معماري شهري، گرفتاردربن بست بي هويتي

واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: همان ارگ، زماني تبديل به زندان شد و زندانيان زخم هايي بر پيكر آن وارد كردند. ساختماني كه زماني يكي ازيادگارهاي تاريخي شهر بوده،اينك درگوشه اي ازچهارراه مدرن، درلابه لاي مغازه هاي جديد،هويت معماري خود را ازدست داده و گاراژ شده است. همين چند ساختمان قديمي، نشانگر معماري پيشينيان ما است كه برپايه خردمندي و زمان شناسي بنا نهاده شده اند اما اينك در محاصره ساختمان هاي ناهمگون برافراشته شده برشالوده معماري آشفته، گرفتارشده اند. اين آشفتگي در معماري شهري ما را به كوچه بن بست بي هويتي رسانده است. ساختمان هاي بلند و كوتاه در كوچه تنگ و باريك، تصوير نقاشي كودكانه اي را در ذهن مي آورد كه گاهي كودك در اوج قدرت، نمايي را بلند ترسيم كرده و گاهي از ترس و اندوه، خانه اي كوچك را در ميان آنها جاي داده است. در اغلب خيابان هاي شيراز، ساختمان ها و بناها با ناهمخواني در كنار هم چيده شده اند و چهره اي نازيبا به شهري كه روزي نام شهر گل و بلبل را يدك مي كشيد، بخشيده اند. تاچند دهه قبل سيماي شهرشيراز،هنوز اصالت معماري سنتي ايراني را حفظ كرده بود و بناها با نماهاي آجري، كاشي هاي هفت رنگ بر سردرهاي نيم دايره، شكل و شمايلي خاص داشتند. تا چند دهه پيش بر درگاه خانه ها ، گفتارهاي آسماني نقش بسته بود كه گويا امروز اين شيوه از ذهن معماران ما، رخت بربسته است. با اوج گرفتن آپارتمان سازي ، نماي ساختمان ها از هيچگونه قانوني تبعيت ندارد و در گوشه و كنار شهر هر بنايي فرمان از انديشه و تفكر سازنده خود مي برد. امروز در مسير گذر از معماري سنتي به معماري مدرنيته،هيچ قسمتي از شهر از اين ناهماهنگي بي بهره نمانده است. حتي در كوچه پس كوچه هاي تنگ و خيابان هاي فرعي بناهاي قديمي تخريب شده و مي شود و به جاي آن ساختمان هايي چند طبقه با نماهايي جديد برپا شده است. خيابان باغ ارم كه روزي از خيابان هاي بسيار زيباي شهر شيراز بود و خانه هاي ويلايي مدرن اما با نمايي سنتي و اصيل درآن جلوه گري مي كردند، اينك آشفتگي بناها را بر رهگذران خود عرضه مي دارد. اگر گردشگري به اين شهركه ديرينگي چندهزارساله دارد ودر دوره هاي مختلف در اوج قدرت قرار داشته، بيايد نمي تواند تصوري ازشهري تاريخي و اصيل داشته باشد و بايد او را با زحمت به چند بناي تاريخي گم شده درساختمان هاي گردن كشيده كه سايه نامهرباني بر سر ساختمان هاي قديمي افكنده اند، برد. مسوولان و صاحبنظران از نبود قانون ، نبود نقشه جامع شهري سخن مي گويند ، قانون و نقشه اي كه ده سال پيش نيز همين مسوولان براي تدوين و ترسيم آن انديشه ها در سر داشتند. رييس دانشكده هنر و معماري دانشگاه شيراز گفت: سيماي شهري و نماي ساختمان ها در مالكيت افراد نيست بلكه متعلق به شهر و همه شهروندان است. دكتر علي سلطاني در گفت و گو با ايرنا افزود: متاسفانه بنا به دلايل مختلف كمتر به نماسازي و سيماي ساختمان ها و شهر توجه مي شود و شهرها از قاعده و قانون خاصي براي معماري نماي ساختمان ها پيروي نمي كنند. او معتقد است : بايد ابتدا شهر خوبي داشته باشيم تا بتوانيم خانه خوبي داشته باشيم كه يكي از مولفه هاي شهر خوب،سيماي شهري موجه و زيباست.هويت شهري، مشخصه اي براي تمايز بين شهرهاي مختلف است و ممكن است معماري سنتي ، ايراني و اسلامي براي يك شهروند فرانسوي بي معنا باشد اما بيان كننده هويت و روابط اجتماعي ماست. اين استاد دانشگاه اضافه كرد: نبود هويت، موجب كم شدن دلبستگي شهروندان به شهرو از بين رفتن تعلق خاطر و در نهايت احساس انزوا مي شود. برخي معتقدند: گسست تاريخي و دوران مدرن ما را دچار سردرگمي در حفظ هويت و شناسنامه هاي شهري كرده است. در سده اخير جهاني شدن موجب از دست رفتن هويت هاي مرزي و منطقه اي شده و ذهنيت جامعه نيز از اين مهم تاثير گرفته است. براي تقويت هويت بومي، تنها نفي امواج مسلط كافي نيست بلكه بايد الگوهاي برخاسته از شرايط فرهنگي ، مذهبي ، اجتماعي ، مصالح ساختماني و تكنولوژي بومي و ساير مناسبات اجتماعي فراهم شود. رييس دانشكده هنر و معماري دانشگاه شيراز، ايراد و ناهماهنگي معماري شهري را تقليد سطحي از مدرنيسم بين المللي عنوان كرد و ارائه الگوهاي بومي را در مناسب سازي آن تاثير گذاردانست و گفت:قراردادن عناصر پيام آورو نمادين در فضاهاي عمومي شهر، تاكيد بر تنوع و به رسميت شناختن تفاوت ها مي تواند منجر به جذابيت و هويت بخشي شود. سلطاني افزود:تدوين قانون جامع ساماندهي سيماي شهري، اعمال نظارت و كنترل توسط شهرداري و نظام مهندسي ، انجام پژوهش هاي بنيادي و كاربردي در خصوص هويت معماري اسلامي – ايراني مي تواند در بازگرداندن هويت شهري موثر باشد. يكي از فارس پژوهان گفت: شيراز همواره سبك اصيل و سنتي معماري ايراني را داشته كه در چند دهه اخير با روي آوردن معماران به طراحي هاي جديد اين اصالت به فراموشي سپرده شده است. دكترجمشيد صداقت كيش افزود:در پنج دهه قبل كه باغ عفيف آباد شيراز به تصرف درآمد،متصرف بنا چون رشته معماري خوانده بود، تصميم گرفت كه محدوده خيابان عفيف آباد شكل معماري سنتي راحفظ كند.دراين محدوده ساختمان هاي جديد با نماي آجري بنا شد و اجازه ندادند كه سازه هاي جديد در نماها اثرگذار باشد.البته برخي از سازه ها كه دربناهاي قديمي و سنتي اجرا مي شده در بناهاي جديد قابل اجرانيست. صداقت كيش گفت: سكوهايي كه بيرون منازل در كوچه بنا مي شد قابل اجرا نبود اما ديگر ويژگي هاي اين سازه ها را مي توان به گونه شكيل به اجرا درآورد. در معماري سنتي شرايط اقليمي مد نظر قرار داشت و به گونه اي ساخت و سازها انجام مي گرفت كه آب و هواي منطق تاثيري بر بنا نداشته باشد. صداقت كيش گفت:در استان فارس تاچهاردهه قبل پشت بام ها را گل اندود مي كردند اما بعد از آن پشت بام ها آسفالت شد، در گرماي تابستان، قير آب مي شد و از ناودان ها جاري مي شد و در زمستان در اثر سرما ترك بر مي داشت و مشكلات زيادي را براي بنا بوجود مي آورد.اما كسي در انديشه اينكه ماده اي را جايگزين آسفالت كند تا با شرايط اقليمي سازگاري داشته باشد، نبود. وي بيان كرد:درمعماري قديم محاسبات بسيار دقيق انجام مي گرفت به گونه اي كه تمام گنبدهاي بقاع متبركه از آجر ساخته مي شد و در طول ساليان هيچگونه آسيبي نديده است. اين پژوهنده گفت:از زماني كه در ساخت گنبدها از آهن استفاده مي شود، گنبدهاي تازه ساخت پس از چند سال با مشكل روبه رو مي شوند.از سوي ديگر روي آوردن معماران به سبكهاي غربي در برج سازي و خانه هاي ويلايي ، هويت شهري را خدشه دار كرده اند به گونه اي كه در تركيبات معماري در يك منطقه هر بنايي ساز خودش را مي زند. شهرداربافت تاريخي فرهنگي شيراز،ازنبود قانون براي حفظ هويت معماري شهري گله كرد وگفت :قانون جامع شهرسازي سالهاست كه معطل مانده و به تصويب نرسيده است. محمد فاضل صارمي زاده به ايرنا گفت:گردش پول درمسكن سازي در سال هاي اخير،موجب شد تا هر گونه ساخت و ساز وبا هرسليقه اي رايج شود.ازسوي ديگرشهرداري با دادن حق تراكم به انبوه سازان ودريافت وجه و حتي در برخي موارد ، تبديل كاربري فضاهاي سبز و صدور مجوز ساخت و ساز بيشتر به اين مسئله دامن زده اند.جريان هاي سرمايه اي نيز از اين فرصت ها استفاده كردند و با افزايش ساخت و سازها و نبود الگوي بومي، معماري سنتي را به ورطه فراموشي بردند. صارمي زاده پيشنهاد كرد دانشگاه ها بايد براي هماهنگ سازي و تدوين الگوهاي بومي معماري طرح هاي پژوهشي را به اجرا درآورند و از ايده هاي جديد استفاده كنند. معاون شهرسازي و معماري شهرداري شيراز گفت:تاريخ و تمدن هر ملتي پيش از آنكه با سايرعناصر معرفي شود بيشتر با آثار معماري آن معرفي و مستند مي شود. علي اصغر عزيزخاني افزود:سابقه معماري هر دوره قابل تشخيص است و به مرور زمان هويت و شناسنامه هر منطقه و شهر را شكل مي دهد.در چند دهه اخير در شهرهاي ايران سبك خاصي از معماري به چشم نمي خورد و نماي شهرها دچار آشفتگي بصري شده و هويت اصلي شهرها را به فراموشي برده است. معاون شهرسازي و معماري شهرداري شيراز گفت:معماري شهرها در ايران در ميان گذشته و آينده معلق شده و براي يافتن مسير اصلي خود گاه به گذشته پرافتخار خود توجه مي كند و گاه به معماري چشم نواز و مجلل غربي روي مي آورد. معماري سنتي و قديمي ويژگي ها و اصول خاص خود را دارد كه تفكرات و انديشه ويژه را طلب مي كند و معماري غربي نيز پاسخگوي نيازهاي اجتماعي و فرهنگي كشور نيست. عزيزخاني بيان كرد:اگرچه علم معماري پيشرفت هاي شاياني كرده،متخصصان زيادي در اين امر فعاليت دارند و مصالح جديد و متنوعي وجود دارد اما انتظارات برآورده نمي شود. تنوع و تعدد انديشه هاي دست اندركاران ، تلاش براي زودتر به ثمر رسيدن ساخت و سازها ، تقليد از الگوهاي غير بومي و نگريستن به معماري بعنوان يك كالا موجب شده تا حيثيت تاريخي و فرهنگي مورد بي توجهي قرار گيرد. همچنين احداث ساختمانهاي بلندمرتبه در شهرها بر شدت اين موارد افزوده و دست اندركاران معماري را با بي توجهي هاي بيشتري مواجه كرده است.ك/4 680 /675

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 564]

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب

صفحات پیشنهادی

معماري شهري، گرفتاردربن بست بي هويتي
معماري شهري، گرفتاردربن بست بي هويتي. همان ارگ، زماني تبديل به زندان شد و زندانيان زخم هايي بر پيكر آن وارد كردند. ساختماني كه زماني يكي ازيادگارهاي تاريخي ...

گوناگون

تأثیر اخبار اقتصادی بر قیمت تتر

تعمیر مبلمان راه حل برای نو کردن مبلمان قدیمی شما

5 نکته مهم در طراحی و ساخت تابلو چلنیوم جدید

آشنایی با انواع قضاوت و پیش داوری

بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟

چرا سعادت آباد به محله ای پر طرفدار برای زندگی تبدیل شد؟

فصل جدیدی در روابط ایران و افغانستان؛ کاظمی قمی با امیرخان...

چرا خرید والواشر و ریسه بلوطی انتخابی هوشمندانه برای نورپر...

شرایط و هزینه تحصیل در فرانسه

آموزش تعمیرات موبایل آموزشگاه تهران پایتخت

چگونه بلیط مشهد به اهواز را با تخفیف ویژه بخریم؟