداشتن باقی مانده خیمه های سوخته شده به عنوان تبرک، خواندن زیارت عاشورا در گروه های چند نفره و روشن کردن شمع درکنار باقی مانده اسکلت خیمه ها تا ساعتی پس از پایان مراسم خیمه سوزان ادامه دارد.
پس از سوختن خیمه ها، حرکت هیئت های عزاداری به سوی بقعه شیخ زین الدین که در تپه مشرف به زمین خیمه گاه قرار دارد، ادامه یافته و سپس نماز ظهر عاشورا در مجاورت این امامزاده و گلزار شهدا اقامه می گردد.
مراسم شام غریبان هم که در سال های اخیر با حضور هیئت های عزاداری در محل خیمه گاه برگزار می شود با آدابی ویژه همراه است، حرکت کاروان نمادین اسراء ، برپا کردن دوباره خیمه ای سیاه رنگ با نام خیمه حضرت زینب (س ) و روشن کردن شمع در کنار این خیمه از آدابی است که در شام غریبان شهر طاقانک و در محل خیمه گاه اجرا می شود.
تعزیه حضرت قاسم (ع)طاقانک
در مراسم تعزیه حضرت قاسم(ع) شهر طاقانک که غالباً در روز هفتم ماه محرم برگزار می شود، حمل سینی های بزرگ (طَبق) حامل انواع شیرینی و میوه، جانماز، قرآن، گلاب، شمع، آیینه، حنا، گُل و سبزه گندم به همراه کاروان نمادین اهل بیت مرسوم است. در گذشته هرکدام از این طبق ها از خانه افراد نذرکننده به محل تعزیه حمل می شد که با برگزاری تعزیه حضرت قاسم(ع) در کنار خیمه گاه، این طبق ها گاهاً در داخل خیمه ها آماده شده و در پشت سر شبیه خوان حضرت قاسم که سوار بر اسب است به حرکت در می آیند. طبق های آماده شده در تمام مدت برگزاری تعزیه حضرت قاسم در گرداگرد محل برگزاری تعزیه قرار داده می شوند و در پایان، نذورات داخل آنها میان مردم حاضر توزیع می شود.
چاق چاقو
سیزدهم محرم الحرام سال 61 هجری قمری، عده ای از قبیله بنی اسد، برای خاکسپاری شهدای کربلا به این سرزمین آمدند. آنها به گروههای کوچکی تقسیم شدند. چون هوا تاریک بود، عده ای از زنان بنی اسد اجساد مطهر شهدا را یافتند و با کوبیدن دو سنگ بر هم سایر گروهها را با خبر ساختند تا همه اجساد شهدا جمع آوری شدند.
حضرت امام سجاد (ع) با اینکه در کوفه نزد ابن زیاد به ظاهر زندانی بود بی آنکه زندانیان متوجه شوند، از زندان بیرون رفت و در کار دفن پدر خود و دیگر شهیدان به قبیله بنی اسد که به این منظور در قتلگاه آمده بودند کمک و پس از آن به زندان کوفه بازگشتند .
هنگامی که امام سجاد (ع) به کربلا آمدند قبیله بنی اسد اطراف اجساد مطهر شهدا جمع شده و سرگردان بودند که چه کنند چون بعضی از شهدا سر بر بدن نداشتند.
حضرت سجاد (ع) آنان را آگاه کرد و با صدای بلند گریه کرد که برای راهنمایی آنان آمده است. سپس از نام های شهیدان گفت و یاران هاشمی را جداگانه به آنان شناساند. همین که اندکی خاک را کنار زد قبری حفر شده پیدا شد. حضرت سجاد (ع) جنازه را از زمین برداشتند و بدون مشارکت بنی اسد جسد را در حالی به خاک سپرد که می فرمود : به نام خدا و در راه خد ا و بر آیین پیامبر خدا (ص) و پیامبرش راست گفتند، هرچه خدا بخواهد هیچ جنبش و هیچ نیرویی جزء به کمک خدای بزرگ نیست. بعد از دفن پدر سلام اله علیه بر روی قبر نوشت:
هذا قبرالحسین بن علی بن ابی طالب ،الذی قتلوه عطشانا غریباً.
آن گاه عمو وسایر شهدا را با یاری و کمک قوم بنی اسد دفن کردند. سپس زنان بنی اسد روی قبور مطهر شهدا نشستند و گریه و زاری کردند.
نقل دیگر:واقعه کربلا چنان حزن انگیز و تأثیر گذار بود که حتی سنگهای موجود در صحنه کربلا بعد از پایان جنگ روز عاشورا جهت عزاداری حضرت اباعبدالحسین و یاران با وفایش از شدت حزن و اندوه بهم می خورند و صدا تولید می کردند.
مراسم چاق چاقو به یاد و گرامی داشت صحنه های ذکر شده کربلا و به یاد شهیدان کربلا هرساله اجرا می گردد.
مراسم فروبردن علم در گرداب بن
هرساله در صبح روز عاشورا و پیش از طلوع آفتاب مردم شهر بن با حمل تعداد بیشماری علم به حاشیه گرداب توسط هیئت های عزاداری و فروبردن قسمت بالای علم ها در آب انجام می شود. در این رسم عزاداران سر تك تك علم ها را سه بار با فریاد یا علی و حیدر در آب فرو می كنند .
علت و چرایی حمل علم به سمت گرداب بن و فرو بردن آن در آب را کسی به درستی نمی داند اما آنچه بیشتر در میان صحبت های مردم شهر بن رایج است و نظر جمعی مردم بر آن تأکید دارد آن است که، چشمه قرار گرفته در حاشیه گرداب بن و سنگ بزرگی که در حدود 40 سال پیش در طرح توسعه گرداب تخریب شد به قدمگاه و یا نذرگاه شهرت داشته و نگاه معنوی و تقدس گونه به این مکان همچنان در میان سالخوردگان شهر وجود دارد. براین اساس بردن علم به گرداب و فروبردن آن در آب را می توان در ادامه جریان اعتقادی مردم به تقدس این مکان دانست.
آب در فرهنگ عاشورا نیز از جایگاه ویژه ای برخوردار است و واقعه شهادت حضرت ابوالفضل (ع) به عنوان علمدار کربلا وجانبازی های وی هم در نظر عامه مردم، نشانه ای از فضایل اخلاقی به شمار می آید. در میان ساکنان شهربن، رساندن علم به آب و فرو بردن آن در چشمه، به معنای رفع تشنگی و پیروزی نهایی حق بر باطل تعبیر می شود. از نکات دیگری که می توان در تفسیر و توجیه اجرای مراسم فروبردن علم در گرداب بن به آن اشاره کرد، موقعیت جغرافیایی چشمه حاشیه گرداب است. این چشمه در قسمت جنوب غربی شهر بن واقع شده و از دبی آب مناسبی برخوردار است. طلب برکت و افزونی آب این چشمه از اعتقادات رایج مردم شهر بن در مراسم فروبردن علم در آب محسوب می شود. ساکنان بن و به ویژه افراد مسن، خشک شدن این چشمه در چند دهه ی پیش را متأثر از عدم اجرای مراسم فروبردن علم در آب می دانند.
آیین بستن علم در شهر بن
آیین بستن علم در شهر بن در گذشته با آداب و رسوم ویژه ای همراه بوده که در گذر زمان این آداب به فراموشی سپرده شده است. مهمترین بخش علم را تنه آن تشکیل می دهد که تهیه چوب و تیرک مناسب برای بدنه علم در گذشته با دقت و با اجرای مراسم خاص همراه بوده است. بنابر اعتقادات مردم چوب مورد نیاز برای تنه علم می بایست از درختی که خود خشک شده است ( درخت دارخشک ؛ در زبان ترکی به معنای درخت خشک شده است) تهیه گردد و بریدن درختان سبز برای این امر ناشایست قلمداد می شد. انتخاب چوب درخت کَبوده که در اطراف و در مزارع شهر بن به فراوانی دیده می شود به دلیل سبک بودن نوع چوب آن، برای استفاده در تنه علم صورت می گیرد.
مقدمات تهیه علم از چند هفته پیش از آغاز ماه محرم در شهر بن شروع می گردد. پس از تهیه چوب و تیرک مناسب برای تنه علم ، اتصال آنها به یکدیگر به ترتیب ضخامت با استفاده از سیم های فلزی، میخ ، طناب و چند تکه چوب کوچک انجام می شود. امروزه برای افزایش ارتفاع علم، چهار تا شش تکه چوب را به دنبال هم متصل می کنند. پس از آماده شدن بدنه علم که ارتفاع آن بین پنج تا 25 متر است، یک یا سه طناب بلند را به منظور حفظ تعادل علم در زمان جابه جایی و حمل آن به میانه تنه علم می بندند. پیش از بستن تکه های پارچه به علم، ابتدا پارچه ای را بر تمام سطح علم می پیچانند تا اسكلت آن كاملا پوشانده شود.
نذر پارچه در رنگ های و اندازه های مختلف برای گره زدن به تنه علم که اغلب شامل شال یا روسری بوده در چند سال گذشته جای خود را به پارچه و پرچم های یکسان در رنگ های سبز، سیاه، قرمز و در مواردی زرد رنگ داده است. امروزه صاحبان علم خود با تهیه پارچه و یا پرچم و بستن آنها به علم، آن را در رنگ های سبز، مشکی و یا ترکیب سبز و مشکی، سبز و قرمز و قرمز و مشکی آماده می کنند.
نذر درخت از طرف صاحبان باغات و کشاورزان برای استفاده در بستن علم نیز از مواردی است که در گذشته، گاهاً وجود داشته و امروزه کمتر دیده می شود.
نوعی از علم نیز در چند سال گذشته و در پی ممانعت و برخوردهای مختلف با رسم قَمه زنی در شهر بن ظاهر شده است. رسم قمه زدن در شهر بن در گذشته به اشخاص خاصی تعلق داشت که با ورود افراد مختلف و دیدگاه های جدید در آن امروزه مقبولیت همگانی خود را از دست داده و اعمال محدودیت برای جلوگیری از انجام این برنامه در سال های اخیر، منجر به شکل گیری علم سفید رنگ شده است. رنگ این علم برگرفته از کفن پوشیدن افراد قمه زن در روز عاشورا است.
نذر پارچه برای گره زدن به علم در دو دهه گذشته از رسوم رایج در شهر بن محسوب می شده است که در حال حاضر به دلیل افزایش توان مالی صاحبان علم و فراوانی پارچه و پرچم های یک شکل، این کار به ندرت صورت می گیرد و هر خانواده به جای نذر پارچه برای بستن به علم، خود علمی جداگانه را برای قرار دادن در درب منزل و یا مسجد محل نذر می کند.
قرار دادن پرچم قرمز، سفید و سیاه رنگ و یا پنجه حضرت عباس در بلندترین نقطه علم، آخرین مرحله از آماده کردن آن است. در گذشته به جای پرچم، از خنجر و یا قَمه برای قرار دادن در قسمت انتهایی علم استفاده می شده که نشانه ای از خونخواهی محسوب می گردید، اما امروزه با افزایش ارتفاع علم ها و احتمال برخورد آنها با کابل های برق و ایجاد خطرات احتمالی همچون آتش سوزی، قرار دادن خنجر و قمه و حتی پنجه حضرت عباس به دلیل فلزی بودن آن، جای خود را به پرچم های مختلف داده است.
مراسم گل زنان
حمل کنندگان علم در صبح روز عاشورا پس از اجرای مراسم فرو بردن علم در آب در مسیر ورود به شهر برای نشان دادن حزن و اندوه خود بر روی سر و گاهاً بر روی شانه ها گِل می زنند . این گل از خاك غربال شده مرغوب و گلاب ناب تهیه شده و در ماشین ها و طروف مخصوصی جهت استفاده عزاداران نگهداری می شود . هیئت های عزاداری این مسیر را به طور منسجم با نوای " ای واویلا ، صد واویلا " در گوشه شوشتری طی می كنند . در حالیكه جمعیت عزاداران رو به افزایش است و گروه گل زن نوحه ها و مداحی های تركی به زبان دارند با هماهنگی میان دار شور گرفته و به عزاداری می پردازند . گل را بر رفیع ترین عضو صورت می مالند و به زبان حال خود را در ماتم ابا عبدالله حسین چنان به تصویر می كشند كه گویا خاك بر سرشان شده است.قافله گل زنان به در خانه سادات كه می رسند به ادای احترام به سادات مراسم آقا سلام را اجرا می كند .
آقا سلام شهر بن
روز عاشورا در میان مردم بن با نام "روز تیغ "شناخته می شود و ادای احترام به سادات در مراسم " آقا سلام " مهمترین بخش از مراسم عزاداری حسینی در این روز است. این مراسم در چهار نقطه و در مقابل منزل سید شجاع مرتضوی، سید علی اکبر موسوی، سید حسین مرتضوی معروف به سید هُژَبر و حاج سید محمد مرتضوی برگزار می شود. اگرچه سید شجاع، سید علی اکبر و سید حسین از دنیا رفته اند اما مردم بن همچنان در روز عاشورا با تجمع در مقابل منزل این افراد مراسم " آقا سلام " را برگزار می کنند.
عزاداران حسینی در طی عبور از خیابان های شهر و اجرای مراسم " اقا سلام"، برای نشان دادن حزن و اندوه خود بر روی سر و گاهاً بر روی شانه ها گِل می زنند .
در طی مراسم آقا سلام، سینی های بزرگ حلیم در کنار درب ورودی منزل سید قرار داده شده است و هرکدام از عزاداران پس از ادای احترام به شخص سید از حلیم داخل سینی ها کمی به عنوان تبرک بر می دارد. مردم بن به این عمل "حلیم خوران" می گویند. در برخی موارد نیز پخش شیر و نبات داغ از سوی خانواده سید در میان هیئت های سینه زن و زنجیر زن صورت می گیرد.
با پایان یافتن سخنرانی سید محمد، جمعیتی که تعداد آن بیش از پنج هزار نفر تخمین زده می شود در قالب هیئت های سینه زن و زنجیرزن در خیابان های اصلی شهر به عزاداری می پردازند. حمل علم ها نیز تا پایان یافتن مراسم عزاداری روز عاشورا در پیشاپیش هیئت های عزاداری ادامه دارد.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبرگزاری پانا]
[مشاهده در: www.pana.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 38]
-
گوناگون
پربازدیدترینها