محبوبترینها
قیمت دیگ بخار و تولیدکننده اصلی دیگ بخار
معروف‌ترین هدیه و سوغاتی یزد مشخص شد!
آشنایی با انواع دوربین مداربسته ضد آب
پرداخت اینترنتی قبوض ساختمان (پرداخت قبض گاز، برق و آب)
بهترین دوره آموزش سئو محتوا در سال 1403 با نام طوفان ۱۴۰۳ در فروردین ماه شروع می شود
یک صرافی ارز دیجیتال چه امکاناتی باید داشته باشد؟
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
جراحی و درمان ریشه دندان عفونی با خانم دکتر صفوراامامی
چه مواردی بر قیمت کابین دوش حمام تاثیر دارند؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1797517224
آشنايي با باغ های ایرانی - 1
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
آشنايي با باغ های ایرانی - 1 نویسندگان : فاطمه حيدري - هما ايراني بهبهاني باغ ايراني به عنوان يک ساختار کامل، بيانگر رابطه تنگاتنگ ميان بستر فرهنگي و طبيعي است و نشانه‌اي از سازگار نمودن و همسو کردن نيازهاي انسان و طبيعت است. در گذشته باغ ايراني بروز توان نهفتة محيط و ادراک پيچيدگيهاي آن بود. خالق باغ با اتکا به دانش تجربي خود فضايي را ايجادميكرد که باعث بقا و پويايي بستر طبيعي ميشد.باغهاي تاريخي از آثار مهم گذشته در ايران، به خاطر ارزشهاي چند گانه محيطي، سودمندي و زيباييشناسي که کليه حواس پنجگانه را درگير ميکند به عنوان ميراث ملي و سندي با ارزش از هويت تاريخي و فرهنگي بايست شناسايي، فهرستبندي و به طور پويا و پيوسته حفاظت و نگهداري گردد.آغاز انتظامبخشي به باغ را بايد در زمان هخامنشيان جستجو نمود. در باغهاي سلطنتي پاسارگاد (قرن 6 قبل از ميلاد) با توجه به شبکه منظم مسير سنگفرش آبروها ميتوان ادعا نمود که شکل چهار باغ و نظم چهار قسمتي در اينجا به ظهور رسيده است و در دوران پس از اسلام منشاء باغهاي چهار قسمتي اسلامي بوده است.در دوره ساساني ( 633-224 م) باغسازي گسترش فراواني مييابد. جايگاه والاي طبيعت در تفکر زرتشت به ويژه پرستش آب موجب گرديد تا علاوه بر انتظام انساني در باغ چشماندازها و انتظام بستر طبيعي نيز مطرح گردد. باغ قصرهاي اين دوره همانند تخت سليمان و کاخ فيروزآباد بيستون در بسترهاي طبيعي جذاب مانند درياچه و چشمه مکانيابي گرديدند.تنوع هندسي مشخصترين ويژگي باغهاي اين دوره است. انتظامهاي محوري، مرکزي و چهار بخشي در باغهاي اين دوره ديده ميشود. با استقرار تمدن اسلامي در دوره بنياميه در سامره و اندلس باغهايي احداث گرديدند که همچنان باغهاي ساساني مورد الگو برداري قرار گرفته بود.بسياري از محققين با شکوهترين عصر باغسازي در ايران را در دوره صفوي ميدانند. در اين دوران باغات در گستره شهر به عنوان عنصر شکلدهنده ساختار فيزيکي شهر بودند و همچون منظومهاي سبز تمامي ساختار شهر را تحت تاثير قرار ميدادند.باغسازي در دوران صفويه از قزوين شروع شد. اين شهر به عنوان پايتخت صفوي انتخاب گرديد و به صورت باغ شهر سازمان يافته بود که اکنون از باغهاي درباري بجز چند ساختمان چيزي باقي نمانده است. در زمان شاه عباس، پايتخت از قزوين به اصفهان تغيير مکان داد.در اصفهان از همنشيني فضاهاي شهري، خيابان، ميدان و باغ ساختار هندسي اين باغ شهر شکل گرفت. ميدان نقش جهان به شکل مستطيل و خيابان چهارباغ به صورت خطي عمود بر رودخانه زاينده رود، 2 عنصر اصلي شکل دهندة شهر اصفهان بودند. در واقع نظام کالبدي شهر از تقاطع دو محور چهار باغ و رودخانه شکل گرفت.سير تحول طراحي باغ در دوره صفويه نيز هماننده زنجيرهاي به دورة تيموريان مرتبط بوده و در دوران قاجاريه به علت ارتباطات فرهنگي گسترده ايران با اروپا نشانههايي از الگوي باغسازي اروپايي در باغهاي ايران نفوذ كرد و در دوران پهلوي به علت سهولت تردد بين ايران و ديگر كشورهاي اروپايي احداث باغها و پاركهاي اروپايي و يا آميخته اي از آنها رواج يافت.ابتداييترين و سادهترين اصل هندسي باغ ايجاد محوري در ميانه باغ و به موازات طول آن مي‌باشد. بطور معمول دو طرف اين محور درختان سايهانداز کاشته شده است. هندسه باغ از تقسيمات راست گوشه تشکيل شده است. مهمترين اين تقسيمات، انتظام چهار بخشي است. انتظام باغ بر اساس هندسه محوري و تقارن است. اين انتظام در قاليهاي ايراني نيز قابل جست و جو مي‌باشد و عناصر اين انتظام (آب، گياه و معماري) در نگارگري ايراني موجوداند و تصويري ايدهآل از باغ ايراني را ارائه ميدهند. شکل باغ ايراني شامل انتظام آب، انتظام گياه و انتظام معماري است.1) آشنايي با باغ فردوسباغ و عمارت ييلاقي فردوس در اراضي محمديه با دو عمارت در شمال و جنوب به دستور محمد شاه قاجار (1264-1250) ساخته شد که عمارت شمالي به کلي ويران و عمارت جنوبي فعلا پا برجاست.اين باغ به شماره 1876 مورخ 11/5/76 در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است. تاربخ بناي باغ فردوس به دوران محمدشاه که سومين پادشاه قاجار بود ميرسد. پايه اين باغ و عمارت ييلاقي را حاجي ميرزا آقاسي، صدراعظم محمدشاه ريخته است.عمارت باغ فردوس در قسمت شمالي باغ ساخته شده است و از ابتدا به صورت کاخ و محل اقامت اعيان، تزئين شده است. مساحت باغ20 هزار متر مربع و طولش در حدود 280 متر و مساحت عمارت 1000 متر مربع، شامل سه طبقه و نيم، به عرض 26 متر و به طول تقريبا 34 متر است. شيب زمين آن از شمال غربي به جنوب شرقي است و تندي اين شيب به حدي است كه كف طبقه اول بنا با قسمت جنوبي باغ و سقف آن با قسمت شمالي باغ هم سطح است.بعد از فوت محمدشاه در سال 1264 هـ . ق، ناصرالدينشاه اراضي اطراف اين باغ را از مالکان خريد و به باغ افزود و پس از اينکه دختر خود را به معيرالممالک، پسر نظامالممالک، داد اين باغ را به عنوان هديه ازدواج به او بخشيد و از او خواست ساختمان عمارت جنوبي را تمام کند. معيرالممالک که خود معمار بود پس از خرج مبالغي هنگفت ساختمان را به اتمام رساند و مراسم عروسي را در همين باغ برگزار کرد.پس از فوت نظامالدوله، اين باغ و ساختمان به پسرش دوستعلي خان معيرالممالک، رسيد. دوستعلي خان به باغ و ساختمان آن اهميتي نميداد و هر وقت به ييلاق ميآمد، نزديک مظهر قنات زير چنارها براي خود خيمه و خرگاهي بر پا ميکرد. در نتيجه به دليل عدم مراقبت و رسيدگي اين ساختمان رو به خرابي گذاشت. او سنگهاي مرمر بنا را از جا کند و در نماي عمارت اميريه (مدرسه نظام فعلي) به کار برد.حاجي ميرزا حسين پسر حاجي ميرزا خليل، تاجر شيرازي كه در سراي امير حجره داشت باغ فردوس را از دوستعلي خان معيرالممالک خريد و دست به تعميرات آن زد. پس از او ميرزا حسين تهراني در سال 1308 هـ . ق مالك باغ شد. در حدود سال 1318 هـ . ق در زمان مظفرالدينشاه، ميرزا اسماعيل خان امينالملك، برادر امينالسلطان اتابك، آنجا را خريداري كرد. در حدود سال 1329هـ . ق براي سومين بار اين باغ رو به خرابي گذاشت. محمد وليخان سپهسالار تنكابني (خلعتبري) آن را از ورّاث امينالملك به مبلغ 18هزار تومان خريد.
.jpg)
تجارتخانه طومانيانس كه از محمد وليخان سپهسالار مبلغي طلبكار بود براي وصول طلب خود به عدليه مراجعه كرد. مراجع امر هم پس از رسيدگي، باغ و عمارت را در مقابل طلب به طومانيانس دادند. پس از چندي دولت وقت در مقابل وجهي كه از طومانيانس طلبكار بود باغ را ضبط كرد و اراضي آن را متري 2 تومان و 3 تومان به كارمندان وزارتخانهها فروخت كه قيمت آن را پنج ساله به اقساط بپردازند. قسمتي كه باغ فردوس كنوني است در سال 1316 هـ .ش. به دستور علي اصغر حكمت، وزير معارف، خريداري شد و عمارت آن مرمت گرديد و دبيرستان شاپور تجريش در آنجا داير شد.در دوران پهلوي دوم، اين بنا به دفتر برنامهريزي جشنهاي ۲۵۰۰ ساله اختصاص يافت و پس از پيروزي انقلاب اسلامي در اختيار صدا و سيما و بعد از آن زير نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي به مركز اسلامي آموزش فيلمسازي تبديل و سپس با هماهنگي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، بنياد سينمايي فارابي، سازمان ميراث فرهنگي کشور و شهرداري تهران براي محل دائمي «موزه سينما» در نظر گرفته شد و موزه سينما در ۲۸ شهريور ۱۳۸۱ با حضور رئيسجمهور وقت، رسماً افتتاح شد.2) آشنایی با باغ عباسآباد (بهشهر)اين باغ در 9 كيلومتري جنوب شرقي شهر بهشهر واقع در استان مازندران در ميان جنگلهاي كوه جهان مورا، در پيرامون درياچه طبيعي به دستور شاه عباس اول به صورت پلكاني و مطبق در 3 سطح احداث شد مجموعه مذكور در قسمت جنوب به روستاي فرادست ييلاقي هزار جريب، در قسمت شرقي به جاده روستاهاي پاسند - هزار جريب، در غرب به اراضي كشاورزي و در قسمت شمال به روستاي علي تپه محدود مي‌گردد.راه دسترسي به مجموعه مذكور از طريق جاده آسفالته‌اي است كه از جاده اصلي بهشهر - گرگان منشعب شده و بعد از عبور از روستاي التپه به محوطه مذكور منتهي مي‌گردد.
.jpg)
مجموعه مذكور شامل سد، بناي مركز مخزن سد، حمام، باغ، محوطه گلباغ (ايستگاه توزيع آب)، محور آبرساني به طول 600 متر، دو برج آجري به فاصله 186 متري از باغ و همچنين با فاصله 156 متري از يكديگر مي‌باشد كه احتمالاً به سال 1020 تا 1021 هـ . ق احداث گرديده است، واحد صنعتي (آسياب آبي)، محل احتمالي كاخ پادشاهان صفوي و مراكز پخت سفال و آجر و همچنين واحدهاي مسكوني بخش خدمه، جاده‌هاي سنگفرش ورودي به مجموعه و جاده‌هاي سنگفرش از محل باغ به كاخ و از محل باغ به محل آسياب مي‌باشد.
.jpg)
درياچه اين مجموعه با وسعتي بالغ بر 10 هكتار با عمارتي در مركز آن، كه در زمان آبگيري درياچه عمارت با ارتفاعي بالغ بر 18 متر به زير آب ميرود و فقط سقف آن همراه با درختچه‌هايي نمايان است.3) آشنايي با باغ چهلستون مازندران (ديوانخانه)باغ چهلستون اشرف واقع در استان مازندران، در زمين شيب‌دار دامنه شمالي كوه برزو (پيشكوه جهان مورا) از شمال به جنوب ساخته شد. اين باغ با ابعاد 170متر عرض و550 متر طول، در سال 1021 هـ.ق به دستور شاه عباس طرحريزي و طي چند سال احداث شده و محل بار عام و تشريفات شاه عباس و پذيرايي مهمانان بوده است. اين باغ داراي دو خيابان اصلي مي‌باشد كه محور طولي باغ با چشم‌اندازي به سوي شمال و دريا است، و در نقطه تقاطع آنها، استخر بزرگ باغ قرار دارد.در بخش جنوبي، آب نهر پس از گذشتن از چهار حوضچه، از زير بنا عبور كرده و روبه روي نماي شمالي، از آبشار كوچكي سرازير و به استخر مستطيل بزرگ در محور شمالي ـ جنوبي(با ابعاد 3/36*416 متر) مقابل عمارت ميريزد.دور تا دور استخر، در زمان شاه عباس اول گودالهايي براي قرار دادن شمع وجود داشته است كه هنگام تشريفات، آنها را روشن ميكردند و به همين مناسبت آن را حوض نور ميناميدند و به واسطه شيب زمين، آبشارهاي كوچك با كف سينه كبكي، در محل ريزش آب از يك سطح به سطح ديگر در محور اصلي وجود دارد.
.jpg)
پوشش گياهي باغ را عمدتاً: درختان سرو (به صورت خطي در امتداد محورهاي اصلي باغ)، نارنج، پرتقال، ليمو، خرمالو (در كرتهاي مختلف باغ)، چنار، شاه بلوط، توت، انار و گلهاي مختلفي چون رز تشكيل ميدهد.باغ ديوانخانه به سال 1356 به شماره 1537در فهرست آثار ملي كشور به ثبت رسيده و هم اكنون نيز شهرداري بهشهر در عمارت آن مستقر و محوطه، به پارك عمومي تغيير كاربري داده است.4) آشنايي با باغ چشمه‌عمارت (حوضخانه )اين باغ عظيم و باشكوه در استان مازندران در قسمت جنوب شرقي باغ‌تپه و باغ‌شاه در محوطه‌اي به طول حدود 410 متر و به عرض حدود 135 متر و فرم مستطيلي آن در جهت شيب زمين و به سمت شمال غربي، در زمان شاه عباس در بهشهر ساخته شده‌است. در منتهياليه جنوب شرقي باغ، كوشكي مربع به ابعاد 22*26 متر، در دو طبقه با تزيينات گچ‌بري و كاشي‌كاري واقع شده‌است. وسط اين عمارت، چشمه‌اي از دل زمين مي‌جوشيد كه در چهار سمت توسط جوي‌هايي باغ را آبياري مي کرد.در طبقه همكف چشمه طبيعي(مظهر آب) قرار گرفته، آب از اين مظهر از 4 طرف بنا خارج شده و به كانالي كه دور تا دور بنا وجود داشته، سرريز ميشده است.در گذشته به دليل شيب زمين، سطح باغ تراسبندي شده و در امتداد محور اصلي آن، تعداد زيادي آبشارهاي كوچك به وجود آمده بود، كه آب با عبور از هر يك از آنها به حوضچه بعدي وارد ميشده و بجز حركت آب در محور اصلي جهت نمايش و زيبايي به مسيرهاي فرعي جهت آبياري باغها، مزارع و كشتزارهاي خارج از باغ هدايت ميشده است.
.jpg)
در امتداد محور اصلي باغ، رديفي از درختان سرو كاشته شده بود، كه در حال حاضر اثري از درختان مذكور به چشم نميخورد.
.jpg)
همچنين بخشهايي از محوطه باغ كه به صورت تراسبندي بود، به فضاهاي مسكوني و قسمتي از آن به سازمان آب اختصاص دارد و تنها بخشي از بناي تخريب شده و قسمتي از ديوار باغ و ورودي در ضلع جنوب شرقي باقي مانده است. اين باغ در سال 1352 به شماره 948 در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيد.5) آشنايي با باغهاي اشرفالبلاد شهر اشرفالبلاد را شاه عباس اول در سال 1021 هـ . ق (1612 م)، در كنار سواحل درياي خزر در دامنه رشته كوههاي البرز احداث كرد. مجموعه باغهاي اشرف از 6 باغ متصل به يكديگر كه با ديوارههاي سنگي از هم جدا مي‌شدند، احداث شده است.اين باغها شامل باغ و عمارت چهلستون، باغ چشمه و باغ تپه در جنوب شرقي چهل ستون، باغهاي خلوت، باغ شمال و باغ صاحبالزمان در غرب چهلستون (كه در حال حاضر از آن باغها اثري ديده نميشود) است.
.jpg)
هر يك از اين باغها محل اقامت زمستاني شاه عباس اول و هر كدام داراي عملكرد خاصي مانند: حرمسرا، تشريفات، تفريح، شكارگاه و... بود.
.jpg)
همچنين علاوه بر اين باغها 2 باغ ديگر در دوره صفويه ساخته شد: باغ صفيآباد كه در آن رصدخانه وجود داشت و استخر عباسآباد كه براي شكار مورد استفاده قرار ميگرفت6) آشنايي با باغ چشمه علي (دامغان)چشمه علي در بين کوهها و تپه خاکيهاي شمالي آبده و در دره با صفايي در حوزه دهستان رودبار چهارده کلاته، واقع در 35 کيلومتري شهر دامغان در دوره قاجار (فتحعليشاه) با ساخت عمارتهايي زيبا در باغ به عنوان تفرجگاه تابستاني مورد استفاده قرار ميگرفت. اين باغ شامل مجموعههايي چون: مسجد و حمام (جبهه غربي درياچه و نزديک به عمارت فتحعليشاهي)، باغ، استخر، کوشک فتحعليشاهي و ... مي‌باشد.
.jpg)
بناهاي موجود در باغ شامل عمارت قراول خانه با بنايي خشتي و ديگري نشيمنگاه شاهان قاجار که در دو طبقه (آجري) و داراي ايوان محصور است كه منظر بسيار عالي از درياچه و باغهاي اطراف دارد.اين عمارت بر روي شالوده سنگي و در داخل يک درياچه طبيعي قرار گرفته، که به دوره فتحعليشاه قاجار مربوط ميشود.در اطراف درياچه چشمه‌هاي زيادي است که از آنها آب خارج مي شود و همين چشمه، آب شهر دامغان را تامين ميکند.با توجه به شواهد تاريخي در گذشته به دليل وجود چندين مجراي آب در اين باغ به آن عالي بولاغ يا هزارچشمه ميگفتند.
.jpg)
که اين چشمه به خاطر فشار بسيار قدرتمند آب زيرزميني همواره حتي در فصول خشکسالي جريان داشته است.7) آشنايي با باغ چشمه بلقيس چرام باغ چشمه بلقيس در استان کهگيلويه و بويراحمد، در دشتي هموار معروف به شهرک قلعه کره شهبازي از توابع بخش چرام و در 9 کيلومتري شرق چرام و يک کيلومتري روستاي شهرک در ميان تپه ماهورها و کوهها واقع شده است. اين باغ از شمال به جاده چرام ـ گچساران، از جنوب به اراضي کشاورزي، از غرب به باغ جهاد کشاورزي(باغ عمران) و از شرق به اراضي کشاورزي و کوههاي همجوار محدود ميشود. چندين نهر فصلي و دايمي در اين دشت جريان دارد و محصولات غلات چون گندم، جو و برنج در اين منطقه کشت ميشود.اين بنا به گفته اهل منطقه توسط زني به نام بلقيس حدود اواخر دوره ساساني و اوايل دوره اسلامي احداث گرديد. در سال 1327 مردم محل در اطراف آن به احداث چند باغ کوچک اقدام نمودند و در سال 1338 شخصي به نام اسکندر خان چرامي آن را خريداري شد و به گسترش آن اقدام نمود. چشمه بلقيس نام جديد روزگار ما براي باغي است كه مرحوم اسكندر خان چرامي در اطراف اين چشمه بر جاي باغي كه از ازمنه پيش از او، در اين محل وجود داشت توسيع و تجديد رونق نموده است.مدتي هم اين باغ و يك آبادي كوچك نزديك آن در مكاتبات و اسناد و بعضي از سفرنامه ها به نام اسكندريه شهرت گرفته است... به نظر ميرسد اين باغ مربوط به اواخر دوره قاجار و اوايل دوره پهلوي مي‌باشد. اين باغ با مساحتي در حدود 38960 متر مربع و شامل فضاهايي چون 4 برج به ابعاد 70 *150 متر در ضلع غربي باغ، چشمه، استخر و در قسمت شرقي آن صخرهاي بزرگ به ارتفاع 20 متر تشکيل شده است. اين باغ در حال حاضر در تملک شهرداري مي‌باشد.
.jpg)
پوشش گياهي اين باغ بدليل گرمسيري بودن اين منطقه شامل اکاليپتوس، سدر، بلوط، سرو و داراي درختان متنوع ميوهاي چون گردو، گلابي، سيب، ليمو ترش، خرمالو، پرتقال، نارنگي، انجير، انگور، توت، نارنج، نخل و ... مي‌باشد. همچنين بوتههاي گياهي گوناگون و گلهاي مختلف در آن به چشم ميخورد.نظام آبياري اين باغ بر اساس فوران آب چشمه‌هاي اصلي و چندين چشمة فرعي مي‌باشد که بوسيله نهرهاي کوچک و بزرگ متعددي در باغ جريان مييابد و آب مازاد آنها بوسيله جويي بزرگ به طرف استخر باغ که در ضلع جنوب غربي باغ واقع شده هدايت ميشود.
.jpg)
اين استخر زيبا به شعاع 10 متر و عمق 1/5 متر بصورت دايره و داراي سه ورودي و يک خروجي مي‌باشد که آب چشمه از مسير خروجي به رودخانه فشيان ميريزد. اين استخر، باغچهاي به قطر 4 متر كه پوشيده از درختان نخل، نارنج، پرتقال و گلهاي زيبا و متنوع است را در آغوش گرفته است.منبع:http://www.hamshahrionline.ir/س
#فرهنگ و هنر#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 1327]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها