واضح آرشیو وب فارسی:پرشین وی: -------------------------------------------------------------------------------- تعيين اولويتهاي تحقيقاتي در چرخه مديريت پژوهشي يک نقطه کليدي است. محدوديت منابع مالي و انساني از مهمترين علل ضرورت تعيين اولويتهاي تحقيقاتي است. در بخش سلامت، تغيير الگوي بيماريها و شرايط و تاثير آن روي جامعه جزو علل ضرورت تعيين اولويتها است... در سال 1990 «کميسيون پژوهش علوم پزشکي براي توسعه» سازمان بهداشت جهاني مفهوم پژوهش در ضرورتهاي سلامت ملي را به عنوان راهبردي براي ارتقاي سلامت و توسعه بر پايه برابري و عدالت اجتماعي ارايه کرد. اين کميسيون ENHR را به عنوان سازوکاري در جهت اهداف زير پيشنهاد کرد: • تامين و بهروز کردن پايه اطلاعات علمي مورد نياز براي تصميمگيري در زمينه بهداشت و همچنين براي تعيين اولويتها، • تضمين استفاده بهينه از منابع موجود، • ارتقا و بهکارگيري پژوهش در جهت حل مسايل حل نشده در مواردي که فنون موجود حتي در کاستن از حجم مساله به ميزاني که قابل کنترل باشد نيز ناکافياند. بر اساس توصيههاي اين کميسيون و به منظور پيشبرد و ارتقاي راهبرد ENHR شوراي پژوهش علوم پزشکي براي توسعه يا COHRED در سال 1993 تاسيس گرديد. در روش پيشنهادي COHRED تعيين اولويتهاي تحقيقاتي در 4 مرحله زير انجام ميگيرد: • مرحله اول: تحليل ذيمدخلان و شناسايي ذيمدخلان کليدي، • مرحله دوم: تحليل وضعيت موجود، • مرحله سوم: تعيين حيطهها و استخراج عناوين پژوهشي، • مرحله چهارم: امتيازدهي و رتبهبندي عناوين بر اساس معيارهايي مانند ضرورت، مناسبت، احتمال موفقيت و پيامد پژوهش. در مورد تعيين اولويتهاي تحقيقاتي در بخش سرطان در ايران يک اولويتبندي سيستماتيک که به سفارش وزارت بهداشت به عنوان متولي سلامت در کشور صورت پذيرفته باشد وجود ندارد. با توجه به نيازي که در اين زمينه توسط مسوولان احساس ميشد و با نيت بهينه کردن تحقيقاتي که در مورد جنبههاي مختلف سرطان صورت ميگيرد پيشنهاد تشکيل شبکه تحقيقات سرطان توسط عدهاي از اساتيد و محققان به وزرات بهداشت ارايه و شبکه تحقيقات سرطان با عضويت 18 مرکز تحقيقاتي از سراسر کشور مطرح شد و به عنوان اولين قدم، تعيين اولويتهاي تحقيقاتي سرطان را در کشور با در نظر گرفتن دورنماي علمي کشور در دستور کار شبکه قرار داد. در اين راستا ابتدا وضعيت موجود تحقيقاتي مورد بررسي قرار گرفت. براي اين منظور با پايشهاي مختلف محققان داخلي و علائق تحقيقاتي آنها شناسايي شد. اين محققان عمدتا پژوهشگراني هستند که در دانشگاهها، مراکز تحقيقات و... مشغول بکارند. اين پايش گروه دوم ذيمدخلان شامل تصميمگيرندگان و مديران ستادي در سطوح مختلف مديريتي و همچنين ديگر ذيمدخلان مربوطه مثل ارايهکنندگان خدمات سلامت در بخشهاي خصوصي و جوامع و مشتريان خدمات را پوشش داده و در پروسه تعيين اولويتهاي تحقيقاتي سرطان دخيل خواهد کرد. تحليل وضعيت موجود تحقيقاتي براي پاسخگويي به سوالات کليدي که عبارتند از: 1) مهمترين نيازهاي سلامت در بخش سرطان کدامند؟ 2) مهمترين نقاط قوت و ضعف در نظام سلامت کشور در مورد سرطان کدامند؟ 3) تصوير کلي از تحقيقات مرتبط با سرطان به چه صورتي است و مهمترين خلاهاي اطلاعاتي کدامند؟ 4) مهمترين منابع حمايتکننده از پژوهش در بخش سرطان کدامند؟ براي برآورد ميزان بزرگي مشکل سرطان در کشور از معيارهاي مختلفي ميتوان استفاده کرد که در اين رابطه معيارهاي مورد توصيه دانشمندان ايراني ميزانهاي بار بيماري، بروز، شيوع و ميزانهاي مرگ و مير از سرطانهاي مختلف هستند.شناخت اپيدميولوژيک محلي سرطان به عنوان پايه اصلي براي اقدامات تعيين اولويتهاي تحقيقاتي سرطان مورد نياز است. خوشبختانه از سال 1377 که توجه خاصي به مساله ثبت سرطان و زيرساختهاي اطلاعاتي سرطان در کشور به عمل آمد، در حال حاضر اعداد و ارقام جمعيتي نسبتا مناسبي در سطح جمعيتهاي مختلف کشور وجود دارد که امکان بزرگي براي تعيين اولويتهاي تحقيقاتي هستند. برابر اين اطلاعات به لحاظ فراواني سرطان معده در مردان و سرطان پستان در زنان به عنوان سرطانهاي شايع در ايران شناسايي شده و بيشترين ميزان سالهاي از دست رفته و مرگ زودرس به علت سرطان را باعث شدهاند. در رتبههاي بعدي سرطانهاي مثانه، پروستات، کولورکتال و سرطانهاي دستگاه خونساز بار زيادي به ساختار سيستم خدمات بهداشتي کشور تحميل مينمايند. نکته مهم ديگر در تعيين اولويتهاي بخش سرطان، تعيين ميزانهاي مربوط به فراواني عوامل خطر سرطان و تقسيمبندي آنها برمبناي قابليت مداخله و بار بيماري منسوب به اين عوامل خطر است که در همين راستا مطالعات اوليه در دست اجرا و شبکه تحقيقات سرطان هدايت و پشتيباني چنين مطالعاتي را در دستور کار خود داده است. مصرف دخانيات، به عنوان مهمترين ريسک منتسب مرگ ناشي از سرطان و يکي از عوامل خطر قابل مداخله با بازدهي بالا در زمينه قابل پيشگيري بودن و به عنوان يکي از اولويتهاي برنامههاي کنترل سرطان توسط سازمان بينالمللي سرطان (UICC) پيشنهاد و مقابله با آن توصيه ميگردد. تحقيقات جمعيتي و رفتاري مساله دخانيات به منظور شناخت زواياي بومي اين معضل يکي ديگر از افقهايي است که در تعيين اولويتهاي تحقيقاتي سرطان جايگاه مهمي داشته است. سرطان پستان سرطان پستان با توجه به فراواني و مسايل اجتماعي، خانوادگي که در محيط اجتماعي ايجاد کرده، سهم بزرگي از تحقيقات مربوط به سرطان در ايران را به خود اختصاص داده است (برابر مطالعات مقدماتي که در رابطه با اولويتبندي تحقيقات سرطان در شبکه تحقيقات صورت پذيرفته سرطان پستان يکي از سرطانهايي است که بيشترين محققان ايراني را به خود مشغول داشته و تمامي زواياي اين بيماري به نحوي مورد مطالعه قرار گرفته است). اين واقعيت که مداخلات کنترلي در سطح اوليه پيشگيري، بازدهي بالايي در پايين آوردن بار بيماري سرطان پستان نميتواند داشته باشد، تشخيص زودرس و غربالگريهاي سيستماتيک و دانش بومي اين مداخلات از نيازهاي تحقيقاتي سرطان پستان بوده که در اين راستا متوليان سلامت و مراکز تحقيقاتي از بنيه تحقيقاتي خود استفاده کرده و مسايل تحقيقاتي مربوط به تشخيص زودرس سرطان پستان را مورد تاکيد قرار دادهاند. رويکرد نظام سلامت به پژوهش در حيطه سرطان قسمتي از رويکرد کلان پژوهشي کشور ميباشد. بحث تعيين اولويتهاي تحقيقات در بخش سرطان اولين قدم در مديريت پژوهش در اين حيطه ميباشد. قدمهاي بعدي مانند کاربردي کردن پژوهش در سايه اولويتبندي و تخصيص مناسب منابع ميسر است و با چنين رويکردي هدايت پژوهشها در جهت رسيدن به اهداف غائي نظام سلامت امکانپذير است و ساختارهاي همسو همانند شبکه تحقيقات سرطان رسالت بزرگي در اين زمينه ميتوانند ايفا کنند.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: پرشین وی]
[مشاهده در: www.persianv.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 328]