محبوبترینها
قیمت دیگ بخار و تولیدکننده اصلی دیگ بخار
معروف‌ترین هدیه و سوغاتی یزد مشخص شد!
آشنایی با انواع دوربین مداربسته ضد آب
پرداخت اینترنتی قبوض ساختمان (پرداخت قبض گاز، برق و آب)
بهترین دوره آموزش سئو محتوا در سال 1403 با نام طوفان ۱۴۰۳ در فروردین ماه شروع می شود
یک صرافی ارز دیجیتال چه امکاناتی باید داشته باشد؟
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
جراحی و درمان ریشه دندان عفونی با خانم دکتر صفوراامامی
چه مواردی بر قیمت کابین دوش حمام تاثیر دارند؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1797923131
جوش وعیبیابی جوش
واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: جوش وعیبیابی جوش
سازه هاي جوش داده شده نظير ساير قطعات مهندسي به بازرسي در مراحل مختلف وساخت و همينطور در خاتمه ساخت نياز دارندبازرسي جوش مي تواند از انجام كار طبق دستورالعمل هاي توافق شده، به كارفرما اطمينان دهد.
براي حصول اطمينان از مرغوبيت جوش و مطابقت آن با نيازمنديهاي طرح بايد كليه عوامل موثر در جوشكاري در مراحل مختلف اجرا مورد بررسي قرار گيرد.
مراحل بازرسي جوش
ـ بازرسي قبل از جوشكاري به منظور آماده كردن مقدمات كار جوشكاري است بطوريكه كه موجب بروز عيوب جوش را از بين برده و يا به حدود قابل قبولي تقليل دهد.
بمصداق «پيشگيري موثرتر از درمان است» مي توان گفت:
اعمال يك برنامه بازرسي جشمي مسئولانه مي تواند از پيدايش 80 تا 90 درصد از عيوب معمول در جوشكاري جلوگيري كند.
اين بازرسي شامل اقدامات زير مي باشد
ــ اطلاع از كيفيت مورد نظر كار و شرايط بهره برداري از قطعات و مجموعه كار
ــ مطالعه دقيق نقشه ها و مشخصات فني
ــ انتخاب استانداردهاي اجرايي
ــ انتخاب و ارزيابي روش جوشكاري
ــ انتخاب مصالح
ــ بازرسي مصالح
ــ انتخاب مواد مصرفي
ــ بازرسي موادمصرفي
ــ طرح و تنظيم نحوه اجراي جوشكاري
ــ بررسي تجهيزات جوشكاري
ــ آزمون جوشكاري و اپراتورها
ـ بازرسي در موقع جوشكاري به منظوراجراي صحيح عمليات جوشكاري ساخت و نصب اطمينان از بكار بردن مصالح و مواد مصرفي درست و جلوگيري از تخلف ها ضروري است
چند نمونه از اين بازرسي موقع جوشكاري عبارتند از
ـ بازرسي قطعا متصل شده و درزهاي آماده جوشكاري
ـ بازرسي محل هاي جوش و سطوح مجاور به منظور اطمينان از تميزي و عدم آلودگي با موادي كه اثرات زيانبخش بر جوش دارند.
ـ بازرسي سطوح برشكاري شده با شعله يا شيار زده شده بروش قوسي هوايي از نظر تضاريس ، پوسته، ترك و غيره.
ـ بازرسي ترتيب و توالي جوشكاري، استفاده از قيدها وگيره ها وساير تمهيدات به منظور كنترل پيچيدگي ناشي از جوشكاري.
ـ بازرسي مواد مصرفي جوشكاري از نظر دارا بودن شرايط مطلوب و گرم و خشك كردن الكترودهاي روپوش قليائي طبق دستورالعمل هاي مصوبه.
ـ بررسي وضعيت جوشكاران و اپراتورهاي جوشكاري از نظر داشتن مهارت و قبولي در آزمون مربوطه.
ـ بازرسي پيش گرم كردن و حفظ درجه حرارت بين پاسي در صورت لزوم .
ـ بازرسي بعد از جوشكاري به منظور درستي مجموعه ساخته شده يا نصب شده و كنترل كيفيت جوش انجام مي شود.
چند نمونه از فعاليت هاي بازرسي بعد از جوشكاري عبارتند از:
ـ بازرسي چشمي از نظر وجود عيوب مرئي، ترك هاي سطحي( چه در جوش و جه در فلز مبنا)، بريدگي كناره، كندگي، سوختگي، تقعر يا تحدب زياد نيمرخ جوش، نامساوي بودن ساق ها، گرده اضافي، پرنشدگي كامل، كندگي، نفوذ اضافي، موجدار بودن بيش از حد، چاله انتهاي جوش، گره قطع و وصل قوس و غيره.
ـ بازرسي تغيير شكل هاي ناشي از جوشكاري ( انقباض موضعي، خيز ، خم شدگي، تابيدگي، چرخش ،كمانش، موجدار شدن و غيره) شكستگي محور، به هم خوردگي زاويه ها و غيره.
ـ بازرسي ابعاد جوش و قطعه جوشكاري شده
ــ بازرسي تنش زدائي و سختي پس از تنش زدائي
ــ بازرسي هاي غير مخرب ( پرتونگاري، امواج فراصوتي، عيب يابي ذره مغناطيسي، مايع نافذ، جريان گردابي و غيره.
ـ ارزيابي كيفيت جوش بايستي در هر سه مرحله بازرسي قبل از جوشكاري، بازرسي در موقع جوشكاري و بازرسي بعد از جوشكاري صورت پذيرد. جوش انجام شده و قطعه جوش داده شده بايستي با استانداردهاي مطلوب كيفيت مطابقت داشته باشند. ارزيابي كيفيت جوشكاري بعهده بازرس است.
براي ارزيابي كيفيت جوشكاري، لازم است استاندارد پذيرش يا معيار پذيرش جوش مشخص باشد و نوع آزمايش غير مخرب و ميزان آزمايش ( صد در صد تصادفي و غيره) تعيين شود. بازرس بايستي نتايج آزمايش ها و بازرسي هاي انجام شده را تجزيه و تحليل نمايد.
ـ پذيرش جوش در هر سه مرحله بازرسي از اهمين ويژه اي برخوردار است. در واقع پذيرش جوش پس از مقايسه كيفيت جوش حاصل با كيفيت مطلوب انجام مي شود. پذيرش بايد قطعي و غير مبهم باشد. براي پذيرش بايد گواهينامه صادر شود يا فرم مربوطه تنظيم و امضاء گردد.
ـ تهيه گزارش براي مراحل مختلف بازرسي و كليه آزمايش هاي انجام شده، ضروري است.
گزارش نتايج آزمايش ها و بازرسي هاي انجام شده بايستي بصورت مرتب و مشخص و جداگانه تهيه و تنظيم شود. براي كارهاي بازرسي تهيه گزارش خوب كه كار ارزيابي و پذيرش نهايي را تسهيل نمايد. اعتبار ويژه اي دارد.
وظايف بازرس جوش
مسئوليت ايجاب مي كند كه بازرس جوش داراي شخصيت حرفه اي با توانايي و شعور خوب باشد، بازرس جوش ممكن است با كارخانجات متعدد ساخت و كارگاه هاي متعددي سرو كار داشته باشد كه بايستي در همه موارد ساعات كار و مقررات كاري و سازمان هاي مربوطه را رعايت نمايد.
مراعات دقيق قواعد و مقررات كار خصوصاً در موارد پرسنلي ، ايمني و امنيتي الزامي است.
هيچگاه بازرس نبايستي خود را مستحق امتيازات ويژه بداند.
بازرس بايستي در مورد كارگاه ساخت بي طرف باشد، بي معطلي تصميم بگيرد، بدون آنكه تحت تاثير نظر ديگران واقع شود و با اتكاؤ به حقايق تصميم بگيرد و با عقايد مختلف، تصميم قبلي خود را به آساني عوض نكند.
چند نمونه از وظايف بازرس جوش عبارتند از:
ـ تفسير نقشه هاي جوشكاري و مشخصات.
ـ بررسي سفارش خريد به منظور حصول اطمينان از درستي تعيين مواد جوشكاري و مواد مصرفي.
ـ بررسي و شناسايي مواد دريافت شده طبق سفارش خريد.
ـ برسي تركيب شيميايي و خواص مكانيكي از روي گزارش نورد طبق نيازمنديهاي معين شده.
ـ بررسي فلز مبنا از نظر عيوب و انرحافات مجاز.
ـ بررسي نحوه انبار كردن فلز پركننده و ديگر عوامل مصرفي.
ـ بررسي تجهيزات مورد استفاده.
ـ بررسي آماده سازي اتصال جوش .
ـ بررسي بكار گرفتن دستورالعمل جوشكاري تاييد شده.
ـ بررسي ارزيابي صلاحيت جوشكاران و اپراتورهاي جوشكاري.
ـ انتخاب نمونه هاي آزمايش توليدي.
ـ ارزيابي نتايج آزمايشات.
ـ نگهداري سوابق.
ـ تهيه و تنظيم گزارش.
دسته بندي بازرسان جوش
بازرسان جوش را به دسته هاي ذيل مي توان تقسيم بندي نمود:
ـ بازرس كد
ـ بازرس نماينده دولت
ـ بازرس خريدار، مشتري، يا كارفرما
ـ بازرس كارخانه ، سازنده يا پيمانكار
ـ بازرس نماينده مهندس معمار
ـ بازرس يا متخصص آزمايش هاي مخرب
ـ بازرس يا متخصص آزمايش هاي غيرمخرب
گر چه وظايف بازرس داخلي و خارجي ( بازرس انتخاب شده از داخل سازمان يا خارج از سازمان) ممكن است با يكديگر متفاوت باشد ولي در اينجا فقط به ذكر بازرس اكتفا مي شود.
مطالبي كه در اينجا عرضه مي شود گاهي ممكن است به همه دسته بندي هاي فوق اتلاق شود يا فقط به يك يا چند تا از دسته بندي هاي فوق محدود گردد.
در همه حالات فرض بر آن است كه بازرس صلاحيت هاي لازم را داشته و قادر است نوع سازه مورد نظر را كه به او محول شده است، بازرسي نمايد.
ويژگي بازرس جوش
براي بازرس شدن، دارا بودن ويژگي هاي ذيل ضروري است:
به منظور انجام وظايف بازرسي با رعايت جنبه هاي وجداني و حرفه اي اهميت هيچ يك از ويژگي ها را نمي توان سبك شمرد.
آشنايي با نقشه ها و مشخصات فني
بازرس جوش بايستی با نقشه هاي مهندسي اشنا بوده و بتواند مشخصات فني را تفسير نمايد.
بازرس جوش بايستي علاوه بر نقشه خواني، با علائم قراردادي جوش و آزمايش هاي غيرمخرب اشنايي كامل داشته باشد.
آشنايي با زبان جوشكاري
بازرس نمي تواند بدون آشنايي با زبان جوشكاري خود را بازرس بنامد. بازرس بايستي با فرهنگ جوشكاري آشنا بوده و اصطلاحات درست براي هر فرايند جوشكاري را بكار ببرد.
بازرس احتياج دارد يافته هاي بازرسي خود را به جوشكاران و ديگر افراد كارگاه كه جوش داده اند يا تعميرات را انجام مي دهند و به مهندساني كه نقشه كار را كشيده اند و كساني كه سازه نهايي را مي پذيرند، تفهيم نمايد.
بنابراين بايستي گزارش خود را طوري تنظيم نمايد كه براي همه افراد مربوطه قابل درك باشد.
بازرس بايستي فرهنگ جوشكاري را مظالعه نموده، ناپيوستگي ها و عيوب جوش را بشناسد و با روش هاي بازرسي آشنا باشد.
در بعضي مواقع براي بعضي از فرايندهاي جوشكاري از نام هاي تجارتي استفاده مي شود ولي بازرس بايستي در كفتارها و نوشتارهاي خود اصطلاحات استاندارد را بكار ببرد.
اشنايي با فرايندي هاي جوشكاري
بازرس جوش بايستي با فرايندهاي مختلف جوشكاري آشنا بوده و منظور از فرايند و كاربرد آن شرح فرايند، منبع حرارتي يا منبع انرژي مورد استفاده، چگومگي كنترل فرايند، جنبه هاي عملياتي و مسائل ايمني مربوط را بداند و بطور كلي از مزايا و محدوديت هاي فرايند جوشكاري آگاهي كامل داشته باشد.
شناخت روش هاي آزمايش
براي معلوم شدن انطباق جوش از نظر كيفيت با خواسته هاي استاندارد، از روش هاي ازمايش متعددي استفاده مي شود.
هر روش آزمايش محدوديت هاي خود را دارد. بازرس جوش بايستي بداند هر روش
آزمايش چه كاربردي دارد و نتايج حاصله چگونه تجزيه و تحليل مي شود.
توانايي گزارش نويسي و حفظ سوابق
بازرس جوش بايستي در حفظ سوابق بازرسي ها مهارت داشته باشد.
بازرس جوش بايستي قادر به تهيه گزارش كوتاه بادش كه بدون هيچگونه مشكلي مفهوم باشد. گزارشات بازرس جوش بايستي آنقدر كامل باشد كه دليل تصميم او براي ماه هاي آينده روشن باشد.
بازرس بايد منظور خود را در گزارش طوري بيان نمايد كه براي خواننده نااشنا به موضوع، نيز درك مطلب آسان باشد. بازرس بايستي بخاطر بسپارد حقايقي كه در زمان نوشتن گزارش معلومند بعدها و بمرور زمان ممكن است بهمان روشني، همانظور كامل يا با همان دقت به ياد نماند.
گزارش بازرس بايستي نه تنها تمام نتايج بازرسي و آزمايشات را در برداشته باشد، بلكه بايستي به موضوع دستور العمل جوشكاري، ارزيابي دستور العمل جوشكاري و كنترل مواد جوشكاري نيز اشاره نمايد.
تهيه گزارش خوب باعث زياد شدن اعتبار بازرس مي شود.
داشتن وضعيت خوب جسماني
شرايط جسماني بازرس بايستي اجازه فعاليت به او بدهد. براي بازرس قبل از جوشكاري، حين جوشكاري و بعد از جوشكاري گاهي صعود از داربست مرتفع يا ورود و خروج از دريچه بازديد لازم است.
معمولاً طوري برنامه ريزي مي شود كه كار براي جوشكاران با اپرانورهاي جوشكاري راحت باشد و از اينرو ممكن است شرايط بازرسي براي بازرس دشوار باشد.
داشتن ديد خوب
دارا بودن ديد خوب ضروري است. بازرس بايستي قادر باشد از نزديك جوش ها و نتايج راديوگرافي يا ساير آزمايش هاي غير مخرب را نگاه كند. بازرس ديصلاح از نظر پزشكي ديد قابل قبول داشته باشد.
حفظ متانت حرفه اي
بر حفظ متانت حرفه اي بازرس نبايستي بيش از حد تاكيد شود. اين موضوع در موفقيت يا عدم موفقيت بازرس تاثير دارد. بازرس براي موفق شدن در كار خود نياز به همكاري ديگر همكاران دارد و بايست بنحوي كمك آنان را جلب نمايد.
بازرس بايستي در بي طرفي و سازگاري در همه تصميم ها بكوشد. بازرسي بايستي از دستورالعمل بازرسي مشحصي پيروي كند و بازرس بايستي نه سرسخت و نه به آساني تغيير عقيده داده و رام شود. بازرس تحت هيچ وضعيتي نبايستي طرفداري كند يا بالاجبار تصميم بگيرد يا تصميم گرفتن را به تعويق بيندازد.
بازرس ممكن است در موقعيت شغلي جديد در روزها و هفته هاي نخست مشكل داشته باشد. بازرس در اين مدت از نظر خط مشي مورد بازرسي قرار مي گيرد. اسناد قرارداد، نيازمنديها، وظايف ، اختيارات و مسئوليت هاي بازرس را مشخص مي نمايد.
اگر بازرس شخص مطلع، ميانه رو و سازگار باشد و منظور مشخصات قرارداد را مراعات نمايد، احترام و همكاري ديگران را كسب خواهد نمود.
تحصيل و آموزش
گذراندن دوره رسمي مهندسي علوم پايه و متالورژي براي بازرسي با ارزش است و بسياري از بازرسان عالي معلومات معادل را از طريق تجربه و مطالعه كسب نموده اند.
كتاب «راهنماي ارزيابي و تعيين صلاحيت بازرس جوش» منتشره از انجمن جوشكاري آمريكا براي ديپلمه ها مي تواند بعنوان درس پيش دانشگاهي يا بعنوان جايگزين دو سال تجربه در بازرسي جوش تلقي شود.
تجربه بازرسي
نگرش فردي و نقطه نظر بازرس خوب فقط از طريق بازرسي بدست مي آيد . تجربه بازرسي قطعات بدون جوش نيز براي بازرس جوش، فوق العاده مفيد است، زيرا طرز فكر و ديدكاري بازرس را وسعت مي بخشد.
در بعضي محافل براي صدور گواهينامه صلاحيت بازرسي جوش، از نظر عملي، سوابق بازرسي جوش با وظايفي كه در رابطه با بازرسي جوش هستند را ملاك دادن اميتاز مي شمارند.
تجربه جوشكاري
تجربه واقعي در جوشكاري يا اپراتوري جوشكاري براي بازرس جوش گرانبهاست. تجربه جوشكاري، دانش جوشكاري بازرس را وسيع مي كند، براي او اعبتر مي آورد و در توجيه علل مردود كردن كار ضعيف او را ياري مي نمايد.
بعضي از كارفرمايان خواستار داشتن تجربه جوشكاري براي بازرس مورد نظر خود هستند.
نتيجه گيري
در تمام فعاليت هاي مهندسي، به منظور آگاهي از كيفيت جوش و مجموعه جوش داده شده، بازرسي جوش ضروري است.
بازرسي جوش مي تواند بمقدار قابل توجهي از پيدايش عيوب و تكرار اشتباهات جلوگيري كرده و در هزينه تعميران صرفه جويي نمايد.
ـ بازرسي جوش مي تواند از چگونگي رعايت اصول فني، ضوابط و استانداردها خبر دهد.
ـ بازرسي جوش مي تواند ايمني، بهره وري و عمر بيشتر تأسيسات و تجهيزات راتأمين نمايد.
ـ بازرسي جوش مي تواند از مطابقت جوش و سازه جوش داده شده با نيازمنديهاي طرح اطمينان دهد.
ـ بازرسي جوش بايستي توسط بازرس صلاحيت دار انجام شود
بازرسي چشمي
كاربرداطلاعاتي كه در اين راهنما آمده است براي مسئوليتها و وظايف عمومي بازرسان چشمي جوش و همچنين كساني كه مسئوليتها و وظايف دقيقي كه در كد و استانداردهاي خاصي تعريف شده دارند، قابل اجرا مي باشد.بازرس بايد دانش هر يك از اصول و روشهاي آزمون موردنياز جهت يك جوش مشخص را داشته باشد
مديريت و نظارت بر بازرسي بايد از اصول و روشهاي اعمال شده ،درك كافي داشته باشند و اين جزئي از مسئوليتهاي آنان مي باشد.
طراحي و ذكر خصوصيات مناسب مربوط به بازرسي چشمي بايد به عنوان قسمتي از قرارداد در نظر گرفته شود. در غياب چنين ملزوماتي از سازنده بايد خواسته شود كه بصورت كتبي ،جزئيات روشهاي مورد استفاده شامل روشهاي آزمون را تهيه كند.
استانداردهاي پذيرفته شده بايد از طريق سازنده و خريدار ، قبل از هر گونه شروع جوشكاري ، دقيقا درك و تفهيم شود.اين مساله فقط به خاطر استفاده موثرتر از روشهاي آزمون نمي باشد بلكه براي جلوگيري از بوجود آمدن هر گونه اشکال در جوشكاري انجام گرفته است كه ايا جوشكاري ،رضايت بخش و بر طبق خصوصيات ذكر شده در قرارداد بوده يا نه.
هدف: اين راهنما شامل پيش زمينه اي از اصول ضروري براي پرسنلي كه بازرسي چشمي جوش را انجام مي دهند، همچون توانايي ها و محدوديت هاي فيزيكي ، مثل دانش فني ، آموزش، تجربه، قضاوت و تاييديه مي شود.اين راهنما اصولا يك معرفي از آزمونهاي چشمي مربوط به جوشكاري را در برمي گيرد. اين بازرسي ها بر حسب زماني كه انجام مي گيرند در سه بخش طبقه بندي مي شوند:
قبل از جوشكاري
در حين جوشكاري
بعد از جوشكاري
بازرسي چشمي ممكن است بوسيله افراد يا سازمانهاي مختلفي انجام گيرد.افرادي كه بازرسي چشمي را در مراحل جوشكاري انجام مي دهند شامل جوشكاران ، ناظران جوش ، بازرس جوش كارفرما، بازرس خريدار يا بازرس هماهنگ كننده ، مي شوند.همچنين در اين جزوه در مورد وسايل و تجهيزات بازرسي چشمي كه مكررا استفاده مي شود همچون وسايل اندازه گيري و دستگاههاي نشان دهنده مروري شده است.يك بخش نيز در مورد ركوردهاي ثبت شده است وابعادي را كه در يك سند رسمي نتايج بازرسي چشمي بايد در نظر گرفته شود را بيان مي كند. بالاخره اين راهنما مرجع يا مطالب بيشتري را در بر ميگيردكه ضرورت هايي با جزئيات بيشتر را براي برنامه هاي بازرسي چشمي ويژه در اختيار قرار مي دهد.
اطلاعات عمومي .در بسياري از برنامه هاي تدوين شده توسط سازنده جهت كنترل كيفيت محصولات،از آزمون چشمي به عنوان اولين تست و يا در بعضي موارد به عنوان تنها متد ارزيابي بازرسي ،استفاده مي شود اگر آزمون چشمي بطور مناسب اعمال شود،ابزار ارزشمندي مي تواند واقع گردد
بعلاوه يافتن محل عيوب سطحي، بازرسي چشمي مي تواند بعنوان تكنيك فوق العاده كنترل پروسه براي كمك در شناسايي مسائل و مشكلات مابعد ساخت بكار گرفته شود
آزمون چشمي روشي براي شناسايي نواقص و معايب سطحي مي باشد نتيجتا هر برنامه كنترل كيفيت كه شامل بازرسي چشمي مي باشد،بايد محتوي يك سري آزمايشات متوالي انجام شده در طول تمام مراحل كاري در ساخت باشد.بدين گونه بازرسي چشمي سطوح معيوب كه در مراحل ساخت اتفاق مي افتد،ميسر ميشود.
كشف و تعمير اين عيوب در زمان فوق،كاهش هزينه قابل توجهي را در بر خواهد داشت.بطوري كه نشان داده شده است بسياري از عيوبي كه بعدها با روشهاي تست پيشرفته تري كشف مي شوند،با برنامه بازرسي چشمي قبل،حين و بعد از جوشكاري به راحتي قابل كشف مي باشند سازندگان فايده يك سيستم كيفيتي كه بازرسي چشمي منظمي داشته است را بخوبي درك كرده اند.
ميزان تاثير بازرسي چشمي هنگامي بهتر مي شود كه يك سيستمي كه تمام مراحل پروسه جوشكاري(قبل،حين و بعد از جوشكاري) را بپوشاند،نهادينه شود.
قبل از جوشكاري ،يك سري موارد نياز به توجه بازرس چشمي دارد كه شامل زير است:
مرور طراحي ها و مشخصات
چك كردن تاييديه پروسيجرها و پرسنل مورد استفاده
بنانهادن نقاط تست
نصب نقشه اي براي ثبت نتايج
مرور مواد مورد استفاده
چك كردن ناپيوستگي هاي فلز پايه
چك كردن فيت آپ و تراز بندي اتصالات جوش
چك كردن پيش گرمايي در صورت نياز
اگر بازرس توجه بسيار دقيقي به اين آيتم هاي مقدماتي بكند،مي تواند از بسياري مسائل كه بعدها ممكن است اتفاق بيافتد،جلوگيري نمايد.مساله بسيار مهم اين است كه بازرس بايد بداند چه چيزهايي كاملا مورد نياز مي باشد.اين اطلاعات را مي توان از مرور مستندات مربوطه بدست آورد.با مرور اين اطلاعات،سيستمي بايد بنا نهاده شود كه تضمين كند ركوردهاي كامل و دقيقي را مي توان بطور عملي ايجاد كرد.
نقاط نگهداري.
بايد بنا نهادن نقاط تست يا نقاط نگهداري جايي كه آزمون بايد قبل از تكميل هر گونه مراحل بعدي ساخت انجام شود، در نظر گرفته شود. اين موضوع در پروژه هاي بزرگ ساخت يا توليدات جوشكاري انبوه بيشترين اهميت را دارد
روشهاي جوشكاري
مرحله ديگر مقدماتي اين است كه اطمينان حاصل كنيم آيا روشهاي قابل اعمال جوشكاري ،ملزومات كار را برآورده مي سازند يا نه؟مستندات مربوط به تاييد يا صلاحيت هاي جوشكاران هر كدام بطور جداگانه بايد مرور شود.طراحي ها و مشخصات معين مي كند كه چه فلزهاي پايه اي بايد به يكديگر متصل شوند و چه فلز پركننده بايد مورد استفاده قرار گيرد.براي جوشكاري سازه و ديگر كاربردهاي بحراني،جوشكاري بطور معمول بر طبق روشهاي تاييد شده اي كه متغيرهاي اساسي پروسه را ثبت مي كنند و بوسيله جوشكاراني كه براي پروسه ،ماده و موقعيتي كه قرار است جوشكاري شود،تاييد شده اند،انجام مي گيرد.در بعضي موارد مراحل اضافي براي آماده سازي مواد مورد نياز مي باشد.بطور مثال در جاهايي كه الكترودهاي از نوع كم-هيدروژن مورد نياز باشد،وسايل ذخيره آن بايد بوسيله سازنده در نظر گرفته شود.
موادپايه
قبل از جوشكاري ، شناسايي نوع ماده و يك تست كامل از فلزات پايه اي مربوطه بايد انجام گيرد.اگر يك ناپيوستگي همچون جدالايگي صفحه اي وجود داشته باشد و كشف نشده باقي بماند روي صحت ساختاري كل جوش احتمال تاثير دارد.در بسياري از اوقات جدالايگي در طول لبه ورقه قابل رويت مي باشد بخصوص در لبه هايي كه با گاز اكسيژن برش داده شده است.
مونتاژ اتصالات
براي يك جوش،بحراني ترين قسمت ماده پايه،ناحيه اي است كه براي پذيرش فلز جوشكاري به شكل اتصال،آماده سازي مي شود.اهميت مونتاژ اتصالات قبل از جوشكاري را نمي توان به اندازه كافي تاكيد كرد.بنابراين آزمون چشمي مونتاژ اتصالات از تقدم بالايي برخوردار است.
مواردي كه قبل از جوشكاري بايد در نظر گرفته شود شامل زير است:
زاوية شيار (Groove angle)
دهانه ريشه (Root opening)
ترازبندي اتصال (Joint alignment)
پشت بند (Backing)
الكترودهاي مصرفي (Consumable insert)
تميز بودن اتصال (Joint cleanliness)
خال جوش ها (Tack welds)
پيش گرم كردن (Preheat)
هر كدام از اين فاكتورها رفتار مستقيم روي كيفيت جوش بوجود آمده دارند .اگر مونتاژ ضعيف باشد،كيفيت جوش احتمالا زير حد استاندارد خواهد بود.دقت زياد در طول اسمبل كردن يا سوار كردن اتصال مي تواند تاثير زيادي در بهبود جوشكاري داشته باشد.اغلب آزمايش اتصال قبل از جوشكاري عيوبي را که در استاندارد محدود شده اند را آشكار مي سازد،البته اين اشکالات ،محلهايي مي باشند كه در طول مراحل بعدي بدقت مي توان آنها را بررسي كرد.براي مثال،اگر اتصالي از نوع T (T-joint) براي جوشهاي گوشه اي(Fillet welds) شكاف وسيعي از ريشه نشان دهد،اندازه جوش گوشه اي مورد نياز بايد به نسبت مقدار شكاف ريشه افزوده شود. بنابراين اگر بازرس بداند چنين وضعيتي وجود دارد،مطابق به آن ،نقشه يا اتصال جوش بايد علامت گذاري شود، و آخرين تعيين اندازه جوش به درستي شرح داده شود.
حين جوشكاري
در حين جوشكاري،چندين آيتم وجود دارد كه نياز به كنترل دارد تا نتيجتا جوش رضايتبخشي حاصل شود.آزمون چشمي اولين متد براي كنترل اين جنبه از ساخت مي باشد.اين مي تواند ابزار ارزشمندي در كنترل پروسه باشد.بعضي از اين جنبه هاي ساخت كه بايد كنترل شوند شامل موارد زير مي باشد:
كيفيت پاس ريشه جوش(weld root bead(
آماده سازي ريشه اتصال قبل از جوشكاري طرف دوم
پيش گرمي و دماهاي ميان پاسي
توالي پاسهاي جوش
لايه هاي بعدي جهت كيفيت جوش معلوم
تميز نمودن بين پاسها
پيروي از پروسيجر كاري همچون ولتاژ،آمپر،ورود حرارت،سرعت.
هر كدام از اين فاكتورها اگر ناديده گرفته شود سبب بوجود آمدن ناپيوستگي هايي مي شود كه مي تواند كاهش جدي كيفيت را در بر داشته باشد.
پاس ريشه جوش
شايد بتوان گفت بحراني ترين قسمت هر جوشي پاس ريشه جوش مي باشد.مشكلاتي كه در اين نقطه وجود داردودر نتيجه بسياري از عيوب كه بعدها در يك جوش كشف مي شوند مربوط به پاس ريشه جوش مي باشند.بازرسي چشمي خوب روي پاس ريشه جوش مي تواند بسيار موثر باشد.وضعيت بحراني ديگر ريشه اتصال در درزهاي جوش دو طرفه هنگام اعمال جوش طرف دوم بوجود مي آيد. اين مساله معمولا شامل جداسازي سرباره(slag)
تراشه برداري(chipping)
رويه برداري حرارتي(thermal gouging)
سنگ زني(grinding)
مي باشد.وقتي كه عمليات جداسازي كاملا انجام گرفت آزمايش منطقه گودبرداري شده قبل از جوشكاري طرف دوم لازم است.اين كار به خاطر اين است كه از جداشدن تمام ناپيوستگي ها اطمينان حاصل شود.اندازه يا شكل شيار براي دسترسي راحت تر به تمام سطوح امكان تغيير دارد.
پيش گرمي و دماهاي بين پاس
پيش گرمي و دماهاي بين پاس مي توانند بحراني باشند و اگر تخصيص يابند قابل اندازه گيري مي باشند.محدوديت ها اغلب بعنوان مي نيمم،ماكزيمم و يا هر دو بيان مي شوند.همچنين براي مساعدت در كنترل مقدار گرما در منطقه جوش،توالي و جاي تك تك پاسها اهميت دارد بازرس بايد ازاندازه و محل هر تغيير شكل يا چروكيدگي سبب شده بوسيله حرارت جوشكاري آگاه باشد. بسياري از اوقات همزمان با پيشرفت گرماي جوشكاري اندازه گيري هاي تصحيحي گرفته مي شود تا مسائل كمتري بوجود آيد.
آزمايش بين لايه اي
براي ارزيابي كيفيت جوش هنگام پيشروي عمليات جوشكاري،بهتر است كه هر لايه بصورت چشمي آزمايش شود تا از صحت آن اطمينان حاصل شود.همچنين با اين كار مي توان دريافت كه آيا بين پاسها بخوبي تميز شده اند يا نه؟ با اين عمل مي توان امكان روي دادن ناخالصي سرباره در جوش پاياني را كاهش داد.بسياري از اين گونه موارد احتمالا در دستورالعمل جوشكاري اعمالي،آورده شده اند
در اين گونه موارد،بازرسي چشمي كه در طول جوشكاري انجام مي گيرد اساسا براي كنترل اين است كه ملزومات روش جوشكاري رعايت شده باشد.
بعد از جوشكاري
بسياري از افراد فكر مي كنند كه بازرسي چشمي درست بعد از تكميل جوشكاري شروع مي شود.به هر حال اگر همه مراحلي كه قبلا شرح داده شد،قبل و حين جوشكاري رعايت شده باشد،آخرين مرحله بازرسي چشمي به راحتي تكميل خواهد شد.از طريق اين مرحله از بازرسي نسبت به مراحلي كه قبلا طي شده و نتيجتا جوش رضايت بخشي را بوجود آورده اطمينان حاصل خواهد شد.
بعضي از مواردي كه نياز به توجه خاصي بعد از تكميل جوشكاري دارند عبارتند از:
ظاهر جوش بوجود آمده
اندازه جوش بوجود آمده
طول جوش
صحت ابعادي
ميزان تغيير شكل
عمليات حرارتي بعد از جوشكاري
هدف اساسي از بازرسي جوش بوجود آمده در آخرين مرحله اين است كه از كيفيت جوش اطمينان حاصل شود. بنابراين آزمون چشمي چندين چيز مورد نياز مي باشد.بسياري از كدها و استانداردها ميزان ناپيوستگي هايي كه قابل قبول هستند را شرح مي دهد و بسياري از اين ناپيوستگي ها ممكن است در سطح جوش تكميل شده بوجود آيند.
ناپيوستگي ها
بعضي از انواع ناپيوستگي هايي كه در جوشها يافت مي شوند عبارتند از:
تخلخل
ذوب ناقص
نفوذ ناقص در درز
بريدگي(سوختگي) كناره جوش
رويهم افتادگي
تركها
ناخالصي هاي سرباره
گرده جوش اضافي
در حالي كه ملزومات كد امكان دارد مقادير محدودي از بعضي از اين ناپيوستگي ها را تاييد نمايد ولي عيوب ترك و ذوب ناقص هرگز پذيرفته نمي شود براي سازه هايي كه تحت بار خستگي و يا سيكلي
مي باشند، خطر اين ناپيوستگي هاي سطحي افزايش مي يابد. در اينگونه شرايط،بازرسي چشمي سطوح ،پر اهميت ترين بازرسي است كه مي توان انجام داد
وجود سوختگي) كناره Undercut)رويهم افتادگي)Overlap) و كنتور نامناسب سبب افزايش تنش مي شود؛ بار خستگي مي تواند سبب شكستهاي ناگهاني شود كه از اين تغيير حالتهايي كه بطور طبيعي روي مي دهد، زياد مي شود.به همين خاطر است كه بسياري اوقات كنترل مناسب يك جوش مي تواند بسيار با اهميت تر از اندازه واقعي جوش باشد،زيرا جوشي كه مقداري از اندازه واقعي كمتر باشد،بدون ناخالصي ها و نامنظمي هاي درشت،مي تواند بسيار رضايت بخش تر از جوشي باشد كه اندازه كافي ولي كنتور ضعيفي داشته باشد.
براي تعيين اينكه مطابق استاندارد بوده است ،بازرس بايد كنترل كند كه آيا همه جوشها طبق ملزومات طراحي از لحاظ اندازه و محل(موقعيت) صحيح مي باشند يا نه؟اندازه جوش گوشه اي(Fillet) بوسيله يكي از چندين نوع سنجه هاي جوش براي تعيين بسيار دقيق و صحيح اندازه تعيين مي شود.
در مورد جوشهاي شياري(Groove) بايد از لحاظ گرده جوش مناسب دو طرف درز را اندازه گيري كرد.بعضي از شرايط ممكن است نياز به ساخت سنجه هاي جوش خاص داشته باشند.
عمليات حرارتي بعد از جوشكاري
به لحاظ اندازه،شكل، يا نوع فلز پايه ممكن است عمليات حرارتي بعد از جوش در روش جوشكاري اعمال شود.اين كار فقط از طريق اعمال حرارت(گرما) در محدوده دمايي بين پاس يا نزديك به دماي آن ،صورت مي گيرد تا از لحاظ متالورژيكي خواص جوش بوجود آمده را كنترل نمود. حرارت دادن در درجه حرارت دماي بين پاس،ساختار بلوري را به استثناء موارد خاص تحت تاثير قرار نمي دهد.بعضي از حالات ممكن است نياز به عمليات تنش زدايي حرارتي داشته باشند.بطوري كه قطعات جوش خورده بتدريج در يك سرعت مشخص تا محدوده تنش زدايي تقريبا °F1100 تا F °1200 (590 تا 650 درجه سانتي گراد) براي اكثر فولادهاي كربني گرما داده مي شود.
بعد از نگهداري در اين دما به مدت يك ساعت براي هر اينچ از ضخامت فلز پايه،قطعات جوش خورده تا دماي حدود °F600 (315 درجه سانتي گراد) در يك سرعت كنترل شده سرد مي شود. بازرس در تمام اين مدت مسئوليت نظارت بر انجام كار را دارد تا از صحت كار انجام شده و تطابق با ملزومات روش كار اطمينان حاصل نمايد.
آزمايش ابعاد پاياني
اندازه گيري ديگري كه كيفيت يك قطعه جوشكاري شده را تحت تاثير قرار مي دهد صحت ابعادي آن مي باشد. اگر يك قسمت جوشكاري شده بخوبي جفت و جور نشود،ممكن است غير قابل استفاده شود اگرچه جوش داراي كيفيت كافي باشد.
حرارت جوشكاري ، فلز پايه را تغيير شكل داده و مي تواند ابعاد كلي اجزاء را تغيير دهد.بنابراين، آزمايش ابعادي بعد از جوشكاري ممكن است براي تعيين متناسب بودن قطعات جوشكاري شده براي استفاده موردنظر مورد نياز واقع شود.
اطلاعات عمومي
همانند روشهاي ديگر بازرسي غير مخرب، پيش نيازهاي مختلفي وجود دارد كه بايد قبل از انجام آزمون چشمي در نظر گرفته شود. بعضي از مشخصات بسيار رايج كه بايد در نظر گرفته شود در پايين بحث شده است.
تيزبيني
يكي از پيش نيازهاي بسيار واضح اين است كه بازرس چشمي تيزبيني و دقت چشم كافي براي انجام بازرسي داشته باشد. در اين مورد بايد بينايي كافي در دور و نزديك با استفاده از عينك يا بدون آن در نظر گرفته شود. تست چشم (بينايي) بوسيله يك شخص صلاحيت دار،يكي از پيش نيازهاي تاييديه AWS به عنوان بازرس جوش تاييد شده (CWI) و يا کمک بازرس جوش صلاحيت دار(CAWI) مي باشد.
تجهيزات
آزمون هاي چشمي كه به استفاده از ابزار و تجهيزات ويژه اي نياز دارند، به كاربرد و ميزان دقت مورد نياز براي بازرسي بستگي دارد.بعضي از ابزار ممكن است به خصوصيات خاصي قبل از استفاده نياز داشته باشند مانند كاليبراسيون. اگر چه در اين راهنما بطور اجمالي درباره آزمون چشمي بحث شده است ولي مفاهيم مختلف و تنوع زيادي در تجهيزات وجود دارد.
بعنوان يك قانون عمومي آن ابزاري كه با يك كد و مشخصات ويژه اي مطابقت مي كند، و براي اندازه گيري با دقتي كه قابل پذيرش باشد يا با نياز بازرسي همخواني داشته باشد ،مي تواند استفاده شود.
تجربه و كارآموزي
از ديگر پيش نياز ها اين است كه بازرس چشمي بايد دانش و مهارت كافي بر انجام دقيق آزمون داشته باشد. دانش و مهارت از طريق تحصيل و يا كارآموزي بدست مي آيند. هر دو روش بصورت (كلاسهاي آموزشي) و يا در كار مي توانند حاصل شوند. تنوع روشها و پروسه هاي كسب كردن دانش و مهارت بسيارند ولي هنر خوب قضاوت كردن به راحتي و آساني بدست نمي آيد. بايد به افراد مختلف فرصت كافي براي درك نكات كليدي راجع به آماده سازي اتصالات ، پيش حرارت جوشكاري، دماي بين پاس (Interpass) ، تغيير شكل جوش(Distortion) ، مواد مصرفي جوش و ديگر مواد داده شود. بعلاوه زمان داده شود تا با بسياري از انواع گوناگون ساخت آشنا شوند.
پروسيجرها
دستورالعمل هاي بازرسي بطور معمول بوسيله كارفرما تهيه مي شوند و نوعا شامل دستورات جزء به جزئي كه به پروسه هاي مختلف ساخت مربوط مي شود، ملزومات جزء به جزء مشتري و ميزان بازرسي مي شود. مواردي مثل چه كسي بازرسي را انجام مي دهد، چه وقت بازرسي انجام مي گيرد، چگونه آزمون انجام گيرد، و كجا آزمون انجام گيرد؛ نوعا در روش كار شامل شده است.
فاكتورهاي جزء به جزء آزمون شامل مواردي همچون طرز كار، تصاوير، فهرستهاي كنترل خواص، نياز به تجهيزات و ديگر موارد مي شود. هنگامي كه پروسيجرهاي نوشته شده در دسترس نمي باشد، ممكن است از بازرس خواسته شود تا مستقيما با كدها و استانداردها كار كند.
برنامه هاي تاييديه
براي مطمئن شدن از اينكه بازرسان چشمي با صلاحيت مي باشند( يعني پيش نيازهاي كافي برقرار مي باشد) بايد پرسنل بازرسي چشمي بطور رسمي تاييد شوند. گواهينامه(Certification) مدرك تاييد مي باشد.موسسه جوشكاري آمريكا برنامه هاي CWI (بازرس جوش با صلاحيت) و (CAWI)کمک بازرس جوش را ارائه داده است.برنامه هاي ديگري براي بازرسان چشمي جوش ممكن است استفاده شود.
ايمني
بازرسان چشمي بايد تعليمات كافي در تمارين ايمني جوشكاري را دريافت نمايند.خطرهاي ايمني بالقوه بسياري وجود دارد (الكتريسيته،گازها،فوم ها،اشعه UV(ماورابنفش)،گرماو...) هر كسي كه براي كار يا رفت و آمد به محيط جوشكاري مي ايد بايد در مورد ايمني جوشكاري يك دوره كارآموزي بگذراند.
جوشكاري و برش كاري با ليزر
جوشكاري و برشكاري با استفاده از اشعه ليزر از روشهاي نوين جوشكاري بوده كه در دههاي اخير مورد توجه صنعت قرار گرفته و امروزه به خاطر كيفيت ، سرعت و قابليت كنترل آن به طور وسيعي در صنعت از آن استفاده مي شود .به وسيله متمركز كردن اشعه ليزر روي فلز يك حوضچه مذاب تشكيل شده و عمليات جوشكاري انجام مي شود .
اصول كار و انواع ليزرهاي مورد استفاده در جوشكاري به طور عمده از دو نوع ليزر در جوشكاري و برشكاري استفاده مي شود : ليزرهاي جامد مثل Ruby و ND:YAG و ليزرهاي گاز مثل ليزر CO2 . در زير اصول كار ليزر Ruby كه از آن بيشتر در جوشكاري استفاده مي شود توضيح داده مي شود . اين سيستم ليزر از يك كريستال استوانه اي شكل Ruby (Ruby يك نوع اكسيد آلومينيوم است كه ذرات كرم در آن پخش شده اند . ) تشكيل شده است . دو سر آن كاملا صيقلي و آينه اي شده و در يك سر آن يك سوراخ ريز براي خروج اشعه ليزر وجود دارد . در اطراف اين كريستال لامپ گزنون قرار دارد كه لامپ فوق براي كار در سرعت حدود 1000 فلاش در ثانيه طراحي شده است . لامپ گزنون با استفاده از يك خازن كه حدود 1000 بار در ثانيه شارژ و تخليه شده فلاش مي زند و هنگامي كه كريستال Ruby تحت تاثير اين فلاش ها قرار بگيرد اتمهاي كرم داخل شبكه كريستالي تحريك شده و در اثر اين تحريك امواج نور از خود سطع مي كنند و با باز تابش اين اشعه ها در سطوح صيقلي و تقويت آنها اشعه ليزر شكل مي گيرد . اشعه ليزر شكل گرفته از سوراخ ريز خارج شده و سپس به وسيله يك عدسي بر روي قطعه كار متمركز شده كه بر اثر برخورد انرژي بسيار زيادي در سطح كوچكي آزاد مي كند كه باعث ذوب و بخار شدن قطعه و انجام عمل ذوب مي شود .
محدوديت ليزر Ruby پيوسته نبودن اشعه آن است در حاليكه انرژي خروجي ان بيشتر از ليزر هاي گاز مانند ليزر CO2 است كه در آنها اشعه حاصله پيوسته است، از ليزر CO2 بيشتر به منظور برش استفاده مي شود و از ليزر ND:YAG بيشتر براي جوشكاري آلومينيوم استفاده ميشود .
از انجا كه در اين روش مقدار اعظمي از انرژي مصرف شده به گرما تبديل مي شود اين سيستم بايد به يك سيستم خنك كننده مجهز باشد .
در جوشكاري ليزر دو روش عمده براي جوشكاري وجود دارد : يكي حركت دادن سريع قطعه زير اشعه است تا كه يك جوش پيوسته شكل بگيرد و ديگري كه مرسوم تر است جوش دادن باچند سري پرتاب اشعه است .
در جوشكاري ليزر تمامي عمليات ذوب و انجماد در چند ميكروثانيه انجام مي گيرد و به خاطر كوتاه بودن اين زمان هيچ واكنشي بين فلز مذاب و اتمسفر انجام نخواهد شد و از اين رو گاز محافظ لازم ندارد .
طراحي اتصال در جوشكاري ليزر : بهترين طرح اتصال براي اين نوع جوشكاري طرح اتصال لب به لب مي باشد و با توجه به محدوديت ضخامت در آن مي توان ازطرح اتصال هاي T يا اتصال گوشه نيز استفاده نمود .
مزاياي جوشكاري ليزر:
حوضچه مذاب مي تواند داخل يك محيط شفاف ايجاد شود باعكس روشهاي معمولي كه هميشه حوضچه مذاب در سطح خارجي آنها ايجاد مي شود محدوده بسيار وسيعي از مواد را مانند آلياژها با نقاط ذوب فوق العاده بالا ، مواد غير همجنس و ... را ميتوان به يكديگر جوش داددر اين روش ميتوان مكان هاي غير قابل دسترسي را جوشكاري نمود
از آنجا كه هيچ الكترودي براي اين منظور استفاده نمي شود نيازي به جريانهاي بالا براي جوشكاري نيست
اشعه ليزر نياز به هيچگونه گاز محافظ يا محيط خلايي براي عملكرد ندارد
. جوشكاري ليزر نسبت به ساير روشهاي جوشكاري تميز تر است
محدوديت ها و معايب جوشكاري ليزر:
سيستم هاي جوشكاري ليزرنسبت به ساير دستگاههاي سنتي جوشكاري بسيار گران هستند و در ضمن ليزرهايي مانند Ruby به خاطر پالسي بودن اكثر آنها از سرعت پيشروي كمي برخوردارند ( 25 تا 250 ميليمتر در دقيقه ) . همچنين اين نوع جوشكاري درراي محدوديت عمق نيز مي باشد .
موارد استفاده اشعه ليزر
از اشعه ليزر هم به منظور برش و هم به منظور جوشكاري استفاده مي شود . اين نوع جوشكاري در اتصال قطعات بسيار كوچك الكترونيكي و در ساير ميكرو اتصال ها كاربرد دارد . از اشعه ليزر ميتوان در جوش دادن آلياژها و سوپر الياژها با نقطه ذوب بالا و براي جوش دادن فلزات غير همجنس استفاده نمود . به طور كلي اين روش جوشكاري براي استفاده هاي دقيق و حساس استفاده ميشود . از اين روش ميتوان در صنعت اتومبيل و مونتاژآن براي جوش دادن درزهاي بلند استفاده نمود.
جوشكاري مقاومتي
همانطور كه مي دانيد جوشكاري مقاومتي استفاده وسيعي در صنعت به خاطر تميز بودن و سهولت انجام كار دارد و امروزه گستره استفاده از آن به ميكرو اتصال ها و اتصالات بسيار كوچك نيز رسيده است . در جوشكاري مقاومتي به وسيله عبور جريان بالا از اتصال ( همراه با اعمال فشار ) و ذوب شدن فلزات در نقطه اتصال جوش شكل مي گيرد .
اين نوع جوشكاري از لحاظ اصول شكل گيري جوش مانند جوشكاري مقاومتي معمولي است ( مانند نقطه جوش Spot Welding ). قطعات روي الكترود مسي پايين قرار گرفته و الكترود بالايي همراه با اعمال فشار به قطعات رسيده و با اعمال جريان بالا و ذوب شدن در نقطه اتصال جوش شكل مي گيرد (شکل 3) . تفاوت اين نوع جوشكاري با جوشكاري مقاومتي ساده در اين است كه در اين نوع جوشكاري به خاطر دقت بالاي مورد نياز، كنترل فرآيند مشكل است و ديگر اينكه لايه اكسيد ايجاد شده به خاطر كوچك بودن منطقه جوش درصد قابل توجهي از جوش را تشكيل مي دهد .
حياتي ترين قسمت اين فرايند جريان در نقطه تماس مي باشد . در جوش مفاومتي معمولي جريان توسط يك دكمه وصل و سپس طي مدت معيني قطع مي شود تا جوش شكل بگيرد ولي در اين نوع جوشكاري جريان به يكباره وصل نشده بلكه ابتدا يك جريان كم به اتصال اعمال شده و بعد از مدت معيني به آرامي جريان زياد ميشود ، بعد از نگه داشتن در مدت معيني دوباره به آرامي كم مي شود يعني جريان به صورت يك پروفيل اعمال مي شود و دستگاه تغذيه بايد توانايي ايجاد اين پروفيل جريان را داشته باشد . اين امر به خاطر شكستن لايه هاي اكسيد و كم كردن آن در فلز جوش انجام مي شود . براي آگاهي از پروفيل جريان و بهترين شكل آن براي فلزات مختلف به مقالات تخصصي كه در اين زمينه تهيه شده مراجعه كنيد .
كاربرد اين نوع جوشكاري بيشتر در صنايع الكترونيك ، ساخت اتومبيل ، هوا فضا و ساخت تجهيزات پزشكي مي باشد . از جمله كاربرد هاي آن در در صنايع الكترونيك مي توان به اتصال سريع يك سيم به يك سيم ديگر يا قطعه ديگر اشاره نمود مانند ساخت سنسورها ، باتري ها و سلول هاي خورشيدي . استفاده آن در صنعت اتومبيل ايجاد جوش و اتصال در مونتاژهاي سبك مانند سنسورها ، سيستم اير بگ و كنترل جرقه است . در صنعت پزشكي از اين نوع جوشكاري در ساخت وسايلي مانند ابزارهاي جراحي و سمعك ها استفاده مي شود .
جوشكاري مقاومتي ميكرو اتصال ها يا Micro Resistance Welding يك روش مقرون به صرفه براي قطعات كوچك است كه بسيار سريع بوده ( در حد كسري از ثانيه ) ،و بسيار تميز است و قيمت هر اتصال در آن به خاطر مصرف جريان برق ناچيز و استفاده از تجهيزاتي كه خيلي گران نيستند بسيار پايين است . با توجه به مزاياي فوق استفاده از اين روش به سرعت گسترش خواهد يافت
عيوب جوش
تخلخل (porosity )
دلايل تشكيل تخلخل در جوش به شرح زير است:
عدم خروج به موقع گازها هنگام انجماد جوش
واكنشهاي شيميائي حين جوشكاري
آلودگيها
عيب تخلخل به صورت حفرات كروي شكل برخي اوقات به فرم كرمي شكل نيز در مي آيد ديده شده است . تخلخلا به صورت مجتمع در برخي از نقات ديده مي شوند.
روشهاي خذف و يا كاهش تخلخل به صورت زير است:
انتخاب الكترود و فيلرمتال مناسب
بهبود تكنيكهاي جوشكاري از جمله بكار گيري پيش گرمايش و افزايش حرارت ورودي
تميز كاري مناسب و جلوگيري از دخول آلودگيها
آخلهاي سرباره اي:( inclusion )
اكسيدها، شسماند فلاكسها و گل جوش (روپوش الكترود) اگر در فلز جوش محبوس شوند آخال به حساب مي آيند. همچنين اگر گاز محافظ به درستي استفاده نشود آلودگيها مي توانند سبب بروز آخال در جوش شوند. البته با انتخاب شرايط و تكنيك جوشكاري صحيح مي توان سرباره مذاب سيال بر روي فلز جوش مذاب بوجود آورد تا اينكه ديگر در حين انجماد، سرباره درون جوش محبوس نگردد.
روشهاي جلو گيري از تشكيل آخال به شرح زير مي باشد:
تميز كردن سطح جوش پاس قبلي ( خذف گل جوش ) قبل از شروع پاس بعدي توسط برس دستي يا ماشيني
استفاده از گاز محافظ مناسب و به حد كافي
تغيير آلياژ فيلرمتال و الكترود
ذوب ناقص:(lack of fusion )
اين عيب سبب بوجود آمدن گرده جوش ناقص مي شود كه از نظر استحكام مسلماً مشكل خواهد داشت.
راههاي جلوگيري از تشكيل اين عيب عبارتند از:
افزايش درجه حرارت فلز پايه
تغيير طرح اتصال و نوع الكترود
تميز كردن فلزات پايه قبل از جوشكاري
تامين گاز محافظ و كافي حين جوشكاري
نفوذ ناقص: (lack of penetration )
وقتي عمق نفوذ جوش كامل نيست سبب مي شود كه استحكام اتصال در حد قابل قبولي نباشد.
اين عيب مي تواند به روشهاي زير از ميان رود
افزايش حرارت ورودي
كاهش سرعت جوشكاري
تغيير طرح اتصال
ترك (crack )
ترك مي تواند در مناطق و جهات مختلف فلز جوش بوجود ايد . انواع ترك عبارتند از: تركهاي طولي، تركهاي عرضي، تركهاي ستاره اي انتهاي جوش، تركهاي زيرگرده و تركهاي لبه جوش.
دلايل بوجود آمدن اين نوع تركها يك يا چند عامل از عوامل زير مي باشد:
شيب حرارتي كه سبب ايجاد تنشهاي حرارتي در ناحيه جوش مي شود
تغييرات در فلز جوش كه سبب تغيير در ميزان انقباض مي شود
ترد شدن مرز دانه ها با جدايش عناصري همچون گوگرد در مرزدانه ها حين انجماد فلز جوش
تردي هيدروژني
عدم انقباض آزادانه فلز جوش حين سرد شدن چيزي مشابه با عاملي كه سبب بروز تركهاي گرم در ريخته گري مي شود
پیچش در جوش
پيچيدگي:(Distortion)
پيچيدگي وتغييرابعاد يکي ازمشکلاتي است که در اثراشتباه طراحي و تکنيک عمليات جوشکاري ناشي ميشود.
با فرض اجتناب از ورود به مباحث تئوريک تنها به اين مورد اشاره ميکنيم که حين عمليات جوشکاري به دليل عدم فرصت کافي براي توزيع يکنواخت بار حرارتي داده شده به موضع جوش و سرد شدن سريع محل جوش انقباضي که ميبايست در تمام قطعه پخش ميشد به ناچار در همان محدوده خلاصه ميشود و اين انقباض اگر در محلي باشد که از نظر هندسي قطعه زاويه دار باشد منجر به اعوجاج زاويه اي ميشود
در نظر بگيريد تغيير زاويه اي هرچند کوچک در قطعات بزرگ و طويل چه ايراد اساسي در قطعه نهايي ايجاد مي کند.
حال اگر خط جوش در راستاي طولي و يا عرضي قطعه باشد اعوجاج طولي و عرضي(Longitudinal shrinkage or Transverse shrinkage) نمايان ميشود.اعوجاج طولي و عرضي همان کاهش طول قطعه نهايي قطعه ميباشد. اين موارد هم بسيار حساس و مهم هستند.
نوع ديگري از اعوجاج تاول زدن يا طبله کردن و يا قپه (Bowing) ميباشد.
ذکر يکي از تجربيات در اين زمينه شايد مفيد باشد. قطعه اي به طول 20 متر آماده ارسال براي نصب بود که بنا به خواسته ناظرميبايست چند پاس ديگر در تمام طول قطعه جوش داده ميشد.تا ساق جوش 2-3ميليمتر بيشتر شود.
بعد از انجام اينکارکاهش 27ميليمتري در قطعه بوجود آمد. واين يعني فاجعه .چون اصلاح کاهش طول معمولا امکان پذير نيست و اگر هم با روشهاي کارگاهي کلکي سوار کنيم تنها هندسه شکل رااصلاح کرده ايم و چه بسا حين استفاده از قطعه آن وصله کاري توان تحمل بارهاي وارده را نداشته باشد وايرادات بعدي نمايان شود
بهترين راه براي رفع اين ايراد جلوگيري ازبروز Distortion است.
و(طراح يا سرپرست جوشکاري خوب) کسي که بتواند پيچيدگي
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فان پاتوق]
[مشاهده در: www.funpatogh.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 474]
-
گوناگون
پربازدیدترینها