تور لحظه آخری
امروز : پنجشنبه ، 9 فروردین 1403    احادیث و روایات:  پیامبر اکرم (ص):اى على هر كس حلال بخورد، دينش صفا مى يابد، رقّت قلب پيدا مى كند، چشمانش از ترس خدا...
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها

تبلیغات

تبلیغات متنی

خرید ووچر پرفکت مانی

تریدینگ ویو

خرید اکانت اسپاتیفای

کاشت ابرو

لمینت دندان

وکیل اصفهان

لیست قیمت گوشی شیائومی

آیسان اسلامی

خرید تجهیزات صنعتی

دستگاه جوش لیزری اتوماتیک

دستگاه جوش لیزری اتوماتیک

اجاق گاز رومیزی

تور چین

صرافی ارکی چنج

صرافی rkchange

لوله پلی اتیلن

دانلود سریال سووشون

دانلود فیلم

ناب مووی

مرجع خرید تجهیزات آشپزخانه

خرید زانوبند زاپیامکس

رسانه حرف تو - مقایسه و اشتراک تجربه خرید

کلاس باریستایی تهران

تعمیر کاتالیزور

تعمیر گیربکس اتوماتیک

دیزل ژنراتور موتور سازان

سرور اختصاصی ایران

سایت ایمالز

تور دبی

سایبان ماشین

جملات زیبا

دزدگیر منزل

تعمیرات مک بوک

ماربل شیت

تشریفات روناک

آموزش آرایشگری رایگان

طراحی سایت تهران سایت

آموزشگاه زبان

اجاره سند در شیراز

ترازوی آزمایشگاهی

رنگ استخری

فروش اقساطی کوییک

راهبند تبریز

قطعات لیفتراک

خرید مبل تختخواب شو

وکیل تبریز

خرید اجاق گاز رومیزی

آموزش ارز دیجیتال در تهران

شاپیفای چیست

فروش اقساطی ایران خودرو

دانلود رمان

واردات از چین

قیمت نردبان تاشو

وکیل کرج

تعمیرات مک بوک

قیمت فنس

armanekasbokar

armanetejarat

صندوق تضمین

سیسمونی نوزاد

 






آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1793298034




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
archive  refresh

طفلك پلوتون


واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: چه كسي توپي با قطر 2306 كيلومتر كه يك پنجم قطر زمين هم نمي.شود و جرم فقط دو هزارم جرم زمين را يك سياره مي.داند؟ پلوتون حتي از هفت ماه منظومه.ي شمسي و بدتر از همه از ماه زمين هم ريز تر است. منظومه.ي شمسي اين.قدر گستاخانه با اعضاي ريزش برخورد نكرده.است كه با پلوتون. مدار پلوتون با مدار همه.ي سيارات فرق مي.كند. اگر بتوانيم همه.ي سياره.ها را روي يك ميز مرتب بچينيم، پلوتون انگار به فنري وصل شده است كه باعث مي.شود بالاتر يا پايين.تر از سطح ميز جا بگيرد. مدار پلوتون در صفحه.ي منظومه.ي شمسي نيست. يوهان كپلر در قرن شانزدهم گفت كه مدار سيارات بيضي است، اما حقيقت اين است كه مدار هيچ سياره.اي به اندازه.ي پلوتون بيضي نيست. كپلر در خواب هم نمي.ديد كه روزي سياره.اي كشف شود كه مدارش به قدري بيضي باشد كه عنوان دورترين سياره.ي منظومه.ي شمسي را هر از چندگاهي با نپتون عوض كند. پلوتون وقتي به نزديك.ترين فاصله اش از خورشيد مي.رسد از سياره.ي نپتون هم به خورشيد نزديك.تر مي.شود. بخشي از مدار پلوتون درون مدار نپتون است. مدار پلوتون بيشتر شبيه مدار دنباله.دارهاست تا سياره.ها. يعني از 18 بهمن 1357 (7 فوريه 1979) تا 22 بهمن 1377 (11 فوريه 1999) پلوتون درون مدار نپتون بود و نپتون دورترين سياره از خورشيد تلقي مي.شد. عنواني كه به نظر مي.رسد ديگر هرگز از دست ندهد.

سياره X

استان كشف پلوتون اسطوره.ي اخترشناسي نوين است. وقتي يوهان گاله نپتون را در 1846 ديد مكانيك نيوتوني حاكم مطلق جهان بود. چه كسي مي.توانست محاسبات فيزيكي كه محل نپتون را در آسمان پيش.بيني كرده.بودند انكار كند. داستان از اين قرار بود كه مدار اورانوس نامنظم بود و مطابق نظريه.هاي فيزيكي رفتار نمي.كرد. دو رياضي.دان از روي داده.هاي رصدي اورانوس حدس زدند كه سياره.اي در وراي آن عامل اصلي اين اختلال.هاست. آن.دو به درستي محل سياره.ي جديد را تخمين زدند و گاله فقط آن را ديد. اما به نظر مي.رسيد مدار نپتون هم نامنظمي.هايي دارد. اخترشناسان كه مزه.ي كشف نپتون را چشيده بودند باز هم گمان بردند كه سياره.اي آن.سوي نپتون همه.ي اين نامنظمي.ها را پديد آورده است. ويليام پيكرينگ و پرسيوال لاول چندين محل را در آسمان تخمين زدند كه اگر سياره.ي X در آن محل.ها بود مي.توانست چنين نامنظمي.هايي در مدار نپتون پديد آورد. جستجو براي اين سياره از سال 1905 در رصدخانه.ي لاول آغاز شد. كار جستجو حتي سال.ها پس از مرگ لاول در 1916 نيز ادامه يافت.
كلايد تامباو (Clyde Tombaugh) منجم جواني بود كه تلسكوپي دست.ساز ساخته بود. او طرح.هايي را كه از پشت چشمي اين تلسكوپ از مشتري و زحل كشيده بود براي رصدخانه.ي لاول فرستاد. اين باعث شد كه تامباو در 1929 در رصدخانه استخدام شود. در رصدخانه.ي لاول از هر بخش آسمان به فواصل زماني معين (مثلا يك هفته) دوبار عكاسي مي.شد. با مقايسه.ي اين دو عكس اگر چيزي در زمينه.ي ستاره.هاي ثابت حركت مي.كرد پيدا مي.شد. براي مقايسه هر دو عكس را داخل دستگاهي به نام مقايسه گر چشمك.زن (Blink Comparator) مي.گذاشتند. تامباو شب.ها را به عكاسي مي.گذراند و روزها را به مقايسه.ي عكس.هاي تهيه شده. و سرانجام پس از 25 سال تلاش در رصدخانه.ي لاول، تامباو جوان پلوتون را در 29 بهمن 1308 (18 فوريه.ي 1930) در عكس.هايي كه ماه پيش گرفته شده بود يافت.
سياره.اي كه تامباو كشف كرده بود مدتي بي.نام بود. نام پلوتون را دختري 11 ساله به نام ونتيا فير (Venetia Phair) كه آن زمان دانش.آموز يك مدرسه.ي ابتدايي در انگلستان بود پيشنهاد كرد. پلوتون (Pluto) خداي دنياي زيرين است. صبح يكي از روزهاي اواخر زمستان 1930 پدر ونتيا در صفحه.ي 14 روزنامه.ي Times خبر كشف سياره.ي تازه را خواند و براي دخترش تعريف كرد كه هنوز نامي براي اين سياره انتخاب نشده است. ونتيا هم كه به اسطوره شناسي و نجوم علاقه.مند بود نام پلوتون را پيشنهاد كرد. پلوتون به قدري نام موفقي بود كه همان سال شخصيت پلوتو (سگ معروف والت ديزنياز روي سياره جديد نام.گذاري شد. .
عجيب نيست كه نشان پلوتون براي پاسداشت لاول تركيبي از حروف P و L است. اما…، اما اين پلوتون نمي.توانست سياره.ي X لاول باشد، با اين.كه پلوتون تقريبا در يكي از محل.هايي كشف شد كه لاول پيش.بيني كرده بود. از همان ابتدا بعد از اين.كه معلوم شد قرص پلوتون از پشت چشمي ديده نمي.شود همه مي.دانستند كه پلوتون كوچك.تر و كم.جرم.تر از آن است كه چنين تغييراتي بر مدار نپتون وارد كند. تازه به نظر مي.رسد اين نپتون است كه مدار پلوتون را بسيار آشفته كرده است، پلوتون هرگز نمي.تواند تأثير چشمگيري بر نپتون بگذارد.
پس سياره.ي X كجاست؟ پس از كشف پلوتون تامباو جستجويش را ادامه داد. او چندين سيارك، ستاره.ي متغير و حتي يك دنباله.دار يافت. اما خبري از سياره.ي ديگري نشد. پايونير 10 و 11 و ويجرهاي 1 و 2 كه به ملاقات اورانوس و نپتون رفتند مشكل مدار آنها را براي هميشه حل كردند. وقتي فضاپيماها از كنار سياره.ها مي.گذشتند مقداري شتاب مي.گرفتند. اين شتاب مستقيما به جرم سياره مربوط مي.شود. با اندازه.گيري اين شتاب دانشمندان دريافتند كه جرم اورانوس و نپتون را 1 درصد كمتر از جرم واقعي آنها محاسبه كرده بودند. با جايگذاري اعداد جديد مشكل نامنظمي.هاي مدار هر دو سياره براي هميشه حل شد. پس هيچ سياره.اي X اي وجود ندارد.

اجرام كوئي.پر

با اين همه پلوتون بيش از هفتاد سال بدون مشكل بزرگي يك سياره بود. ولي همه چيز در پاييز 1380 (2002) تغيير كرد؛ زماني كه اخترشناسان كوآوار را يافتند. از 1992 كه اولين جرم در كمربند كوئي.پر كشف شد تا كنون بيش از 800 جرم در اين ناحيه از منظومه.ي شمسي شناخته شده است. كمربند كوئي.پر منطقه.اي است دورتر از مدار نپتون كه پيش.بيني مي.شود شامل هزاران جرم كوچكي باشد كه از ابتداي پيدايش منظومه.ي شمسي به همراه خود سياره.ي نپتون به آن محل رانده شده.اند. هيچكدام از اين 800 جسم در حد و اندازه.هاي پلوتون و حتي قمرش، كارن، نبودند. ولي كوآوار جسمي با قطر 1260 كيلومتر بود. بي.شك كوآوار به گروهي از اجرام منظومه.ي شمسي تعلق داشت كه پيش از اين نام.گذاري شده بود: اجرام كمربند كويي.پر (KBO). مشكل اين.جا بود كه پلوتون هم مي.بايست جزء اين گروه قرار مي.گرفت. اگر تنها تفاوت پلوتون با ديگر اجرامي كويي.پر اندازه.اش بود، كوآوار فقط چند كيلومتر از پلوتون كوچك.تر بود. سال پيش مسئله براي پلوتون وقتي حياتي.تر شد كه جرم كوئي.پر 2003 VB12 (معروف به سدنا، Sedna) پا به خانواده.ي منظومه.ي شمسي گذاشت. سدنا از پلوتون بزرگ.تر بود. مدار سدنا بي.اندازه كشيده.تر از مدار پلوتون است طوري كه در نزديك.ترين فاصله از خورشيد به 76 واحد نجومي (AU، هر واحد نجومي فاصله.ي متوسط زمين از خورشيد و تقريبا معادل 150 ميليون كيلومتر است) و در دورترين نقطه.ي مدارش به فاصله.ي 526 واحد نجومي از خورشيد مي.رسد. به هرحال همين كشف باعث شد تا اخترشناسان به فكر تعيين ماهيت يك سياره بيافتند.


ماهيت يك سياره

اين اولين باري نبود كه اخترشناسان به دنبال تعريفي براي يك سياره بودند. وقتي ويليام هرشل در 1781 به دنبال ستاره.هاي دوتايي مي.گشت جرمي را در صورت فلكي ثور ديد كه ابتدا تصور مي.كرد يك دنباله.دار است. اما مدار اين جرم تازه كشف شده بيشتر شبيه مدار سياره.ها، دايره.اي، بود. به زودي همه قبول كردند كه جرم تازه سياره.ي هفتم منظومه.ي شمسي است و نامش را اورانوس نهادند. اورانوس يك قانون كهنه را زنده كرد: قانون بده (Bode) كه اندازه و فاصله.ي سيارات از خورشيد را بر حسب يك رابطه.ي رياضي بيان مي.كند. اخترشناسان تا پيش از كشف اورانوس قانون بده را بي.معني مي.پنداشتند(اين قانون امروزه .هم بي معني تلقي مي.شود و صرفا از نظر تاريخي اهميت دارد) ولي اورانوس درست در محلي كشف شد كه قانون بده پيش.بيني مي.كرد سياره.اي آنجا باشد. اما در قانون بده يك مشكل وجود داشت، اين قانون پيش.بيني مي.كرد كه مي.بايست سياره.اي بين مريخ و مشتري وجود داشته باشد، ولي تا آن زمان چنين جرمي كشف نشده بود. پس كاوش.هاي بعدي براي كشف اين سياره ادامه يافت، تا اين.كه در 1801 درست در همان فاصله.ي بين مريخ و مشتري سرس (Ceres) كشف شد. بلافاصله اين جرم را يك سياره دانستند. اما يك سال بعد در همان منطقه پالاس كشف شد. چند سال بعد جونو پيدا شد كه مداري مشابه مدار دو جرم قبلي داشت. با ادامه.ي اين كشف.ها ويليام هرشل پيشنهاد كرد كه اين اجرام جديد در دسته.اي جدا از سيارات طبقه بندي شوند. به هرحال حتي سال.ها پس از مرگ هرشل اين طبقه بندي را همه قبول نداشتند. امروزه هزاران سيارك كشف شده است كه سرس از همه.يشان بزرگ.تر است. ديگر سيارك.ها صخره.هاي سرگرداني هستند كه بين مدار مريخ و مشتري دور خورشيد در گردشند.
بار بعد كه موضوع تعريف علمي سياره مطرح شد به طرح وجود كوتوله.هاي قهوه.اي باز مي.گردد. كوتوله.هاي قهوه.اي ستاره.هاي نارسي هستند كه نه آن.قدر پرجرم.اند كه يك ستاره باشند، نه آن.قدر كم جرم كه يك سياره تلقي شوند. موضوع ديگر سيارات فراخورشيدي بودند. ده.ها جرم سياره مانند كشف شده.اند كه به دور ستاره.هاي ديگر مي.گردند. از نظر اتحاديه.ي بين.المللي نجوم يك سياره.ي فراخورشيدي جسمي است كه:
اجرامي با جرمي كمتر از كمينه.ي جرم لازم براي آغاز واكنش.هاي گرما-هسته.اي (13 برابر جرم مشتري براي جرمي با تركيب شيميايي مشابه) كه دور يك ستاره يا بازمانده.ي يك ستاره مي.گردد. اهميتي ندارد كه اين جرم چگونه شكل گرفته است. كمينه.ي جرم يا اندازه.ي لازم براي يك سياره.ي فراخورشيدي تا يك سياره تلقي شود همان.هايي است كه براي منظومه.ي شمسي تعريف مي.شود.
اين تعريف مشكلي از ما نمي.كاهد، بايد كمينه.ها را در منظومه.ي شمسي خودمان تعريف كنيم. با كشف پلوتون، كوآوار، سدنا و ديگر اجرام كمربند كويي.پر بار ديگر بحث تعريف ماهيت يك سياره به زبان.ها افتاد.اتحاديه.ي بين.المللي نجوم مجبور بود كه پس از سال.ها سكوت تعريف جامعي از يك سياره ارائه دهد. تا همين هفته.ي پيش (اواخر مرداد 85) تعريف رسمي.اي از يك سياره وجود نداشت.
پيش از اين مايك براون از MIT يك سياره را چنين تعريف كرده بود: «سياره به هر جسمي در منظومه.ي شمسي مي.گويند كه جرمش از مجموع جرم.هاي ديگر اجرامي كه در مدار مشابه به مدار آن دور خورشيد مي.گردند بيشتر است». طبق اين تعريف پلوتون سياره نبود. در پاييز 1385 گروه 19 نفره.ي اتحاديه.ي بين.المللي نجوم (IAU) كه به مطالعه درباره.ي تعريف يك سياره مي.پرداخت سه گزينه مقابل خود داشت:
سياره هر جسمي است كه به دور خورشيد مي.گردد و قطرش بيش از 2000 كيلومتر است
سياره هر جسمي است كه به دور خورشيد مي.گردد و شكلش به دليل گرانشش ثابت است
سياره هر جسمي است كه به دور خورشيد مي.گردد و جرم اصلي در منطقه.اش محسوب مي.شود.
سرانجام مسئله.ي تعريف سياره به همايش تابستان 1385 (2006) IAU در پراگ جمهوري چك رسيد.








این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]
[مشاهده در: www.funpatogh.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 294]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب




-


گوناگون

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن