واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق:
جزایر فالكلند در اقیانوس اطلس جنوبى كه در قرن ۱۸ به تصرف انگلیس درآمد در ۱۹۸۲ مبدل به صحنه یكى از پیكارهاى بزرگ تكنولوژیكى نیمه دوم قرن بیستم شد. این جنگ اگرچه از بعد زمینى و نفرات درگیر، نبردى كوچك محسوب مى شد اما از نقطه نظر دریایى جنگى كم سابقه بود و لااقل پس از جنگ دوم جهانى، جهان شاهد چنین نبردى در دریا نبوده است. دلیل شروع جنگ نیز به بحث بى اهمیت ماهیگیرى انگلیسى هاى مقیم این جزیره كه كمتر از ۱۰ هزار نفر بودند بازمى گشت. البته این مسأله بهانه اى بود تا جنگ آغاز شود چرا كه اعتراض اصلى به ادعاى مالكیت آرژانتین كه كمتر از ۱۰۰۰ كیلومتر با جزایر فالكلند (مالویناس) فاصله داشت بازمى گشت، حال آنكه این جزیره در ۱۱ هزار كیلومترى انگلیس واقع بود.
آغاز جنگ
در آوریل ۱۹۸۲ ژنرال هاى آرژانتینى براى دستیابى به شهرت داخلى و خلاصى از گرفتارى هاى اقتصادى و سیاسى كشور بحث لزوم آزادسازى مالویناس را مطرح كردند و بلافاصله با اعزام ۱۱ هزار سرباز تكاور (نیروهاى هوادریا) جزیره را اشغال كردند. گمان آنها این بود كه انگلیس به دلیل آنكه دیگر قدرت گذشته را ندارد (در دهه ۷۰ انگلیس بخش بزرگى از نبرد ناوها و ناوهاى هواپیمابر بزرگ خود را كنار گذاشت چرا كه از عهده مخارج نگهدارى آنها برنمى آمد) بنابراین به مذاكرات سیاسى و اعتراضات دیپلماتیك بسنده مى كند.
اما پاسخ انگلیس كوبنده بود. آنها ابتدا توسط یك زیردریایى اتمى با ۲ اژدر، یك رزمناو آرژانتینى را در ۲۵۰ مایلى جنوب فالكلند غرق كردند و سپس به اعزام ۲ ناو عظیم هواپیمابر و ۳۰ ناوچه (فریگیت) و رزمناو و ۲۵ ناو نفربر و لجستیكى اقدام كردند در حالى كه زیردریایى هاى اتمى و غیر اتمى نیز همراه آنها بود.
در ۲۵ آوریل ۱۹۸۲ هلى كوپترهاى انگلیسى زیردریایى آرژانتینى سانتافه را صدمه زده و آن را به تسلیم شدن واداشتند. در روز ۲۶ آوریل نیروهاى آرژانتینى مستقر در جزیره جورجیا واقع در شرق فالكلند در اثر آتش شدید ناوهاى انگلیس تسلیم شدند و در ۲ ماه مه زیردریایى انگلیسى كانگورو رزمناو بزرگ آرژانتینى بلگرانو را غرق كرد.
حمله متقابل آرژانتینى ها به ناوگان اصلى انگلیس و ناوهاى هواپیمابر آنها بى نتیجه بود و در نتیجه شكست این حمله ناوهاى آرژانتینى به سمت سواحل آرژانتین عقب نشینى كردند.
انگلیسى ها در روزهاى سوم و چهارم ماه مه نیز دو كشتى دیگر آرژانتینى را هدف قرار مى دهند.
ورود نیروى هوایى آرژانتین
ضربات پى در پى انگلیس به نیروى دریایى آژانتین سبب از گردونه خارج شدن این نیرو شد، حال آنكه خلبانان آژانتینى از ۴ مه با ورود به جنگ صحنه نبرد را تغییر دادند.
ابتدا یك سوپر اتاندارد آرژانتینى با پرتاب موشك معروف اگزوست ناو بزرگ شفیلد انگلیس را غرق مى كند كه در این حادثه ۲۰ انگلیسى كشته مى شوند. در ۱۰ مه ناو گلاسكوى انگلیس مورد اصابت بمب هاى هواپیماى آرژانتینى قرار مى گیرد اما غرق نمى شود. ضربات آژانتینى ها اگرچه سبب كند شدن عملیات دریایى انگلیس مى شود اما آن را متوقف نمى كند و ناوهاى نفربر و لجستیكى انگلیس خود را به سواحل فالكلند مى رسانند تا اقدام به پیاده كردن نیرو كنند.
غرق شدن ۵ ناو انگلیسى
از این زمان به بعد جنگ سرعت بالایى به خود مى گیرد. هواپیماهاى میراژ، سوپر اتاندارد و اى-۴ آرژانتینى با قبول خطر خود را به ارتفاع پایین رسانده و ناوشكن هاى در حال عملیات پیاده كردن نیرو را در هم مى كوبند. ناوهاى گلا مورگان، سرگالاهاد، پلیموت و سر تریسترام مورد اصابت قرار مى گیرند اما این ضربات تأثیرى روى عملیات عظیم انگلیسى ها ندارد. قصد ارتش انگلیس پیاده كردن ۲ تیپ نیرو بود كه در ۲۱ ماه مه عملى شد و هواپیماهاى عمود پرواز سى هاریر نیز ۲ ناو آرژانتینى كه قصد كمك رسانى به نیروهاى آرژانتین را داشتند نابود كردند. اما خلبانان آرژانتینى به بهاى تلفات زیاد حملات خود را ادامه داده و موفق مى شوند با موشك و بمب ناوهاى آروگانت، سر پلیانت را صدمه زده و ناو آردنت را غرق كنند.
در ۲۳ ماه مه آنها ناوچه آنتلوپ انگلیس را نیز با موشك هدایت شونده از ناحیه «پاشنه» مورد اصابت قرار مى دهند. اما در همان روز هلى كوپترهاى لینكس انگلیس نیز ناو عظیم لجستیكى ۱۳ هزار تنى آرژانتین را با موشك هاى هوا به دریا منهدم مى کند
اگرچه آرژانتین در نبرد فالكلند مطمئن بود نبرد را در دریا باخته اما جنگ در هوا و زمین را با شدت ادامه داد و غرق شدن ناوشكن كاونترى در ۲۵ ماه مه رقم تلفات انگلیسى ها را به غرق یا صدمه جدى براى ۱۱ ناو مى رساند.
ضربه بزرگ به انگلیس
بدترین ضربه براى نیروى دریایى انگلیس برخلاف آنچه همگان گمان مى كنند غرق ناو شفیلد نبود بلكه غرق ناو لجستیكى «آتلانتیك كانویر» در ۲۶ مى بود. موشك هاى اگزوست در این عملیات موفق كه توسط هواپیماهاى ساخت فرانسه پرتاب شدند، این ناو عظیم را غرق مى كنند. غرق این ناو سبب به زیر آب رفتن ۸ هلى كوپتر «وسكس» و ۳ فروند شنوك و وقفه جدى در عملیات توسط انگلیسى ها مى شود.
آرژانتینى ها روز بعد ناوشكن برودورو را نیز مورد اصابت قرار مى دهند. اگرچه ناو غرق نمى شود اما جسورانه ترین حركت آرژانتینى ها حمله به «گروه ناو» بزرگ انگلیسى در اقیانوس اطلس بود. در این عملیات بى حاصل كه در ۳۰ ماه مه توسط هواپیماهاى اسكاى هاوك و سوپر اتاندارد انجام شد آنها به ناو هواپیمابر اینونسبل و ناوهاى اطراف آن حمله كردند اما حجم آتش شدید «هسته اصلى دریایى انگلیس» به اندازه اى بود كه خلبانان آرژانتینى ادامه عملیات را بى فایده دیده و تنها به غرق كردن یك نفتكش و پرتاب یك موشك اگزوست (كه توسط انگلیسى ها منحرف گردید) بسنده كردند.
پایان جنگ
حملات هوایى آرژانتینى ها اگرچه شجاعانه و مؤثر بود اما تعیین كننده نبود مضافاً آنكه حداقل ۴۵ هواپیماى آرژانتین طى این جنگ ۴۵ روزه از بین رفت (اگرچه ۱۳ ناو انگلیسى غرق شد یا صدمه دید.) سربازان آرژانتینى كه در جزیره بدون پشتیبانى دریایى و هوایى باقى مانده بودند در ماه ژوئن تسلیم نیروهاى انگلیسى شدند و جنگ خاتمه یافت در حالى كه ۶۳۵ آرژانتینى و ۲۵۵ انگلیسى در این نبرد جان باخته بودند.
نتیجه نبرد
جنگ فالكلند اگرچه منجر به شكست قطعى آرژانتین شد اما ضعف نیروى دریایى را در برابر نیروى هوایى آشكار كرد. هیچكس گمان نمى كرد سومین نیروى دریایى جهان كه زمانى نه چندان دور قدرت اول و مالك نیمى از جهان بود چنین ضربات خرد كننده اى از تعدادى خلبان ارتش جهان سومى آرژانتین تحمل كند.
رسانه هاى غرب اگرچه پیروزى انگلیس را بزرگ جلوه دادند و چنین وانمود كردند كه آرژانتین در این نبرد حریف بسیار ضعیفى بوده اما كسى به این موضوع نپرداخت كه چرا باید موشك هاى ۲ میلیون دلارى اگزوست به این سادگى ۵ ناو بزرگ انگلیسى را كه برخى از آنها مانند شفیلد و آتلانتیك كانویر بسیار گران و با اهمیت بودند از بین ببرند و عملیات آبى - خاكى كه در آن تنها ۲ تیپ نیرو پیاده شد منجر به صدمه دیدن ۸ ناو و غرق ۵ فروند شود؟ پیام این جنگ یك چیز بود: دیگر نیروى دریایى بدون پشتوانه هوایى قوى، ارزشى ندارد. در حقیقت ناوها در كنار هواپیماها اهمیت مى یابند. ناوهاى كوچك هواپیمابر انگلیس چون نتوانستند با خود هواپیماهاى قوى و زیاد به میدان بیاورند در برابر میراژها، سوپر اتانداردها و اسكاى هاوك هاى آرژانتین عاجز ماندند. انگلیس در این نبرد البته از هواپیماهاى سى هاریر نیز استفاده كرد اما این هواپیماهاى عمود پرواز از چالاكى جت هاى معمول برخوردار نبوده و مجبور بودند اكثراً از سر راه جت هاى با سرعت ۲/۵ ماخ آرژانتینى كنار بروند.
مى توان در نهایت نتیجه گرفت كه جنگ فالكلند حقیقت تلخى را براى انگلیس مشخص كرد. این كشور دیگر نمى تواند بدون برادر بزرگتر خود (آمریكا) در جنگى شركت كند چرا كه نه قادر به پوشش هوایى مناسب براى ناوهاى خود است و نه آنكه مى تواند در مقیاس وسیع اقدام به جابه جایى نیرو و تجهیزات كند و ناوهاى كوچك هواپیمابر انگلیسى نیز (كه تنها یك سوم نوع آمریكایى ظرفیت دارند) نمى توانند پشتیبانى كننده هاى خوبى باشند.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فان پاتوق]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 390]