محبوبترینها
قیمت دیگ بخار و تولیدکننده اصلی دیگ بخار
معروف‌ترین هدیه و سوغاتی یزد مشخص شد!
آشنایی با انواع دوربین مداربسته ضد آب
پرداخت اینترنتی قبوض ساختمان (پرداخت قبض گاز، برق و آب)
بهترین دوره آموزش سئو محتوا در سال 1403 با نام طوفان ۱۴۰۳ در فروردین ماه شروع می شود
یک صرافی ارز دیجیتال چه امکاناتی باید داشته باشد؟
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
جراحی و درمان ریشه دندان عفونی با خانم دکتر صفوراامامی
چه مواردی بر قیمت کابین دوش حمام تاثیر دارند؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1797036797
نقش مذهب تشيع در رشد فرهنگي ايران معاصر (6)
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
نقش مذهب تشيع در رشد فرهنگي ايران معاصر (6) نويسندگان: دكتر محمدرضا ضميري* رضا رمضان نرگسي** 7.موج چهارم بيداري اسلامي بعد از مشروطه، فضاي سياسي و اجتماعي كشور در اختيار تفكر مدرن قرار گرفت و ابتدا با تبليغات و سپس با استبداد رضاخاني با خشونت هر چه تمام تر عناصر فرهنگي و اجتماعي مدرن در كشور جايگزين عناصر سنتي و ديني مي شدند. بعد از 1320 نيز همان سياست ها، امّا آرام تر و دموكراتيک تر دنبال شد؛ به طوري كه كمتر كسي فكر مي كرد عناصر سنتي بتوانند دوباره كمر راست كنند؛ چه اينكه جريان مدرنيته تمامي حركاتي كه رنگ و بوي سنت داشت، سركوب مي كرد. در 15 خرداد 1342 كه قيام مردمي به شكل سنتي و ديني اتفاق افتاد، كاملاً سركوب شد. در اين دوره درست در زماني كه تصور مي شد دين ديگر از عرصه ي زندگي بشر خارج شده، مجدداً به شكل بسيار فراگير در ايران وارد عرصه اجتماعي مي شود و سيل مردم را به خيابان ها مي كشاند. وحدت كلمه، تمامي مردم ايران، از شمال تا جنوب، از فقير تا غني را فرا مي گيرد و به تعبير ديگر «اراده جمعي»در مردم ايران شكل مي گيرد. مردم بعد از پنجاه سال واندي تجربه مدرنيسم و نوسازي، اكنون مي بينند نوسازي و مدرنيسم در ايران امتحان خود را بسيار بد پس داده و شكست سختي خورده است. ميشل فوكو فيلسوف فرانسوي كه در آن روزها از نزديک شاهد ماجراست، مي نويسد: ... در آن لحظه احساس كردم كه در رويدادهاي اخير عقب مانده ترين گروه هاي جامعه نيستند كه در برابر نوعي نوسازي بي رحم، به گذشته روي مي آورند، بلكه تمامي يک جامعه و يک فرهنگ است كه به نوسازي كه در عين حال كهنه پرستي است، «نه» مي گويد. بدبختي شاه اين است كه با اين كهنه پرستي همدست شده است. گناه او اين است كه مي خواهد به زورِ فساد و استبداد، اين پاره گذشته [نوسازي] را در زماني كه ديگر خريداري ندارد، حفظ كند. آري نوسازي به عنوان پروژه سياسي و به عنوان اساس دگرگون سازي جامعه در ايران به گذشته تعلق دارد (فوكو، 1377، ص19). منظور فقط اين نيست كه خطاها و ناكامي ها باعث شده است كه نوسازي به شكلي كه شاه در اين اواخر مي خواست به آن بدهد، محكوم به شكست باشد، حقيقت اين است كه امروزه همه ي طبقات اجتماع، همه اقدامات بزرگ رژيم را از سال 1341 تا كنون رد مي كنند (همان ، ص 20) ... سياست جهاني و نيروهاي داخلي از تمامي برنامه «كماليست»(6) براي پهلوي ها استخواني باقي گذاشتند كه به آن دندان بزنند؛ استخوان نوسازي را؛ و اكنون همين نوسازي است كه از بنياد نفي مي شود، آن هم تنها نه به خاطر انحراف هايش، بلكه به سبب اصل بنيادش ... امروز در ايران، خودِ نوسازي است كه سربار است (همان ، ص21). 1-7.نمودهاي تكامل مردم ايران در انقلاب اسلامي 1-1-7.اولين ويژگي اين انقلاب، مردمي بودن آن در حدّ وسيع كلمه است. ظهور و تجسم «اراده كاملاً جمعي»مردم ايران كه به لحاظ سياسي كاملاً مستحكم شده است، در برابر تمامي قدرت هاي رسمي و غير رسمي دنيا از ويژگي هاي منحصر به فرد انقلاب اسلامي ايران است؛ به طوري كه حتّي چپي ها نيز به صف ملت پيوسته و خواستار حكومت اسلامي شدند (همان ، ص 28). 2-1-7.ويژگي ديگري كه براي هيچ كدام از متفكران غربي قابل هضم نيست، آن است كه آنان، در ايران ملتي را مي يابند كه «با دستان خالي به مقابله با حكومتي برخاسته بود كه بدون شک يكي از مجهزترين ارتش هاي دنيا را در اختيار داشت و پليسي كه غالباً خشونت و شكنجه را جايگزين ظرافت و مدارا مي نمود؛ رژيمي كه علاوه بر چنين اقتدار داخلي، نه تنها آشكارا و به طور مستقيم توسط ايالات متحده امريكا حمايت مي شد و بر آن تكيه داشت، بلكه از حمايت هاي جهاني قاطعي نيز برخوردار بود؛ علاوه بر اين ها از سلاح كاراي نفت كه به طور كامل بقا ودوام او را تضمين مي كرد»(فوكو، 1380 ، ص59-60) و از كليه اهرم هاي لازم ديگر، براي حفظ كيان خود بهره مند بود. در مقابلِ رژيمي با چنين جايگاه و خصوصياتي بود كه مردم ايران جرئت مي كردند با دستان خالي برپايي تظاهرات مستمر و متعددي را برگزار نمايند و به اين ترتيب، «يک ملت به گونه اي پيوسته و خستگي ناپذير اراده ي خود را به نمايش مي گذاشت» (خرمشاد ، 1377 ، ص 221). اين امر تنها در فرهنگ عاشورا قابل تجزيه و تحليل است و با انگاره هاي مدرن نمي توان آن را تحليل نمود. 3-1-7.ويژگي سوم انقلاب اسلامي آن است كه بر خلاف تمامي انقلاب هاي دنيا كه انقلابيون، طالب تغيير در ساير چيزها هستند، امّا در ايران مردم خواهان تغيير در خود، زندگي خود، اخلاق خود و ساير اشياي متعلق به خود بودند؛ «اراده به تغيير ريشه اي زندگي» (فوكو، 1380 ، ص 67). برخي از متفكرين غربي، قدرت ناشي از اين اراده را بيش از همه دانسته اند و اين قدرت را در اسلام شيعي مي دانند؛ براي مثال ميشل فوكو در توصيف اين مردم مي گويد:«ايرانيان با قيام شان به خود گفتند ... ما بايد همه چيز را در كشور ... تغيير دهيم؛ اما به ويژه بايد خودمان را تغيير دهيم. بايد شيوه ي بودمان و رابطه مان با ديگران، با چيزها، با ابديت، با خدا و غيره كاملاً تغيير كند ... درست همين جاست كه اسلام ايفاي نقش مي كند : مذهب براي آنان نويد و تضمين وسيله اي براي تغيير ريشه اي ذهنيت شان است. تشيع دقيقاً شكلي از اسلام است كه با تعاليم و محتواي باطني خود، ميان اطاعت صرف بيروني و زندگي عميق معنوي تمايز قائل مي شود »(همان ، ص 60). وقتي گفته مي شود :«آنان از طريق اسلام در جست و جوي تغييري در ذهنيت خويش اند ، اين گفته كاملاً سازگار است با اين واقعيت كه روش سنتي اسلامي از پيش حضور داشته و به آنان هويت مي داده است»(همان). آنچه كه در انقلاب اسلامي ايرانيان يافت مي شد ، قصد و اراده آغازي نوين در كل زندگي شان از طريق تجديد حيات يک آزمون و تجربه معنويت گرايانه است كه تنها در بطن اسلام شيعي يافت مي شود. 4-1-7.ويژگي چهارم اين انقلاب آن است كه با صرف انقلاب تمام نمي شود، بلكه به آنها پويايي دائمي و شوري سرمدي مي دهد؛ «زيرا اسلام يک ايدئولوژي نيست كه به لاپوشاني و پنهان ساختن تضادها كمک كند يا بين يكسري منافع متضاد، نوعي اتحاد مقدس برقرار سازد. مذهب در ايران، در واقع يک واژگان، فرهنگ، مراسم، آيين و درام فاقد زمان است كه مي توان درام تاريخي ملتي را در آن متبلور و مجسم كرد كه در مبارزه عليه حكومت، از حيات و هستي خود دست مي شويد» (نوذري ، 1379 ، ص 564). 5-1-7.سرانجام مهم ترين ويژگي اين انقلاب، آن است كه در عين اينكه مدرن است و از عناصر سالم و خوب مدرنيسم استفاده مي كند؛ در عين حال ريشه در سنت دارد؛ به عبارت ديگر امام خميني رحمه الله تمامي دستاوردهاي گرانبهاي علماي شيعه ـ از عصر غيبت تا دوران معاصر ـ را به عنوان بنيادهاي اساسي تكوين انديشه و ميراث پايدار معرفت سياسي و استحكام شأنيت تاريخي نظريه هاي خود پذيرفت (نامدار ، 1376 ، ص 202). نتيجه ي پذيرش اين دستاوردها، همان بينش تاريخي پرقدرتي بود كه امام خميني رحمه الله را با ميراث گذشته ي شيعيان در حوزه ي انديشه و جامعه پيوند مي زند (همان ، ص 203). ايشان طي سخناني در همين راستا در آستانه تشكيل حكومت اسلامي فرمودند : رژيمي كه به جاي رژيم شاه خواهد نشست، رژيم عادلانه اي است كه شبيه آن رژيم در دموكراسي غرب نيست و پيدا نخواهد شد. ممكن است دموكراسي مطلوب ما با دموكراسي هايي كه در غرب هست، مشابه باشد؛ اما آن دموكراسي اي كه ما مي خواهيم به وجود آوريم، در غرب وجود ندارد. دموكراسي اسلام كامل تر از دموكراسي غرب است (امام خميني (رحمه الله) ، 1361 ، ص 13). حكومت جمهوري اسلامي مورد نظر ما از رويه پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) و امام علي (عليه السلام) الهام خواهد گرفت و متكي به آراي عمومي ملت مي باشد و نيز شكل حكومت با مراجعه به آراي ملت تعيين خواهد گرديد. به پا داشتن حكومت جمهوري اسلامي، مبتني بر ضوابط اسلام، متكي به آراي ملت (همان ، ص27). «ما با تكيه بر اسلام مي خواهيم به ياري خداوند، حقيقتي خيره كننده را به دنيا معرفي كنيم» (همان ، ج4 ، ص 129). «ما خواستار جمهوري اسلامي مي باشيم ؛جمهوري، فرم و شكل حكومت را تشكيل مي دهد و اسلامي، يعني محتواي آن فرم كه قوانين الهي است» (همان ، ص 157). اساساً حكومت كردن وزمامداري در اسلام يک تكليف و وظيفه ي الهي است كه يک فرد در مقام حكومت و زمامداري، گذشته از وظايفي كه بر همه ي مسلمين واجب است، يک سلسله تكاليف سنگين ديگري نيز بر اوست كه بايد انجام دهد. حكومت و زمامداري در دست فرد يا افراد، وسيله ي فخر و بزرگي بر ديگران نيست، كه از اين مقام بخواهد به نفع خود، حقوق ملتي را پايمال كند. هر فردي از افراد ملت حق دارد مستقيماً در برابر سايرين، زمامدار مسلمين را استيضاح كند و به او انتقاد كند و او بايد جواب قانع كننده بدهد (ر.ک به :افروغ ، 1380 ، ص 106-107) . 8.نتيجه در اين تحقيق، اين نتيجه حاصل شد : عوامل بيروني همانند غرب و دنياي مدرن، نقش محوري در تغذيه فرهنگي مردم ايران ندارند، بلكه فرهنگ تشيع علت اصلي رشد فرهنگي مردم و بلوغ نسبي اين مردم مي باشد كه موجب انقلاب مشروطه و سپس انقلاب اسلامي شد؛ منتها اين بلوغ در انقلاب مشروطه، از رشد كمتري برخوردار بود، امّا در انقلاب اسلامي كامل تر و درخشان تر بود. همچنين علت اينكه در انقلاب مشروطه غرب زده ها توانستند انقلاب مشروطه را مصادره كنند و استبداد مركبه و سپس استبداد مدرن رضاخاني را به جاي آن مستقر سازند، عدم رشد كافي مردم بود؛ امّا درعين حال نفس وقوع انقلاب مشروطه و حوادث پس از آن، در رشد فرهنگي مردم نقش اساسي داشت؛ به طوري كه در حوادث انقلاب 1357 با وجود آنكه زمينه هاي بيشتري براي سوء استفاده افراد منافق فراهم بود و ايشان هم به لحاظ تشكيلاتي قوي تر بودند و هم در بي رحمي و قدرت ترور شخصيت ها و حتّي افراد عادي بي نظير بودند و سابقه مبارزه با شاه را نيز يدک مي كشيدند، با اين حال نتوانستند كاري از پيش ببرند؛ زيرا معرفت ديني مردم، بالا بود و رشد سياسي اجتماعي ديني مردم نيز در سايه مكتب تشيع به حدّ خوبي رسيده بود. حتّي ظهور رهبر شايسته انقلاب ـ امام خميني (رحمه الله) ـ نيز به خاطر رشد فرهنگ تشيع در اين مردم بود؛ زيرا رهبران نيز خود زاييده فرهنگ و جامعه خويشند و علاوه بر امام خميني (رحمه الله) قاطبه علماي همعصر ايشان، كمک و مددكار ايشان بودند و اتحاد نسبي علماي بزرگ، نعمت بزرگي بود كه مردم عصر مشروطه از آن محروم بودند. تمام اينها، در سايه رشد معرفت ديني مردم حادث شده بود؛ لذا بايد گفت : مشروطه در جاي خودش انقلاب تقريباً موفقي بود؛ زيرا با همه ي نواقصش و حتّي با مصادره شدنش، توانست موجب رشد و شكوفايي مردم را فراهم كرده، زمينه ي ظهور انقلاب اسلامي 1357 را فراهم نمايد. پی نوشت ها : * استاديار دانشگاه پيام نور مسجد سليمان ** دانشجوي دكتري رشد علوم سياسي 6 ـ مراد كمال آتاتورک است. منابع *قرآن كريم. * نهج البلاغه ؛ نسخه صبحي صالح ؛ قم : دارالهجره [بي تا]. 1.آبراهاميان ،يرواند ؛ ايران بين دو انقلاب از مشروطه تا انقلاب اسلامي ؛ ترجمه ي كاظم فيروزمند ، حسن شمس آوري و محسن مديرشانه چي ؛ چ3 ، تهران : مركز ، 1379. 2.آجوداني ، ماشاءالله ؛ مشروطه ايراني؛ چ2 ، تهران : اختران ، 1383. 3.ابن خلدون ، عبدالرحمن ؛ مقدمه ي ابن خلدون ؛ بيروت : دارالقلم ؛ 1978م. 4.ابوالحسني منذر ؛ نهضت مشروطه و تاريخ نگاري معاصر؛ مندرج در كتاب مشروطه از زبان صاحب نظران ، به اهتمام گروه تاريخ و انديشه ي معاصر ؛ قم : مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني (رحمه الله) ، 1382. 5.اسكندياري ، اسكندر ؛ پژوهشي درباره طوايف غلاة تا پايان غيبت صغرا و موضع ائمه (عليه السلام) در اين باب؛ تهران : سازمان تبليغات اسلامي ، 1374. 6.اعتماد السلطنه ، محمد حسن؛ فتنه باب ؛ توضيحات ومقالات به قلم عبدالحسين نوايي ؛ چ2 ، تهران : بابک ، 1351. 7.ـــــــ ؛ روزنامه خاطرات اعتماد السلطنه ؛ با مقدمه و فهرست ايرج افشار ؛ چ5 ، تهران : اميركبير ، 1379. 8.افروغ ، عماد ؛ نگرشي ديني و انتقادي به مفاهيم عمده سياسي ؛ چ2 ، تهران : فرهنگ و دانش ، 1380. 9.السامراني ، عبدالله سلوم ؛ الغلو و الفرق الغاليه في الحضارة الاسلاميه ؛ الطبعة الثالثه ، بغداد : دارالواسط للنشر ، 1988. 10.الگار ، حامد؛ دين و دولت در ايران و نقش علما در قاجار ؛ ترجمه ابوالقاسم سري ؛ تهران : توس ؛ 1356. 11.النجار ، عامر ؛ البهائيه و جذورها البابيه ؛ بيروت ؛ بيروت : دار المنتخب العربي ، 1419ق. 12.پارسانيا ، حميد ؛ حديث پيمانه (پژوهشي در انقلاب اسلامي) ؛ قم : معاونت امور اساتيد و دروس معارف اسلامي، 1376. 13.پدرام ، مسعود ؛ روشنفكران ديني و مدرنيته ؛ تهران : گام نو ، 1382. 14.پيرنيا ، حسن و عباس اقبال ؛ تاريخ ايران از آغاز تا انقراض قاجاريه ؛ چ6 ، تهران : كتابخانه خيام ، 1370. 15.تنكابني ، ميرزا محمد ؛ قصص العلماء ؛ تهران : كتابفروشي علميه اسلاميه، [بي تا]. 16.تيموري ، ابراهيم ؛ اولين مقاومت منفي در ايران ؛ چ3 ، تهران : شركت سهامي كتاب هاي جيبي ، 1361. 17.حائري ، عبدالهادي ؛ نخستين رويارويي هاي انديشه گران ايران با دو رويه تمدن بورژوازي غرب ؛ چ3 ، تهران : اميركبير ، 1378. 18.حقاني، موسي ؛ تاريخ تحولات سياسي ايران : بررسي مؤلفه هاي دين ، حاكميت ، مدنيت و تكوين دولت ـ ملّت در گستره هويت ملّي ايران ؛ چ2 ، تهران : مؤسسه مطالعات تاريخ معاصر ايران ، 1381. 19.خرمشاد ، محمد باقر ؛ «فوكو و انقلاب اسلامي ، معنويت در سياست»؛ فصلنامه متين ، ش1 ، زمستان 1377. 20.دواني ، علي ؛ نهضت روحانيون ايران ؛ تهران : مركز اسناد انقلاب اسلامي ، 1377. 21.دولت آبادي ، يحيي ؛ حيات يحيي ؛ تهران : عطا و فردوسي، 1361. 22.دهخدا ، علي اكبر ؛ لغت نامه ؛ زير نظر دكتر محمد معين ؛ ج15 ، تهران : دانشگاه تهران ، 1343. 23.رائين ، اسماعيل ؛ ابوالحسن خان ايلچي ؛تهران : جاويدان ، 1357. 24.ـــــــ ؛ حقوق بگيران انگليس در ايران ؛ تهران :[بي نا] ، 1356. 25.رجبي ، محمدحسن ؛ مشاهير زنان ايراني و پارسي گوي از آغاز تا مشروطه ؛ تهران : سروش ، 1374. 26.زرگري نژاد، غلامحسين ؛ رسائل مشروطيت : رساله كلمه حقّ يراد به الباطل ؛ تهران : كوير ، 1374. 27.سپهر ، محمد تقي لسان الملک ؛ ناسخ التواريخ سلاطين قاجاريه؛ به اهتمام جمشيد كيان فر ؛ تهران : اساطير ، 1377. 28.سرور ، غلام ؛ تاريخ شاه اسماعيل صفوي ؛ ترجمه محمد باقر آرام و عباسقلي غفاري فرد ؛ تهران : نشر دانشگاهي ؛ 1374. 29.شيخ الاسلامي ، پري ؛ زنان روزنامه نگار و انديشمندان ايران ؛ تهران :[بي نا] ، 1351. 30.صفايي ، ابراهيم ؛ اسناد سياسي دوره قاجاريه؛ تهران : شرق ، 1343. 31.صفري فروشاني ، نعمت الله ؛ غاليان ، كاوشي در جريان ها و برآيندها ؛ مشهد: آستان قدس رضوي ، 1387. 32.فوكو ، ميشل ؛ ايران روح يک جان بي روح و 9 مقاله ديگر ؛ ترجمه نيكو سرخوش و افشين جهانديده ؛ چ2 ، تهران : ني ، 1380. 33.ـــــــ ؛ ايرانيان چه رويائي در سر دارند ؛ ترجمه حسين معصومي همداني ؛ تهران : هرمس ، 1377. 34.قلي زاده ، رمضان؛ جرعه اي از اقيانوس ؛ قم : مشهور ؛ 1379. 35.كدي ، نيكي .آر؛ ايران در دوران قاجار و برآمدن رضاخان؛ ترجمه مهدي حقيقت خواه ؛ تهران : ققنوس ، 1381. 36.كربلايي ، حسن ، تاريخ دخانيه ؛ به كوشش رسول جعفريان ، قم : الهادي ، 1377. 37.كشميري ، محمد علي ؛ نجوم السماء ؛ لنكهو :[بي نا] ، 1303ق. 38.كوئن ، بروس ؛ مباني جامعه شناسي ؛ ترجمه غلامعباس توسلي و ديگران ؛ تهران : سمت ، 1372. 39.مطهري ، مرتضي ؛ فلسفه تاريخ ؛ چ14 ، تهران : صدرا ، 1385. 40.منگنه ، نورالهدي؛ ديوان نورالهدي منگنه ؛ تهران : چاپخانه فردوسي ، 1335. 41.موسوي خميني ، روح الله ؛ صحيفه نور ؛ تهران : سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي ، 1361. 42.نائيني ، محمد حسين ؛ تنبيه الامه و تنزيه المله ؛ با توضيحات شيخ محمود طالقاني ؛ چ9 ، تهران : شركت سهامي انتشار ، 1378. 43.نامدار ، مظفر ؛ مباني مكتب ها و جنبش هاي سياسي شيعه در صد ساله ي اخير ؛ تهران : پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي ، 1376. 44.نجفي ، موسي ؛ انديشه سياسي و تاريخ نهضت حاج آقا نور الله اصفهاني ؛ چ2 ، تهران : مؤسسه مطالعات تاريخ معاصر ايران و بنياد مستضعفان و جانبازان ، 1378. 45.ـــــــ ؛ تعامل ديانت و سياست در ايران ؛ تهران : مؤسسه مطالعات تاريخ معاصر ايران ، 1378. 46.نوذري ، حسينعلي ؛ فلسفه تاريخ، روش شناسي و تاريخ نگاري ؛ تهران: طرح نو ، 1379. 47.نيّر شيرازي ، شيخ عبدالرسول ؛ تحفه نيّر: يادداشت هاي عارف آزاديخواه شيخ عبدالرسول نيّر شيرازي ؛ تصحيح و توضيح دكتر محمد يوسف نيّري ؛ شيراز : بنياد فارس شناسي ، 1383. 48.هدايت ، رضاقلي خان ؛ تاريخ روضة الصفاي ناصري ؛ به تصحيح و تحشيه جمشيد كيان فر ؛ ج14 ، تهران : اساطير ، 1380. 49. Moore , Stephoen; Sociology Alive, Stanley Thornes, publisers, L,T.P.7891. فصلنامه شيعه شناسي شماره 27
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 421]
-
گوناگون
پربازدیدترینها