محبوبترینها
قیمت دیگ بخار و تولیدکننده اصلی دیگ بخار
معروف‌ترین هدیه و سوغاتی یزد مشخص شد!
آشنایی با انواع دوربین مداربسته ضد آب
پرداخت اینترنتی قبوض ساختمان (پرداخت قبض گاز، برق و آب)
بهترین دوره آموزش سئو محتوا در سال 1403 با نام طوفان ۱۴۰۳ در فروردین ماه شروع می شود
یک صرافی ارز دیجیتال چه امکاناتی باید داشته باشد؟
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
جراحی و درمان ریشه دندان عفونی با خانم دکتر صفوراامامی
چه مواردی بر قیمت کابین دوش حمام تاثیر دارند؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1797907691
اخلاق دینی و تعامل سایبری
واضح آرشیو وب فارسی:فارس:
اخلاق دینی و تعامل سایبری
محیط سایبر ضمن فراهم سازی امکانات پیشرفت زا، آسیب هایی نیز همراه دارد؛ آسیب هایی که با ماهیت سایبر قرین است. خصوصیات فضای سایبر، نظیر ارتباطی بودن، امکان پنهان نگهداشتن هویت، حاکمیت چندگانگی و تضاد هنجاری و نبود راهکار نظارتیِ کارآمد، مستعد رفتارهای غیراخلاقی در کاربران است.
بخش اول چکیده در این مقاله سعی شده است دربارة خصوصیات آسیب زای فضای سایبر بحث شده و اخلاق دینی به عنوان جبران کننده و کاهش دهندة آسیب ها پیشنهاد شود. در مقاله، ابتدا خصوصیات رسانه و سپس عوامل ضعف اخلاق کاربران و در نهایت، دستاوردهای دین در تقویت اخلاق کاربران و راهبردهای تقویت و استحکام اخلاق دینی بررسی شده است. در این مقاله تأکید بر این است که اقدامات ملی و بین المللی کارآیی لازم را برای کاهش یا از بین بردن ناهنجار ی های به وجود آمده ندارد، بلکه راهبرد فردی ـ اخلاقی و به صورت مشخص تر، اخلاق دینی می تواند فضای آسیب زای رسانه را به محیطی امن تبدیل کند. اخلاق دینی، هم پشتوانه های استدلالی اخلاق کاربران را تحکیم می بخشد و هم ضمانت اجرای کارآمدی در اختیار قرار می دهد. شرط مکمل راهبرد فردی ـ اخلاقی جامعه پذیری دینی، تقویت روحیه خود دیگرپنداری، آشناسازی با پیامد منطقی رفتار کاربران و نهادینه سازی امر به معروف و نهی از منکر است. مقدمه رسانه بخشی گریزناپذیر دنیای معاصر ماست. انسان های امروز با رسانه به دنیا آمده و در طول عمر با آن زندگی کرده و در نهایت با آن می میرند. دستاوردهای رسانه در پیشرفت و ترقی دانش بشر گاهی وصف ناپذیر می نماید. ارتباطات و دادوستدهای جهانی در کمترین زمان ممکن ارمغان تکنولوژی ارتباطات و ایجاد فضای مجازی است. ما امروز قادریم با افرادی حرف بزنیم و ارتباط برقرار کنیم که نه تنها خودشان را نمی شناسیم، بلکه اسم شهر و محل زندگی شان را حتی نشنیده ایم. این، دستاورد کمی نیست که بتوان حتی بدون ترک کردن اتاق، معامله کرد، کارهای اداری انجام داد، به دوستان سری زد و احوالشان را جویا شد یا به صورت اغراق آمیز به جاهای مختلف جهان مسافرت کرد و اماکن دیدنی کشورها را دید و با افراد مختلف ملاقات کرد. ارتباطات به رغم تسهیلاتی که برای زندگی بشر به ارمغان آورده است، ذاتاً آسیب هایی نیز همراه داشته که شیرینی پیشرفت ها و راحتی ها را در کام بسیاری از سیاست گذاران و کاربران عمومی این تکنولوژی تلخ کرده است. جرائم جدید، بزهکاری ها، ناامنی ها و مسائل اخلاقی فراوانی که امروزه افراد با آن درگیرند، بخشی از این تلخکامی هاست. در این تحقیق در حد توان نویسنده، تلاش شده است راهکاری برای کاهش آسیب های روانی و اخلاقی کاربران با استفاده از متون دینی استخراج و دربارة آن بحث شود. راهکار پیشنهادشده، راهکار تقویت اخلاق دینی است. به زعم این تحقیق، راهکار اخلاق دینی، قابلیت شایسته برای جبران کردن ضعف هنجاری و اخلاقی محیط سایبر دارد. الف. مفاهیم 1) دین و اخلاق دو واژة «دین» و «اخلاق» از منظر لغت و اصطلاح، تعریف های متعددی دارند که در منابع دیگر به صورت مبسوط یادآوری شده است.1 در این تحقیق، دین با محوریت دین اسلام «مجموعه ای از اعتقادات، احکام و اخلاق که خاستگاه قدسی و وحیانی داشته باشد»، در نظر گرفته شده و مراد از اخلاق «مجموعه نظامی ناظر بر صفات و رفتارهایی است که قابل اتصاف به خوبی و بدی یا شایست و ناشایست است.» 2) اخلاق دینی رویکرد اسلام و بالتبع علمای اسلامی به اخلاق این است که اخلاق، ماهیت دینی دارد و بخشی از دین شمرده می شود. در تعریف پیش گفته از دین نیز به همین خصوصیت اشاره و دستورالعمل های اخلاقی، بخشی از دین معرفی شده است. از این حیث، اخلاق دینی اخلاقی است که در آن رفتار ارزشی به کمک دین مشخص و حدود آن معین می شود؛2 بدین معنا که ارزش های رفتاری و حدود ارزشمندی افعال با وحی و منابع دینی شناخته می شود، ازاین رو اخلاق مبتنی بر آیات و روایات و متون مقدس دینی «اخلاق دینی» شمرده می شود.3 3) تعامل سایبری در یک نگاه کلی، تعامل سایبری4 حاکی از روابط متقابل افراد در فضای سایبر است؛ فضایی که بر پایة ارتباط دیجیتال، تکنولوژی های اطلاعات ـ اینترنت، پست الکترونیک و محیط های پیرامون، نظیر چت روم، تابلو اعلانات و همچنین سیستم های تصویرسازی دیجیتال شناخته می شود.5 تعامل سایبری بیشتر به دادوستدی اشاره دارد که از طریق اینترنت به وقوع می پیوندد.6 این دادوستد در دنیایی تجربه می شود که شبکه های الکترونیک ارتباطات متقابل بستر آن را فراهم نموده و بر محدوده تعامل و هدف تعامل اثر می گذارد. اثرگذاری فضا به گونه ای است که اغلب، خود تعامل به عنوان هدف از سوی تعامل گران پذیرفته می شود. به طور کلی، آنچه تعامل سایبری را تعین می بخشد: 1. ابزار الکترونیکی، خصوصاً شبکه تارگستر جهانی اینترنت، 2. هدف تعامل و 3. اطلاعاتی است که به عنوان محتوای تعامل بین افراد جابةجا می شود. ب. خصوصیات دنیای سایبرنتیک افراد ساکن در دنیای متکی بر روابط سایبری تعاملات خودشان را در یک فضای مجازی7 سامان می بخشند. «دنیای مجازی» دنیایی است که در آن افراد به واسطه ارزش ها و علایق مشترک از طریق اینترنت به همدیگر متصل می شوند و پیوند دوستی و عاطفی میان آنان به وجود می آید که ممکن است به ارتباط رودررو منجر شود. دنیای مجازی که در عرض دنیای واقعی زندگی انسان امروزی قرار گرفته است، خصوصیات و ویژگی های مخصوص به خود را دارد که به مواردی از آن اشاره می شود. 1) جهانی و فرامرزی بودن جهانی بودن دنیای سایبرنتیک به روندی اشاره دارد که موجب ارتباطات هم زمان و ظهور «فضای واحد ارتباطی» شده است. دنیای سایبری دست کم با سه خصوصیت بارز «فراملی بودن»، «فراگیر و جهانی بودن» و «پیوستگی» شناخته می شود.8 خصوصیات ذکرشده، ظرفیت های دنیای سایبر را معرفی می کند. بر اساس این خصوصیات، فضای سایبر فضای جدیدی است که اساساً «فراملی» و «فراجغرافی» و به تعبیر دقیق تر «بیمکان» است، ازاین رو همة تولیدات سایبرنتیک ضمن بهره مندی از خصیصههای ملی و بومی، در یک فضای «فراملی» بروز و ظهور می یابد. ابزار فرامرزی بودن دنیای سایبر سیستم های رایانه ای و نرم افزارهای «جهان کارکردی» است. از طریق دسترسی به سیستم رایانه و شبکه تارگستر جهانی (اینترنت) فعالیت ها جهانی و فرامرزی می شود و به همین علت، فعالیت های سایبری و همچنین جرائم سایبری، فرامرزی و بین المللی خوانده شده است. سایبر، این امکان را در اختیار کاربر قرار می دهد که فردی در کشور A اطلاعات را وارد و فردی دیگری در کشورB آن را پردازش و شخص سوم در کشورC به نتایج آن دست یافته و پیگیر اهداف این فعالیت پیچیده و سازمان یافته باشد.9 2) اطلاعاتی بودن امروزه رایانه بخش گریزناپذیر زندگی ما شناخته شده است. رایانه ها فرم جهان را از شکل صنعتی به شکل اطلاعاتی تغییر داده است. در جامعة اطلاعاتی، میلیون ها انسان بدون در نظرداشت زمان و مکان، با هم ارتباط برقرار کرده اند. به تعبیر نیکولاس نگروپونت10 پژوهشگر امریکایی رسانه، در رساله «انسان عددی»، شیوة زندگی انسان معاصر انفورماتیک شده است. در این سبک زندگی، افراد تلاش می کنند همدیگر را در اجتماعات و محله های عددی ملاقات کنند.11 به صورت روشن تر، نه تنها روابط اهالی دنیای سایبری اطلاعاتی است، بلکه هویت آنها نیز اطلاعاتی و عددی است، زیرا شناخت اهالی اجتماعات مجازی از همدیگر بر پایه رمزها،12 آدرس های الکترونیکی،13 چت روم ها، پیوندها14 و تارنماهایی15 است که در محیط آنها همدیگر را ملاقات کرده و با هم تعامل می کنند. اطلاعاتی بودن فرهنگ جامعه نوین مجازی، عامل ظهور فرهنگ های الکترونیک متفاوت در سطح جهان شده16 و دوسویه گی آن را در پی داشته است. به همین سبب، فرهنگ الکترونیکی جهانی (جهانی شدن فرهنگی) فرایند عظیم دووجهی در سطح جهان را همراه دارد؛ فرایندی که هم فرهنگ های متفاوت را در یک سطح عام تر هم سان می سازد و هم باعث شکل گیری خرده فرهنگ های همسو با اجتماعات خاص مجازی می شود.17 3) انزوای معاشرتی برخی پژوهشگران رسانه به مجازی شدن روابط خوشبین بوده و آن را راه حل منطقی برای بسیاری از مشکلات و مسائل زندگی شهری، نظیر «حرکت جمعیت»، «سوانح و حوادث شهری» و «مسائل انسانی» می دانند،18 در حالی که در کنار این خوش بینی، نگرانی های غیرقابل اغماضی نیز وجود دارد. یکی از شاخص ترین آنها انزوا، تنهایی و کاهش ارتباط چهره به چهره عاطفی میان افراد است. براساس یافته های پژوهش 1.5میلیون دلاری پژوهشگران دانشگاه کارنگی ملون19 استفاده از اینترنت با کاهش ارتباط کاربران با اعضای خانواده، کاهش روابط اجتماعی و در نهایت، افسردگی آنها همراه است.20 کاهش ارتباط و انزوای معاشرتی، برایند تعامل معتادانه و مستمر با شبکه های تارگستر جهانی (اینترنت) است. حاصل این نوع تعامل، چیزی جز جذاب تر پنداشتن صفحه رایانه از واقعیت زندگی روزمره21 و کاهش علاقه کاربران به مشارکت اجتماعی و فعالیت های مدنی نخواهد بود.22 4) بی هنجاری وتضاد هنجاری اساس روابط مجازی کاربران هنجارهای لحظه ای است.23 تعامل مستمر با تارنماها سبب می شود که کاربر از هنجارهای اجتماعی فاصله گرفته و در درازمدت به آنها کم توجه شود. مطالعات انجام شده روی کاربران اینترنت نشان می دهد که میزان استفاده از اینترنت با نسبی نگری هنجاری ارتباط معنادار دارد؛ یعنی کسانی که بیشتر از اینترنت استفاده می کنند در مقایسه با کسانی که استفاده نکرده اند نسبی نگرترند.24 پیامد منطقی نسبی نگری هنجاری، بروز هنجارهای متضاد در دنیای تعامل مجازی کاربران خواهد بود، زیرا کاربران برای نظم بخشی به تعاملاتشان در اجتماعات مجازی تازه شکل گرفته، ناگزیر می شوند هنجارهای متضاد را مطرح کنند25 و نگرانی از بی هنجاری یا تضاد هنجاری در دنیای روابط اینترنتی به این علت است که بی هنجاری و تضاد هنجاری در روابط مجازی کاربران محدود نمانده و به صورت نامرئی، اجتماعات واقعی آنها را نیز تحت تأثیر قرار می دهد.26 ج. بی هنجاری اخلاقی و تدابیر امنیتی در فضای سایبر تردیدی نیست که محیط سایبر فرصت های زیادی را در جهت رشد، پیشرفت و توسعه جوامع به همراه آورده است، اما ضمن فرصت های به دست آمده، این محیط برخی مسائل را دربردارد که امروزه کشورهای جهان با آن درگیرند، از جمله می توان به مشکلات اخلاقی و هنجاری اشاره کرد. ریشة مشکلات هنجاری این است که معاشرت های سایبری همیشه بر پایة هنجارهای پذیرفته شده معاشران نیست. در بسیاری موارد، هنجارهای جامعه ابتدا در تعاملات مجازی و در پی آن در تعاملات واقعی نادیده گرفته شده یا شکسته می شود. به همین منظور، دست اندرکاران و سیاست گذاران بخش های یادشده در سطوح مختلف درصدد کنترل و از بین بردن هنجارشکنی، برآمده اند. برای مبارزه با هنجارشکنی تدابیر امنیتی و کنترلی در سه سطح حکومتی/ ملی، بین المللی و فردی پیش بینی و بعضاً به کار بسته شده است. 1) اقدامات ملی یکی از راهبردهای مبارزه با آسیب های اجتماعیِ حاصل از اینترنت، اقدامات ملی و حکومتی کشورهاست. در این راهبرد، کشورها سیاست های پیشگیرانه و کاهش دهنده مخاطرات را در دستور کار قرار داده و مسئولیت برقراری امنیت اجتماعی کاربران را به ارگان های خاص و مربوط وامی گذارند. برای مثال، امریکا در سال 2003م مصوبه ای را ابلاغ می دارد که بر اساس آن، استراتژی های پیشگیری از حمله های فضای سایبر علیه زیرساخت های حیاتی، کاهش آسیب پذیری ملی از طریق فضای سایبر و کمینه کردن خسارات و زمان بازیابی و بازسازی حملات اجتماعی اولویت راهبردی دولت امریکا را تشکیل داده و فعالیت هایی، همچون جاسوسی، خراب کاری، تبلیغات، سرقت اطلاعات و مواردی از این دست در دستور کار دولت قرار می گیرد.27 اولویت دوم این ابلاغیه اقدامات کاهش دهندة آسیب های اجتماعی است. در اولویت دوم، تأکید شده است که دستگاه های قضایی ویژه به منظور پیشگیری و پیگرد قانونی مهاجمان سایبر ایجاد شده و بستر استفاده امن و معتبر از سیستم های قابل اطمینان و همچنین کنترل نظارتی سیستم های کنترل دیجیتال توسعه یابد.28 چین به عنوان کشور پیشرو در استفاده از فضای سایبر در آسیا و اقیانوسیه نیز در سطح ملی قوانینی را در سال 1994م به منظور حفاظت از سیستم های اطلاعاتی تصویب کرد. در این قانون، تصویب شده استکه هیچ سازمان یا فردی نمی تواند از سیستم اطلاعاتی رایانه برای اموری استفاده کند که منافع جمعی یا ملی و همچنین منافع قانونی شهروندان را به مخاطره اندازد.29 به طور کلی هر کشوری به تناسب توانمندی تکنولوژیکی و امنیتی خود تمهیداتی را در جهت برقرارسازی امنیت فضای سایبر و سلامت کاربران آن در نظر گرفته است. چالش های اقدامات ملی البته سیاست های ملی و تدابیر حکومتی کشورها برای از بین بردن یا کاهش هنجارشکنی های سایبری، مؤثر نیست، زیرا حکومت ها برای مهار شکسته شدن هنجارهای جامعه، نوعاً به مجازات های کیفری متوسل شده و اولین نکته در اجرای مجازات های کیفری، وجود قلمرو حکومتی حکومت هاست. تعیین قلمرو حکومتی در جرائم اینترنتی یکی از مشکلات اساسی در مقابل حکومت های ملی است،30 ازاین رو دولت ها نمی توانند جرائم اینترنتی را با سهولت پیگیری جرائم در فضای جغرافیای کشور خود، پیگیری کنند،31 زیرا ممکن است دامنة جرم در کشوری بروز یابد و مجرم بیرون از آن کشور باشد. علاوه بر آنچه گفته شد، محدودیت های دیگری نیز در برابر اقدامات امنیتی در سطح ملی وجود دارد، از جمله اینکه قوانین فعلی کشورها قابل کاربرد در فضای مجازی نیست و اینکه به علت جدید بودن تکنولوژی اطلاعات در بسیاری از کشورها، پلیس آموزش دیده و تکنولوژی مناسب برای مبارزه با جرایم سایبری وجود ندارد. و از همه مهم تر اینکه مخفی بودن هویت کاربران در فضای مجازی امکان تعقیب و شناسایی آنان را با مشکل روبه رو می سازد.32 2) اقدامات بین المللی راه بعدی مبارزه با جرایم سایبری اقدامات بین المللی است. نهادها و سازمان های زیادی، از جمله سازمان توسعه و همکاری اقتصادی، شورای اروپا، انجمن بین المللی حقوق جزا (AIDP)، اینترپول و کنوانسیون اروپایی سایبر کرایم، اقدامات شایان توجهی به منظور تحت کنترل قرار دادن جرایم رایانه ای و اینترنتی انجام داده اند.33 آخرین اقدام در سال 2001م کنفرانس بوداپست بود که در آن اغلب کشورهای اروپایی همراه کانادا، ژاپن و افریقای جنوبی و امریکا مصوبه ای را با عنوان «کنوانسیون جنایات سایبر» به امضا رساندند و در آن، فاکتورهایی، همچون دسترسی غیرقانونی به اطلاعات رایانه ای، تخریب تعامل میان داده های سیستمی از طریق حمله به شبکه های بزرگ، دسترسی غیرقانونی به کدهای برنامه های حساس، تخطی از قوانین کپی رایت و تکثیر غیرقانونی موسیقی و فیلم روی شبکة اینترنت و راه های مبارزه با آن مدنظر قرار گرفت.34 نکتة قابل ذکر این است که تمام نهادهای یادشده، بیشتر جرایم اقتصادی را در نظر داشته و کمتر به جرایم اطلاعاتی و هنجارشکنی های اخلاقی توجه کرده اند. در این میان، کنوانسیون اروپایی سایبر کرایم در خصوص هنجارشکنی اخلاقی فقط به پورنوگرافی کودکان بسنده کرده است. چالش های اقدامات بین المللی اقدامات بین المللی خوش بینانه ترین و ایده آل ترین شیوة مبارزه با مسائلی است که در حاشیة فضای سایبر ایجاد شده است. اما اقدام بین المللی با همکاری تمام کشورها به رغم ضرورتی که دارد، عملاً چالش هایی در پیش دارد که روند این اقدام را با مشکل روبه رو کرده است. اولین نکته، عدم بهره مندی همسطح کشورها از امکانات تکنولوژیکی و دسترسی به فضای سایبر است. این عدم تقارن، از سویی، سطح جرائم و از سوی دیگر، سطح تخریب را در کشورها ناهمسان ساخته است. این مسئله خود باعث تفاوت نگاه در تعریف و دامنه جرایم سایبری و همچنین سبب اختلاف و به تعبیر بهتر، کاهش انگیزه کشورها در مبارزه با جرایم گردیده و در نتیجه باعث شده است که کشورها آمادگی لازم را برای تدوین و پذیرش قوانین همسو و همسان با سایر کشورها نداشته باشند. دومین نکته این است که معاهده بین المللی مبارزه با مسائل جهان سایبر به شدت تحت تأثیر روابط خارجی حاکم بر سیاست کشورهاست؛ به این معنا که کشورها به صورت همسو با همدیگر در مسائل جهانی همکاری نمی کنند و اگر هم اعلام آمادگی نمایند در فرایند اجرا با سرد شدن روابط، سطح همکاری ها نیز به سردی می گراید. 3) راهکارهای فردی و اخلاقی باتوجه به چالش های یادشده بر سر راه اقدامات حکومتی و بین المللی برای کنترل جرایم سایبری، مؤثرترین اقدام، مراعات کردن مسائل ایمنی و اخلاقی توسط خودکاربران است. در این روش که به روش «کنترل فردی» موسوم است، تمام تضمین های اجرایی، درون فردی بوده و شخص با بهره گیری از وجدان فردی و مبانی اخلاقی و تعهد دینی، مراقبت های لازم را در خصوص طرز استفاده از شبکه های جهانی به عمل می آورد.35 اهمیت این روش در مقایسه با دیگر روش ها این است که در سطوح مختلف زندگی قابل اعمال بوده و ظرفیت تأثیرگذاری بر اطرافیان کاربر را نیز دارد. با توجه به کارآمدی این روش، کشورهای پیشرفته در کنار اقدامات بین المللی، اجرای اصول اخلاقی را یکی از راه های مفید برای کنترل جرایم در نظر گرفته اند.36 یکی از موارد عملی تدبیر اخلاقی، نهادینه شدن اصول اخلاقی روزنامه نگاری است که براساس آن کشورها سعی می کنند در گزارش های خبری خود به اصولی به عنوان اصول اخلاقی توجه نمایند. نمونه دیگر، منشور اخلاقی رایانه است که در سال 1992م توسط انجمن ماشین آلات رایانه تأیید شده و 24 فرمان و رهنمود اخلاقی در آن ذکر شده است.37 اقدام فردی که به جهت گیری اخلاقی افراد وابسته است و با باورهای دینی پشتیبانی می شود، راه حل مطمئن و کم هزینه تری در مقایسه با سایر تمهیدات است. 1ـ3) فضای سایبر و اخلاق سکولار اخلاق سکولار بنیان نظری خودش را بر توجیه پذیری اخلاق بدون اعتقادات دینی استوار می سازد. در اخلاق سکولار، ارزش های مادی و انسانی، نظیر خوشی، امنیت، هنر و عشق تعاون انسانی، امری بنیادین برای زندگی خوش به عنوان غایت زندگی اخلاقی در نظر گرفته می شود.38 معیارهای توجیه در اخلاق سکولار «لذت»، «سود»، «قدرت»، «تمایل انسانی» و «انتخاب فردی» است؛39 مفاهیمی که درصدد است انسان را در توجیه اخلاق از وابستگی به منبع فرا انسانی بی نیاز سازد. اخلاق سکولار علاوه بر مشکلات توجیهی، معرفتی و هنجاری ای که دارد، در کنترل هنجارشکنی های اخلاقی در فضای مجازی موفق نخواهد بود، زیرا معیارهای یادشده برای اخلاق سکولار به سبب نسبیت دستوری و هنجاری که همراه دارد، خود مبدئی برای توجیه، تقویت و فراگیرسازی تعاملات غیرهنجارمند است. 2ـ3) اخلاق دینی در تعاملات سایبری باورها و ارزش های دینی یکی از محرک های درونی است که فرد را به رفتار درست و هنجارمند سوق می دهد. اخلاق دینی، هم نقش تحریکی برای رفتار اخلاقی دارد و هم نقش بازدارنده برای رفتار غیراخلاقی، ازاین رو اخلاق دینی، هم در فضای واقعی زندگی ما نقش های تحریکی و کنترلی ایفا می کند و هم در فضای مجازی. محوری ترین عنصر در تهذیب اخلاق «مراقبت» است. مراقبت در علم اخلاق به معنای خودکنترلی مستمر و محافظت دائم از رفتارهای ظاهری و باطنی است.40 حضور عنصر مراقبت در اخلاق نشانة این است که اخلاق از طریق توانمندسازی افراد به خود بازدارندگی به اهداف خود نایل می شود. اکنون به تناسب تحقیق باید بررسی کرد که چگونه می توان کاربران و اهالی دهکدة سایبر را به قدرت خودکنترلی و مراقبت توانمند ساخت؟ برای پاسخ به این سؤال، سزاوار است که دربارة خاستگاه کم توجهی افراد به دستورات و رهنمودهای اخلاقی، کاوش کرده و در پی آن، دستاوردهای دین در این زمینه بررسی شود. پی نوشت 1. برای اطلاع از تعاریف دین، ر.ک، ابن منظور، لسان العرب، 5 ذیل واژة دین؛ مایکل پترسون و همکاران، عقل و اعتقاد دینی ترجمه احمد نراقی و ابراهیم سلطانی، ص18؛ محمدتقی مصباح، آموزش عقاید، ج 1، ص26؛ سیدمحمدحسین طباطبائی، المیزان، ج 2، ص143. و برای تعریف اخلاق، ر.ک:، راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القران، ص185؛ نصیرالدین طوسی، اخلاق ناصری، ص101؛ ملامهدی نراقی، جامع السعادات، ص 46؛ آراف، اتکینسون، درآمدی برفلسفه اخلاق ترجمه سهراب علوی نیا، ص 16. 2. محمدتقی مصباح، «رابطه دین و اخلاق»، قبسات، ش 13، ص 34. 3. مسعود امید، درآمدی بر فلسفه اخلاق ازدیدگاه متفکران مسلمان معاصر ایران، ص 171. 4. cyber interaction. 5. زهرا پیشگاهی‌فرد، سلمان انصاری‌زاده، افشین کرمی و فریاد پرهیز، «تعامل در فضای سایبر و تاثیر آن بر هویت زنان در ایران»، پژوهش زنان، سال هشتم، ش 2، ص 195. 6. Richard A. Spinello , cyberethics ( morality and low in cyberspace), p. 37. 7. Virtual space. 8. سعیدرضا عاملی، «جهانی‌شدنها مفاهیم و نظریه‌ها»، ارغنون، ش 24، ص 8. 9. برومند باستانی، جرائم کامپیوتری و اینترنتی، ص 28. 10. Nicholas Negroponte. 11. فلیب برتون، آیین انترنت، تهدیدی برای پیوند اجتماعی، علی اصغر سرحدی، ن جمشیدی، ص 24. 12. Paswords. 13. ID. 14. Links. 15. Webs. 16. منوچهر محسنی، جامعه‌شناسی جامعة اطلاعاتی، ص 41. 17. رونالد رابرتسون، جهانی شدن، کمال پولادی، ص 213. 18. مجموعه نویسندگان، اینترنت و آسیب‌های اجتماعی، ویراسته مسعود کوثری، ص 131-117. 19. Carnegie Mellon university. 20. هیوبرت دریفوس، نگاه فلسفی به اینترنت، علی ملائکه، ص 16. 21. احمد امیدوار و علی اکبر طالبی، اعتیاد به اینترنت، ص 15. 22. محمدسعید ذکائی، «جوانان و فراغت مجازی»، مطالعات جوانان، ش 6، ص23-17 23. مجموعه نویسندگان، همان، ص 94. 24. حسین گدازگر و علی مراد موسی‌پور، «بررسی تاثیرات اینترنت بر نسبی نگری هنجاری و جهان‌نگری دانشجویان دانشگاه تبریز»، علوم اجتماعی، ش 3، ص 201. 25. مسعود کوثری و دیگران، اینترنت و آسیب‌های اجتماعی، ص 184. 26. دیوید گرینفلد در مورد ارتباط روابط مجازی بر روابط بیرونی و واقعی ادعا می‌کند که تحقیقات نشانگر این است که 31 درصد روابط جنسی آنلاین به ارتباط جنسی واقعی منجر می‌شود. ر.ک: (دیوید گرینفیلد، «اعتیاد مجازی»، سیاحت غرب، ش 18، ص 23). 27. ابراهیم حسن‌بیگی، حقوق و امنیت در فضای سایبر، ص270 -271. 28. همان، ص 274. 29. همان، ص 278. 30. امیرحسین فراهانی جلالی، «صلاحیت کیفری در فضای سایبر»، فقه و حقوق، ش 11، ص 94. 31. میزگرد «آزادی،اخلاق و امنیت اطلاعات در فضای سایبر»، کتاب ماه کلیات، ش 85. 32. مجموعه نویسندگان، همان، ص 83. 33. ر.ک: دکتر ابراهیم حسن بیگی، همان، ص 190-198. 34. برومند باستانی، جرائم کامپیوتری و اینترنتی، ص 63. 35. مجموعه نویسندگان، «نگاهی به چالش ها و راهکارها در امنیت شبکه»، کتاب ماه کلیات، ش 85، ص 31. 36. «آزادی، اخلاق و امنیت اطلاعات در فضای سایبر»، کتاب ماه کلیات، ش 18، ص 38. 37. جمعی از نویسندگان، اخلاق کاربردی چالشها و کاوشهای نوین در اخلاق عملی، ص 412. 38. Kai Nielsen, Religious versus secular morality, in ethics without God, p. 538-540. 39. ر.ک.مریم صانع‌پور، فلسفة اخلاق و دین، ص 56-64. 40. ملامحمدمهدی نراقی، معراج السعادة، ص 694. منبع: فصلنامه معرفت اخلاقی – شماره 10 ادامه دارد/
93/07/28 - 02:00
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 72]
-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها