واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: مردم استان خراسان جنوبي در نيمههاي ماه شعبان هر سال يعني طي روزهاي دوازدهم تا چهاردهم شعبان با برگزاري مراسم مذهبي ويژه اي با عنوان برات ياد و خاطره عزيزان از دست رفته را گرامي داشته و به ياد مردگان خيرات ميكنند. دامنه اين رسم آن چنان گسترده است كه به ماه شعبان در اين منطقه ماه برات نيز ميگويند و نيز مراسم شبهاي برات سابقهاي ديرينه و ريشهدار در اين منطقه دارد. ابوريحان بيروني دانشمند بزرگ ايراني نيز در اين مورد ميگويد: سيزدهم و چهاردهم و پانزدهم اين ماه ايام البيض نام دارد و شب پانزدهم اين ماه شب بزرگ است و گليله الصك و ليله البرات نام دارد، و عوام مردم بر اين عقيده اند كه صورت افرادي را كه در آن سال بايد بميرند خداوند در آن شب به ملك الموت نشان ميدهد. بر اساس اعتقادات مردم خراسان جنوبي در اين سه شبانه روز كه اعتقاد دارند در آن مردگان آزاد هستند، زندگان با احسان براي آنها نه تنها تلاش ميكنند تا برات آزادي آنان را از آتش جهنم كسب كنند، بلكه آزادي خود از آتش جهنم را نيز از امام دوازدهم خواستار ميشوند. اعتقاد اغلب مردم استان بر اين است كه در اين ايام سرنوشت رقم ميخورد، به طوري كه در نقاط روستايي استان در شب پانزدهم نيمه شعبان به پشت بام رفته و در مهتاب ايستاده و به سايه خود نگاه ميكنند و از اين طريق سرنوشت خود و اقوام خود را در آن سال پيشبيني ميكردند در عين حال دست به دعا برميدارند و از خداوند طلب سالي خوش ميكنند. اقشار مختلف مردم به ويژه كساني كه به تازگي عزيزي را از دست دادهاند در اين روز با حضور در مزار اموات ضمن درخواست آمرزش و زنده نگهداشتن ياد و خاطره درگذشتگان، آنان را در بركات ميلاد يگانه منجي عالم بشريت حضرت مهدي(عج) شريك ميسازند. برات در خراسان جنوبي مصداقي بر اعتقاد به اصل معاد است كه مردم اين خطه با انجام اعمال مخصوصي به استقبال آن ميروند، اين مراسم به مدت سه روز و با عناوين مختلف برگزار ميشود و مردم هر روز آن را با بزرگداشت قشر خاصي از مسلمانان برگزار ميكنند. برات غريبان، برات اسرا، برات مسافران، برات زندهها و برات مردهها از عناويني است كه براي اين سه روز در نقاط مختلف استان استفاده ميشود كه از اين ميان برات مردهها در 14شعبان با شور و حال خاصي برگزار ميشود. پخت انواع نانهاي سنتي مانند روغن جوشي، چلبكي، كماچ، ساچ و حلوا و پخش آن دربين مردم به ويژه كودكان از مراسم ايام برات در شهرهاي گوناگون خراسان است، مردم اين منطقه از كشورمان اعتقاد دارند پخت اين خوراكيها بايد قبل از غروب آفتاب صورت گيرد. روز برات زندهها زماني براي شكرگذاري به نعمت سلامتي و حيات روزسيزدهم شعبان در برخي شهرهاي خراسان جنوبي به برات زندهها شهرت دارد و مردم در اين روز به شكرانه نعمت سلامتي به پخش شيريني و شكلات ميپردازند. در غروب روز سيزدهم شعبان نيز كساني كه به تازگي عزيزي را از دست دادهاند اقدام به پخت نوعي نان سنتي به نام روغن جوشي كرده و آن را بين مردم تقسيم ميكنند. در روز 14شعبان نيز كه به برات مردهها شهرت دارد مردم با حضور بر سر قبور خويشاوندان، خواندن فاتحه و پخش انواع شيريني، شكلات، ميوه و نانهاي سنتي ياد و خاطره عزيزان خود را گرامي ميدارند. در اين روز كساني كه به تازگي عزيزي را از دست دادهاند با پهن كردن فرش، خيرات، پخش انواع خوراكي و خواندن روضه ياد و خاطره تازه گذشته را گرامي ميدارند، قرائت قرآن و فاتحه نيز در اين راستا هديهاي است كه از سوي مردم نثار روح درگذشتگان ميشود. نكته جالب توجه اين است كه هر چند ايام برات سه روز است اما در برخي از روستاها و همچنين مناطقي كه هنوز روابط طايفه اي مستحكم است در صورتي كه تعداد درگذشتگان سال بيش از سه نفر باشد مراسم را از ابتداي ماه شعبان آغاز كرده و هر روز در منزل يكي از درگذشتگان مجلس روضه همچنين مراسم قرائت قرآن برپا ميشود. مردم در اين روستاها به چند گروه تقسيم شده و هر گروه در قسمتي از روستا در جمع بازماندگان متوفي به قرائت قرآن ميپردازند، مردم در اين روستاها عصر روز سيزدهم شعبان با حضور بر مزار اموات و خواندن فاتحه، ياد و خاطره آنان را گرامي ميدارند. در روز چهاردهم شعبان نيز تمام اهالي روستا به صورت دستهجمعي در خانه آخرين خانواده اي كه عزيزي را از دست دادهاند جمع شده و براي متوفي فاتحه ميخوانند. از ديگر مراسم روز برات كه بيشتر در روستاها رونق دارد اجراي مراسم برات خواني است، در اين مراسم جوانان و نوجوانان روستا به خانه افرادي كه به تازگي عزيزي را از دست دادهاند مراجعه كرده و اشعاري را در يادآوري روز برات قرائت ميكنند. اهالي خانه نيز از آنچه در خانه موجود است مانند خرما، شكلات، نقل و نبات، لنگاش پخته، عناب و گردو به آنها ميدهند و بدينوسيله از آنها تشكر ميكنند.665
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 414]