محبوبترینها
قیمت دیگ بخار و تولیدکننده اصلی دیگ بخار
معروف‌ترین هدیه و سوغاتی یزد مشخص شد!
آشنایی با انواع دوربین مداربسته ضد آب
پرداخت اینترنتی قبوض ساختمان (پرداخت قبض گاز، برق و آب)
بهترین دوره آموزش سئو محتوا در سال 1403 با نام طوفان ۱۴۰۳ در فروردین ماه شروع می شود
یک صرافی ارز دیجیتال چه امکاناتی باید داشته باشد؟
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
جراحی و درمان ریشه دندان عفونی با خانم دکتر صفوراامامی
چه مواردی بر قیمت کابین دوش حمام تاثیر دارند؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1797623177
حضور تایپوگرافی در نماهای شهری
واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: يكي از با--اهميت--ترين وسيله--هاي ارتباطي بين افراد بشر و گسترده--ترين ابزارهاي انتقال پيام، دانش و اطلاعات، زبان مي--باشد. اما اين زبان مي--تواند گونه--هاي مختلف داشته باشد كه يكي از مهم--ترين و قديمي--ترين آنها زبان تصوير است كه بهترين، گويا--ترين و عمومي--ترين حالت، توانايي بيشتري را براي انتقال برخي از اطلاعات به خصوص عواطف، احساسات و بسياري از مفاهيم برخوردار است.
امروزه زبان تصوير در قالب--هاي مختلف و ابعاد گسترده جاري است و آنچه كه به عنوان طراحي گرافيك مطرح است برگرفته از همين زبان تصويري است. نوعي برقراري ارتباط به گونه--اي كه تفكرات خويش را راحت-- بيان كنيم. گاهي ايده--ها ممكن است كه ناهماهنگ و بي--هدف و بدون كاربرد به نظر برسند و اين در حالي است كه مي--توان حتي به بيان آنها پرداخت اما آنچه كه مهم است، اين است كه هر ايده--ايي هدفي دارد و راهنمايي براي بيان آن كه وابسته به تفكرات خلاق يك طراح گرافيست مي--باشد و اين فرآيند و نوآوريها وابسته به خلاقيت در ارتباطات بصري است.
گرافيك يك هنر هدفمند است كه كيفيت و تمامي عوامل ديگري كه به هنر وابسته--اند را به خدمت مي--گيرد و ادامه مي--دهد. يكي از اين عوامل خط است. خط و تصوير دو عامل گره--خورده در طراحي گرافيك هستند. اينكه با وجود در اختيار داشتن عناصر نوشتاري، طراحي براي انتقال و بيان پيام همواره به عناصر بصري پناه مي--برد، روشن و واضح است. تصويرهايي را كه انسان اوليه براي ارسال پيام و بيان مقصد و اهداف خود ترسيم نمود مي--توان از قديمي--ترين خط--ها دانست. به عبارتي اجداد خط--هاي كنوني، تصويرهاي نخستين--اند و متون چاپي امروز كه در آنها، مفاهيم، به كمك خط بيان مي--شود، تكامل يافته--ي تصويرهايي است كه براي مقاصد گوناگون و آسان كردن ادراك مسائل براي مخاطب يا ساده--تر منفصل كردن مفاهيم و برقراري ارتباط توسط آدمي ترسيم شده است. در باب اينكه چرا با وجود تبديل خط، تصوير، خود همچنان باقي ماند و راهي دشوار پيمود و به گونه--اي يكي از هنرهاي اصلي و نيرومند درآمد، جاي بحث بسيار است. در مجموع مي--توان گفت: انسان از آغاز نگرش و شروع به كتابت با آنكه از نشانه--هاي استفاه كه دنباله قراردادي از پيش تعيين شده و پذيرفته شده باعث به وجود آمدن تصويرهايي در ذهن مخاطب مي--شد. اما به اين نكته آگاهي يافت كه مرزهاي درك كلام و نوشتار بسيار محدودتر از تصوير است. و به منطقه--ي جغرافيايي خاصي كه بدان زبان تكلم مي--كنند، محدود مي--شود. از طرفي گروه معدودي «افراد با سواد» مي--توانند متن--هاي نوشتاري را بخوانند، اما تقريباً همه--ي مردم قادرند به كمك تصوير، موضوع مطروحه را دريابند و مهم--تر اينكه زبان نوشتاري از عهده بيان وظايف وظرايفي كه تصوير به دوش مي--كشيد قاصر بودند و به عبارتي «نوشتار اوليه و ابتدايي» از جذابيت و جادوي تصوير بي--بهره بود.
بدين ترتيب «انسان متمدن» كه توانسته بود در يك سير تكامل طولاني مدت از خط «انديشه--نگار» تصويرنگاري، به خط «آوانگارد» و در نهايت به اختراع الفبا دست يابد و آن را از لوازم شهرنشيني و اركان تمدن به حساب آورد، اينكه براي برقراري ارتباطي مؤثر _ ايجاد تفهيم و تفاهم و نفوذ هرچه بيشتر در مخاطب _ نه تنها نوشتار را به تنهايي كافي نمي--دانست بلكه بيش از پيش نياز به تصوير را حس مي--كرد.
بدين منظور در ابتدا نوشته را با تصاوير توصيفي همراه كرد يا بالعكس، تصاوير با نوشته--هاي توصيفي _ تشريحي همراه شدند، كه اين تلفيق تصوير و نوشتار به يكي از مهم--ترين شگردهاي «گرافيك» تبديل شد.
«جايگاه حروف و نوشته و خط در هنرهاي ديواري ايران، به دوران كهن باز مي--گردد. سابقه ديرين خط و خوشنويسي و استفاده--هاي آن در صنايع دستي، خطوط كهن قرآني و كاربردهاي حروف و خط در معماري ايراني نمونه--هايي درخشان از سنت نوشته فارسي و اقبال آن در جامعه است.»
مبحثي كه در اين قسمت مورد بررسي قرار گيرد، مواردي است كه هنرمندان توانسته--اند در آثار هنري، از خط و خوشنويسي بهره گيرند و آنها را از حالت دو بعدي كاغذ بيرون كشيده و به حجم تبديل كنند. آنچه در اين زمينه از هنر گذشتگان به چشم مي--خورد بيشتر در تزئينات بناهاي معماري جلوه--گر شده است.
كلام مكتوب، از نخستين دوره--ها به عنوان بنيادي--ترين و در مواردي منحصر به فردترين ابزاري بوده است كه براي تزيين ديوارهاي مساجد به كار مي--رفته است. بدون وجود هرگونه حضوري از عالم محسوس، كلام مكتوب، به دور از هرگونه تعصبي، در جهان اسلام كه آيات و سورههاي قرآن به مثابه تنها كلام و روح--اللهي به شمار مي--آيد، به شيواترين و زيباترين وجه ممكن، كه شايسته آن است، غيبت يافته است.
به طور كلي، براي تزيين مساجد، آياتي از قرآن كريم فرازهايي از حيث نبوي و عباراتي كه ذهن انسان را به سوي تقوا و پرهيزكاري سوق مي--دهد، انتخاب مي--شود و با وجودي كه انتخاب عبارات و پيوند تنگاتنگي با محل استقرارشان دارد، ولي براي هميشه و در همه جا همان آيه يا حديث نبوي به كار رفته است.
يكي از نشانه--هاي متمايز استفاده از خوش--نويسي در معماري-- مساجد استفاده صرف از حكمه اللهي است كه در سرتاسر بناي اسكي كامي در ادرنه، تركيه بكار رفته است: نحوه استفاده از حروف نه تنها بسيار مشخص و تكان دهنده است كه در عين حال بسيار حرفه--اي به منظور مي--آيد _ بلكه نظرش كم ترديده شده است.
از نظر خوشنويسي و يا معمار چندان حايز اهميت نيست تا خطوط كه روي ديوار مساجد و يا ديگر بناهاي مذهبي نگارش شده--اند خوانا باشند. به هر تقدير اغلبشان به سادگي خوانا نمي--باشند. برخي از آنها در مكانهاي تاريك قرار دارند. تعدادي در مكانهاي بسيار بلند كه خواندن--شان را مشكل مي--نمايد و برخي ديگر چنان حروف--شان فشرده و در هم پيچيده و يا در هم رفته و بافته شده كه بيرون از توان هر انسان عادي است تا رمزشان را بگشايد.
مساجد اسلام محدود به استفاده از خط كوفي بودند، زيرا تنها خط موجود در اسلام بود: در زمان حكومتهاي خلفاي مجالس، با ابداع خطوطي كه گردش نرمي داشتند و نيز تنظيم تناسبات خط كه منجر به وضع قوانين كلاسيك خط در سري--هاي پنجم و ششم هجري گرديد، تدريجاً براي تزئينات مساجد و عمارات مهم خط ثلث، به صورتي فراگير جايگزين خط كوفي شد.
خط كوفي بنايي با تنوعات هندسي بي--شماري هم چنان ابقاء شد ولي به مرور زمان ساختار تزييني آن، به واسطه همراه نمودن گره--ها شكل--هاي هندسي شده، طبيعي و گياهي، فزوني يافت، به نحوي كه خواندن آن دشوار گرديد. از نمونه--هاي كلاسيك خط، مانند محقق ندرتاً براي تزيين بناي مسجد استفاده مي--شد. از خطوط توقيع نيز به مثابه خط مكمل ثلث استفاده شده است و اغلب براي نگارش نام بكار رفته است. از خط تعليق براي نگارش امور ديواني استفاده شده است و به كارگيري خط نستعليق را براي آذين مساجد و حتي كتابت قرآن مناسب نمي--دانستند؛ هرچند كه مسجد امام در اصفهان، از اين قائده مستثني است.
همان طور كه ذكر شد، عموم آثار تايپوگرافي و استفاده از خط خوشنويسي در گذشته با مفهوم گرافيك محيطي به تعبير امروز بيشتر در تزئينات بناهاي معماري به چشم مي--خورد. گويي خوشنويسان و معماران از اين خطوط در هم بافته شده براي معرفي هرچه تمام--تر بنا و فضاي مقدس معماري بهره گرفته و در بسياري موارد _ همانطور كه گفته شد _ به عنوان فرم به آنها نگاه شده و نه براي انتقال مفهوم يك كلمه، بلكه به عنوان انتقال يك مفهوم بصري؛
هنرهاي وابسته به معماري شامل: مقرنس، يزدي بندي، كتيبه--نويسي، گره--سازي، گچ--بري، كاشيكاري، حكاكي و... است. در اينجا به تعاريفي مختصر در رابطه با هنرهايي كه خاستگاه خط خوشنويسي بوده--اند مي--پردازيم.
جايگاه تايپوگرافي در ايران معاصر
متأسفانه تاكنون تايپوگرافي درايران معاصر به دليل عدم شناخت طراحان گرافيك از ويژگي--ها و چند و چون خط فارسي و نوع نگارش آن در اقلام مختلف خوشنويسي و يا تمايل به شيوه--ها و ملك--هاي زيبايي شناسي و نوع نگارش در تايپوگرافي غرب دچار مشكلات فراواني بوده و مي--باشد.
هرچند قصد نداريم حركتهاي درست و اصولي را از جانب طراحان با تجربه و آشنا باخط ولو بسيار از درك را ناديده بگيريم. ولي شايان ذكراست كه بسياري از فعاليتهايي كه تا به امروز در اين رشته در ايران صورت گرفته، خصوصاً نشانه--هاي نوشتاري، بدليل موارد ذكر شده فاقد اصول زيبايي--شناسي و قوانين نگارش خط فارسي صورت گرفته است. پيشينة خط فارسي و تلاش--هاي صورت گرفته در روند تكامل آن به حتي كه سزاوار توجه بيشتري است.
بررسي و تجزيه و تحليل آثار موفق و ماندگار، بيانگر اين است كه هدف از تايپوگرافي، ارسال هرچه مؤثرتر پيام، برقراري ارتباط لازم، ايجاد تفهيم و تفاهم نفوذ بيشتر _ نسبت به نوشتار عادي _ بوده است.
بعد از گذشت ساليان، هنوز هم اين اهداف كم و بيش در كار تايپوگرافي وجود دارد و هدفهايي را هم كم--كم به خود اختصاص داده كه كل اين هدفها را، در مرحله--ي اول مي--توان به: اهداف فرهنگي، آموزشي، پرورشي، اهداف موضوعي و اهداف اقتصادي و تجاري بخش--بندي كرد.
با گذشت زمان و توجه به هنر گرافيك و گسترش خدمات آن در جهت برقراري ارتباط تصويري به اين قضيه توجه ويژه--اي شد و كشف ظرفيت--هاي بصري خط و در مواردي همراهي تصاوير با خط در طراحي عناوين با علاقه بيشتري دنبال شد.
از عرصه--هاي بسيار مناسب براي شكل--گيري و بروز كارهاي تايپوگرافي مي--توان به طراحي پوستر، آگهي، روي جلد كتاب، نشريات، نوارهاي كاست ، بيل--بوردها و ... اشاره كرد. طراحان گاه به طراحي عناوين آثارشان متناسب با تصوير به كار گرفته شده و در جهت تقويت مفاهيم و محتواي اثر پرداخته--اند و يا در بعضي موارد، صرفاً طراحي نوشتار را براي خلق آثار كافي دانسته و براي ارسال هرچه موثرتر پيام با متوسل --شدن به فنون تايپوگرافي، كيفيت--هاي بصري نوشتار را نمايش داده--اند.
تايپوگرافي در رشته--هاي ديگر _ غير از گرافيك _ همچون نقاشي نيز، ظهور كرده است و چه بسا نقاشان در برخي موارد بهتر از اين فرمها بهره جستند و برخوردي متفاوت با آن داشتند. اشخاصي همچون حسين زنده رودي كه يكي از به وجود آورندگان مكتب «سقاخانه» است، از اين خصوصيات حروف به خوبي استفاده كرد.
"زنده رودي در عرصه--هاي مختلف از جمله معماري، نقاشي، سراميك، مجسمه--سازي، قالي--بافي و ... كار كرده است. از ميان آثار او كارهاي به ياد ماندني--اش در فرودگاه رياض و جده عربستان سعودي معروف--اند.
با توجه به نكات فوق--الذكر مي--توان گفت كه تايپوگرافي و مورد استفاده آن با گذشته متفاوت است، كه البته اين امري بديهي است. ولي عدم استفاده آن در گرافيك محيطي و به خصوصي بناهاي معماري امروز بسيار سوال برانگيز است. زيرا تاريخچه--اي كه بررسي شد نشان مي--دهد كه اين مسئله پيشينه وسيعي دارد و بسيار مورد توجه بوده است. اينكه امروز هنرمندان از خط و خوشنويسي و تايپوگرافي در گرافيك محيطي بهره نمي--گيرند مسئله--ايست كه بايد مورد بررسي قرار گيرد. البته ممكن است در مواردي معدود به آن پرداخته شده باشد كه اين نتيجه با توجه به محدوديتهاي تحقيق حاضر، حاصل گشته است.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فان پاتوق]
[مشاهده در: www.funpatogh.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 1694]
-
گوناگون
پربازدیدترینها