آيا سفر مصلحي به رياض بي فايده بود؟

واضح آرشیو وب فارسی:ايران دیپلماسی: آيا سفر مصلحي به رياض بي فايده بود؟
حسين رويوران، كارشناس مسائل خاورميانه در گفت و گو با ديپلماسي ايراني معتقد است اقدامات خيرخواهانه ايران براي خروج از شرايط فعلي كه از طريق آغاز گفت و گو با اعزام آقاي مصلحي به رياض شروع شد به نتيجه نرسيد.

ديپلماسي ايراني: عربستان سعودي و ايالات متحده همچنان در دنياي سياست دست در دست هم تانگو مي رقصند.كشوري كه ابتدايي ترين اصول حقوق بشر را رعايت نمي كند سالهاست كه به واسطه چاه هاي نفت و البته موقعيت استراتژيك در برابر شيعيان منطقه رفيق گرمابه و گلستان كاخ سفيد نشين ها است. در اين ميان تفاوتي ندارد كه سكان كاخ سفيد را دموكراتي سيه چرده جايزه نوبل در دست در اختيار داشته باشد يا جمهوري خواهي در قد و قواره جورج بوش كه آغازگر دو جنگ عليه كشورهاي مسلمان افغانستان و عراق باشد. رياض رفيق استراتژيك واشنگتن است و بديهي ست كه دموكراسي بر سر اين سفره جايي ندارد. بسياري از تحليل گران منطقه اي عربستان و ايران را دو سوي الاكلنگي مي دانند كه همواره در طول تاريخ معاصر با بالارفتن يك سو آن سوي ديگر نزول را تجربه كرده است. اين روزها نيز با داغ شدن بحث تحريم نفتي ايران به اتهام تكراري فعاليت هاي هسته اي ، رياض بيش از پيش خود را به واشنگتن مي چسباند تا با استفاده از موقعيت طلايي به دست آمده بيشترين بهره برداري هاي منطقه اي و بين المللي را به نام خود سند بزند. باراك اوباما و سعود الفيصل وزير امور خارجه عربستان ظرف چند روز گذشته تماس هايي با هم داشته اند كه محوريت آنها نيز ايران و پرونده هسته اي اين كشور بوده است. همزمان شرقي نشين هايي از چين و ژاپن به منطقه مي آيند و مي روند تا براي نياز خود به نفت شريكي جديد بيابند. ديپلماسي ايراني نقش عربستان در تحريم نفتي ايران را با حسين رويوران كارشناس مسائل خاورميانه در ميان گذاشت كه متن آن را در زير مي خوانيد:

به نظر مي رسد عربستان در فضاي ايجاد شده عليه ايران بسيار مورد توجه غرب قرار گرفته است. علت توجه غرب به عربستان چيست؟

عربستان سعودي ايران را رقيب منطقه اي و سياسي خود مي داند و از آن جا كه ايران را رقيب خود مي داند در جهت تخريب ايران تلاش مي كند. به همين دليل عربستان و ملك عبدالله حدود دو سال پيش نامه اي را به اوباما فرستاد كه كسي كه اين نامه را تحويل داد همين آقاي عادل الجبير بود كه سفير فعلي عربستان در امريكا است. از قضا اين فرد همان فردي است كه داستان ترور او طي ماه هاي اخير مطرح شده است. در اين نامه عربستان از امريكا خواسته بود كه سر افعي را بزند. منظور از افعي نيز ايران بوده است. دو روز بعد قسمت هايي از اين نامه در روزنامه نيويورك تايمز منتشر شد. البته عربستان منكر چنين نامه اي بود اما واقعيت اين بود كه چنين نامه اي از طرف عربستان براي تحريك امريكا عليه ايران ارسال شده بود.

در اين كه عربستان چنين نامه اي ارسال كرده شكي نيست. اين كه عربستان در سناريو ترور سفير هم مشاركت داشته و ترتيب اثر داده است، در حالي كه مي داند چنين مسئله اي صحت ندارد، ناشي از رقابت هاي منطقه اي و موضع منفي اي كه عربستان در قبال ايران گرفته است.

اقدامات خيرخواهانه ايران براي خروج از شرايط فعلي از طريق آغاز گفت و گو با عربستان با اعزام آقاي مصلحي به رياض شروع شد هم به نتيجه نرسيد و ديديم كه عربستان بر خلاف توافق هم سفر آقاي مصلحي را خبري كرد و هم به اين تلاش هاي خيرخواهانه وقعي ننهاد. در نهايت به نظر مي رسد عربستان تصميم خود را گرفته است تا هم ايران را تحريم كند و هم امريكا را عليه ايران تحريك كند و هم به صورت محرمانه و پشت پرده با اسرائيل همكاري كند. مجموعه رسانه هاي وابسته به عربستان در حال حاضر ايران را به عنوان دشمن جهان عرب مطرح مي كنند و سعي مي كنند دشمني جهان عرب با اسرائيل را با دشمني با ايران جايگزين كنند. به عبارتي مي توان گفت كه اين رسانه هاي در خدمت اسرائيل عمل مي كنند.با اين اوصاف بديهي است كه امريكايي ها و غربي ها به عربستان اميد دارند تا فضا عليه ايران را تنگ تر كنند.

با مطرح شدن طرح تحريم نفت ايران، كشورهاي ديگري به غير از امريكا مانند چين و ژاپن هم به عربستان توجه ويژه اي مي كنند. توجه امريكا به عربستات قابل درك است. اما چين و ژاپن با چه انگيزه اي عربستان را مد نظر قرار داده اند؟

عربستان سعودي، كشوري با امكانات بسيار بالايي از انرژي است. انرژي كه شريان سيستم صنعتي است بسيار مورد نياز كشورهاي صنعتي است. علاوه بر اين عربستان يك بازار بسيار بزرگ است. به ويژه اين كه عربستان به دليل وجود حرمين شريفين يعني مسجد الحرام و مسجد النبي، سالانه چند ده ميليون مسلمان به آن سفر مي كنند و سوغاتي هاي خود را از آن جا تامين مي كنند. به همين دليل عربستان علاوه بر در دست داشتن انرژي مي تواند بازار بسيار بزرگي براي كشورهاي مختلف باشد. به همين دليل به نظر مي رسد توجه اين كشورها به عربستان توجهي طبيعي است و نا هنجار به نظر نمي رسد.

اما اين به آن معني نيست كه كشورهايي چون چين و ژاپن، تصميم گرفته اند كه ارتباط خود را با ايران قطع كنند. تنوع در حوزه تامين انرژي استراتژي ثابتي است كه نه تنها اين كشورها آن را به كار مي بندند، بلكه همه كشورهاي وارد كننده نفت به اين تنوع توجه مي كنند.

به نظر شما در اين شرايط كه از فضاي رقابت ايران و عربستان در جهت صدمه زدن به منافع ايران استفاده مي شود، چه راه حلي براي ادامه روابط تجاري با كشورهاي ديگر مانند چين و ژاپن وجود دارد؟

به هر حال منافع در دنيا منافع دو طرفه است. هم چين به دنبال تنوع است كه اين نقطه قوتي براي ايران است و هم ايران بايد نياز چين را در چارچوب يك نياز متقابل تعريف كند. اگر اين در ابعاد اقتصادي، نظامي، سياسي و استراتژيك تعريف شد، تغيير اين وضع و روابط سخت خواهد بود. به همين دليل ميزان آسيب پذيري ايران كمتر خواهد شد. اما اگر اين ميزان وابستگي متقابل ضعيف بود يا يك طرفه بود، امكان دل بريدن از آن آسان خواهد بود.لذا هنر دولت ها در ابعاد سياست خارجي، از نظر اقتصادي، سياسي، نظامي، امنيتي و استراتژيك در اين است كه ميزان وابستگي متقابل را به شدت بالا ببرند تا آزادي عمل عليه امنيت ملي يك ديگر كمتر شود.

يکشنبه|ا|25|ا|دي|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايران دیپلماسی]

[مشاهده در: www.irdiplomacy.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 62]