واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: اين جوهره ذاتي به اندازه اي با اهميت است كه در جهانبيني اسلامي نيز مفهوم ويژه اي دارد و گويي تمامي خير دنيوي و اخروي انسان با كار گره خورده است. ارزش كار آنجا به خوبي درك مي شود كه رسول گرامي اسلام (ص) و حضرت علي (ع) و ساير ائمه اطهار (ع) نيز از آن به عنوان عملي دنيوي و اخروي كه داراي اجر و ثواب بسيار است ياد كرده و نسبت به آن توصيههاي زيادي داشته اند. در آموزه هاي ديني به كارگري كه براي اداره زندگي خانوادهاش سعي و تلاش ميكند عنوان جهاد كننده در راه خدا اطلاق شده است و امامان و پيشوايان دين (ع) در سخن و در عمل همواره به مساله كار و اشتغال تاكيد داشته و از بيكاري به شدت دوري كردهاند. در روايات آمده است كسي كه به كار و تلاش مشغول است، از كسي كه كار را رها كرده و به عبادت خدا مشغول است اجر و پاداشي فزونتر دارد. يكي از معيارهاي مهم براي پيشرفت و سعادت جوامع توجه به شكل، نوع و كيفيت كار و فعاليت است. در برخي از جوامع بين انواع كار يدي و فكري تمايزاتي وجود داشته است. پيامبران الهي خود بر كار و فعاليت تاكيد داشته و خود به آن مي پرداختند. پيامبر اكرم (ص) قبل از بعثت به شغل چوپاني مشغول ودر دوره اي با مال و سرمايه خديجه (س) تجارت مي كرد. حضرت موسي(ع) نيز چوپاني مي كرد و حضرت ابراهيم (ع) به كارهاي چوپاني و بنايي اشتغال داشت و حضرت ادريس (ع) خياط و حضرت نوح(ع) نجار بوده است. در زمينه احترام و بزرگداشت كار و تلاش مفيد و سودمند حضرت رسول (ص) صرفا به تمجيد و تعريف نپرداخته است. بلكه دستي را مي بوسد كه از كار ورم كرده و پينه بسته است و مي فرمايد: اين دستي است كه خدا و پيامبرش آن را دوست دارند. حضرت محمد (ص) همچنين مي فرمايد: خداوند بنده با ايمان پيشه ور را دوست دارد و هيچ يك از شما غذايي گواراتر از دسترنج خود نخورده است. پيامبر اكرم (ص) درباره محبوب بودن و قداست شغل اينگونه مي فرمايد: عبادت هفتاد پاره است و برترين آن، طلب روزي حلال است. اما از واجبات مسلم بر هر فرد مومن لزوم انجام كار براي تامين زندگي خود و خانواده است. پيامبر اكرم (ص) در اين رابطه مي فرمايد: استفاده از صدقه و زكات براي شخص بي نياز، نيرومند، سالم، صاحب مهارت و توانايي جايز نيست. انسان با كسب درآمد از نظر روحي آرامش مييابد. زيرا فرد نيازمند از نظر روحي در اضطراب و نگراني است، پيامبر (ص) در اين مورد اينگونه فرموده است: انسان هر گاه نيازهاي خود را تامين كند آرام ميگيرد. حضرت اميرالمومنين علي(ع)، انديشمند و پيشواي برجسته شيعيان و امت اسلامي كار و تلاش را با درايتي واقع بينانه بيان كرده است. حضرت علي (ع) مي فرمايد: بر شما باد به تلاش و كوشش، آمادگي و آماده شدن و جمع آوري زاد و توشه آخرت در دوران زندگي. از ديدگاه حضرت علي (ع) در جامعه يكي از حقوق اوليه مردم اين است كه همه حق دارند، شاغل باشند. كار كوچكي و بزرگي ندارد مگر با توجه به كاري كه انجام مي دهند و هر كس اعم از مرد و زن پاداش كار خود را خواهد ديد. حضرت علي (ع) پس از رسول اسلام، از هر كس متواضع تر بود. در امور خانه به همسر خويش كمك مي كرد و شخصا به كار و تلاش در مزرعه مي پرداخت. با كلنگ زمين را مي كند و آن را شيار و آبياري مي كرد و بارهاي هسته خرما را روي شانه مي گذاشت و به صحرا مي برد و بر زمين مي فشاند و اگر يك دانه اي از آن بر زمين مي افتاد، خم مي شد و آن را بر مي داشت و مي فرمود: امروز هسته است و فردا خرما. حضرت علي (ع) در طول عمر خود علاوه بر رسالت زمامداري و امامت به كارهاي زراعت و باغباني مي پرداخت و درآمد آن را صرف فقرا و يتيمان و اقشار پايين جامعه مي كرد. اين امام بزرگوار در مورد اهميت و ارزش كار و تلاش مي فرمايد: كشيدن سنگ هاي گران از قله هاي كوه، نزد من از منت ديگران كشيدن محبوب تر است. مردم به من مي گويند: كار براي تو عيب است و حال آن كه عيب آن است كه انسان دست سووال نزد مردم دراز كند. در انديشه و مرام امام علي (ع) كار از تقدس و احترام خاص برخوردار است؛ به همين رو مقرر داشت كه برتري بعضي از مردم بر برخي ديگر صرفا بر اساس كار و فعاليت باشد؛ نه حسب و نسب موروثي و امتيازات قبيله اي و عشيره اي، چنانكه فرمود: پاداش هر كس در قبال هر كاري است كه انجام مي دهد. يكي از ملاك ها و معيارهاي حضرت علي(ع) در خصوص كار و انتخاب شغل آگاهي داشتن و شناخت لازم نسبت به كار است، چنانكه ايشان مي فرمايد: عمل كننده بدون آگاهي چون رونده اي است كه بيراهه مي رود. پس هر چه شتاب كند، از هدف اش دورتر مي شود و عمل كننده از روي آگاهي، چون رونده اي بر راه راست است. همچنين آن حضرت فرمودند: هر گاه نظر و تامل كردي، عمل كن(يعني در هر كاري نخست بايد فكر كرد آن گاه انجام داد). از نظر حضرت علي (ع) از ديگر ملاك ها و معيارها در كار و فعاليت اخلاص است و در اين رابطه مي فرمايند: بهترين عمل آن است كه با اخلاص همراه باشد. همچنين در جاي ديگري مي فرمايد: صلاح و درستي عمل به خالص بودن نيت است. امام علي(ع) در خصوص منع از كارهاي ناپسند نيز فرموده است: بپرهيز از هر كاري كه در نهان انجام گيرد و در آشكار شرمندگي آورد. حضرت علي(ع) تقسيم كار به تفكيك كار بين زن و مرد را مورد توجه قرار داده و امور خانه را به عهده زن و كارهاي خارج از منزل را به عهده مرد مي داند. هم چنين معتقد است كه بايد كارهايي به زنان واگذار شود كه با روحيه و جسم آن ها انطباق و سازگاري داشته باشد و اينگونه فرموده است كه كاري را كه برتر از توانايي زن است، به او وا مگذار، كه زن گل بهاري است، نه پهلواني سخت كوش. بيكاري در طول دوره هاي تاريخي بشر به اشكال گوناگون وجود داشته است. در قرن معاصر نيز يكي از پديده ها و مسايل بسياري از كشورها بوويژه كشورهاي در حال توسعه بي كاري و كم كاري است. در دوره زندگي حضرت علي (ع) و صدر اسلام گر چه پديده مذكور متداول و حاد نبوده، ولي ايشان به اين امر توجه كرده است. آن حضرت مي فرمايد: آفت عمل بيكاري است (يعني هر كه عادت به آن كرد هرگز كار نمي كند يا اگر كار كند، ناقص انجام مي دهد). باز فرمود: كسي كه تنبلي و سستي پيشه كند، حقوق خويش و ديگران را ضايع مي كند. در مكتب اسلام همچنين بي كاري و نيازمند ديگران بودن امري ناپسند شمرده شده است چنانكه امام صادق(ع) ميفرمايد: خداوند متعال بيكاري را دشمن انسان ميداند. كار وسيله كسب تجربه انسان است و بر رشد عقلاني و اجتماعي او ميافزايد. امام صادق (ع) در اين رابطه ميفرمايد: تجارت عقل را رشد ميدهد. امام باقر (ع) نيز در سخناني كار را باعث فقرزدايي دانسته و مي فرمايد: هر كس براي بينيازي از مردم و تلاش براي رفاه خانواده و مهرباني و خيرخواهي به همسايه در طلب مال و امكانات زندگي بر آيد روز قيامت در حالي كه صورتش همچون بدر درخشان است خداوند را ملاقات مي كند. يكشنبه يازدهم ارديبهشت ماه مصادف با 27 جمادي الاول به عنوان روز جهاني كار و كارگر نامگذاري شده است. * برگرفته از پايگاه سازمان تبليغات اسلامي فراهنگ 1883
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 1791]