محبوبترینها
قیمت دیگ بخار و تولیدکننده اصلی دیگ بخار
معروف‌ترین هدیه و سوغاتی یزد مشخص شد!
آشنایی با انواع دوربین مداربسته ضد آب
پرداخت اینترنتی قبوض ساختمان (پرداخت قبض گاز، برق و آب)
بهترین دوره آموزش سئو محتوا در سال 1403 با نام طوفان ۱۴۰۳ در فروردین ماه شروع می شود
یک صرافی ارز دیجیتال چه امکاناتی باید داشته باشد؟
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
جراحی و درمان ریشه دندان عفونی با خانم دکتر صفوراامامی
چه مواردی بر قیمت کابین دوش حمام تاثیر دارند؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1797031849
«روایتهای موازی در علوم انسانی» منتشر شد
واضح آرشیو وب فارسی:مهر: معرفی کتاب؛
«روایتهای موازی در علوم انسانی» منتشر شد
شناسهٔ خبر: 2761413 - پنجشنبه ۷ خرداد ۱۳۹۴ - ۱۰:۳۸
دین و اندیشه > سایر
سید جواد میری، نویسنده کتاب روایتهای موازی در علوم انسانی معتقد است علوم انسانی در کنار کشف قوانین کلی، نیازمند تفسیر و تأویل زندگی‌ها و مدل‌های متباین بشری است. به گزارش خبرگزاری مهر، کتاب روایتهای موازی در علوم انسانی تألیف دکتر سیدجواد میری عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی به همت انتشارات جامعه‌شناسان منتشر شد.میری در مقدمه این اثر می نویسد: دفتری که پیش روی شماست، کتاب به معنای مدرسی آن نیست. آنچه مرا واداشت به علوم انسانی به مثابه یک پارادایم دیسیپلینر بپردازم، نگارش کتابی جدید در حوزه جامعه‌شناسی نبود؛ بلکه وقتی به عنوان یک جامعه‌شناس در بستر مطالعات ادیان پا به عرصه آکادمیک گذارده و از چنین منظری به فلسفه علم و تاریخ علم نگریستم، پذیرش این امر بسیار دشوار بود که مفروضات جامعه‌شناسی را به عنوان «اصل خدشه ناپذیر ساینس» تلقی کنم. به عنوان فردی که از نظر فرهنگی و علمی در سوئد و انگلستان رشد کرده و سپس در چین، مالزی، تایوان، مصر، اوکراین، آمریکا، مجارستان، بلغارستان، ترکیه و روسیه به تدریس و تحقیق پرداخته است، هنگامی که در سرزمین‌های گوناگون به انسان، زندگی اجتماعی او، تاریخ‌های گوناگون و روایتهای موازی ـ که به مثابه جهان‌های موازی بودند ـ می‌اندیشیدم، دریافتم که روایتهای کلان ساینس در حوزه علوم انسانی با شاکله و چهارچوبی که در بستر تعقل دیسیپلینر شکل گرفته، آن‌گونه که بزرگان علوم انسانی ادعا می‌کنند، «جهان‌شمول» نیست؛ بلکه به دلایل بسیار مهمی، تفکر یوروسنتریک ـ که مبتنی بر تجربه تاریخی مسیحیت در اروپای غربی و در بستر کلیسای کاتولیک است ـ منجر به جهان‌بینی پیچیده‌ای گشته است که به مرور زمان و به مدد نگاه کلنیال و قدرت امپریال توانسته «تمدن یوروسنتریک» را جهانی نموده و دیگر رقبا را از میدان به در کرده و آنها را به حاشیه براند. به عبارت دیگر، هر سخنی در حوزه علوم اجتماعی باید با نگاهی نقادانه، چهارچوب روایت یوروسنتریک را به چالش بکشد، چرا که مفروض نمودن این «واقعه حادث» در بستر تاریخی مشخص و بدون نگاه نقادانه منجر به تقلیدی ناپسند در عرصه فهم زندگی اجتماعی و پیچیدگی‌های رنگارنگ انسان، حیات اجتماعی و اشکال متنوع مدنیت خواهد گردید. برای دوری از این «جمود فکری» به بازخوانی پروژه‌های مختلف علوم انسانی در بستر ساینس و چهارچوب دیسیپلینر ـ که مبتنی بر تجربه یوروسنتریک بوده است ـ نیازمندیم. البته نکاتی کلیدی در این گفتگوها وجود دارد که در ابتدا باید آنها را کمی مورد مداقه قرار داد.به همین جهت ذکر نکات زیر ضروری است: نکته اول: Science (ساینس) علم نیست. در ادبیات حکمی و ایرانی علم نوعی آگاهیست که در آن «کژی» راهی ندارد، در حالی‌که ساینس نوعی از شناخت است که مبتنی بر «شناخت امپریکال» است. مساوی قرار دادن این دو نه کمکی به ساینس است و نه افتخاری برای «علم».نکته دوم: در بستر علوم انسانی، نگاه Scientific (ساینتیفیک) حاکم است که محدوده شناخت را در ساحات “Sense” و “Ratio” تصور می‌کند و از همه مهم‌تر از نوعی گفتمان حمایت می‌کند که مبتنی بر تقلید از مدل‌های علوم طبیعی (Natural Science) است نه اینکه «انسان» را کماهو انسان مورد مداقه قرار دهد.
نکته سوم: مفهوم Discipline (دیسیپلین) است که به اشتباه در زبان پارسی به «رشته» ترجمه گشته است. هنگامی که در ادبیات علمی ما -که ریشه در سنت‌های فکری ایران و شرق دارد- از کلمه «رشته» استفاده می‌کنیم، هیچ تداعیِ معانیِ درستی در ورای این مفهوم وجود ندارد، زیرا دیسیپلین فقط یک رشته نیست، بلکه بینشی است که ریشه در جهان‌بینی ساینسی دارد و نتیجه آن تفکر دیسیپلینر (Disciplinary Paradigm) است. در این بینش هر ساحتی جدا از سایر ساحاتِ وجود، مورد مطالعه و بررسی قرار می‌گیرد و هیچ نیازی به متافیزیک نیست و از «وحدت وجود» سخنی در میان نیست. در ورای این مفروضات نوعی از فلسفه تاریخ وجود دارد که گذر از Providence (تقدیر) به Progress (پیشرفت) را نوید می‌دهد و مدعیان این جهان‌بینی معتقدند که بشر وارد «جهان ساینسی» شده است که به مراتب پیشرفته‌تر از «عصر اساطیری» و «دوران‌های تئولوژیک و متافیزیک» است.نکته چهارم: مسئله کلاسیک و کلاسیک‌ها در تکوین روایتهای گوناگون در علوم انسانی از نکات قابل تأمل است. با نگاهی گذرا به منابع دانشگاهی در حوزه علوم انسانی و اجتماعی می‌توان دریافت که اگر نگاه یوروسنتریک به عنوان روایتی در میان روایتهای بی‌شمار تلقی شود، آنگاه فضا برای خلاقیت در عرصه اندیشه اجتماعی مفتوح خواهد گردید؛ چرا که امروزه علوم انسانی تحت سیطره روایت یوروسنتریک است. اگر بتوانیم تاریخ‌نگاری علوم اجتماعی و علوم انسانی را بازخوانی کنیم، متوجه خواهیم شد که عرصه Historiography (تاریخ‌نگاری)، عرصه مفروضات و ایدئولوژی‌هاست که نیازمند بازبینی نقادانه است. در صورت تحقق این امر، بسیاری از مفاهیم متا-تئوریک در حوزه علوم انسانی، قابلیت بازسازی در چهارچوب‌های غیر‌یوروسنتریک را خواهند داشت. اگر این امر حادث شود کلاسیک‌های جدید که در اعماق سنت‌های فکری قدیم مدفون گشته‌اند، دوباره متولد خواهند گشت. آنگاه برای مطالعه موضوعاتی نظیر دین، تنها با روایتهای هگلی، فویرباخی، اشلایماخری، مارکسی، وبری، دورکهایمی یا اسمالزی روبرو نخواهیم بود؛ بلکه می‌توانیم از منظر بیرونی، فارابی، ابن سینا، ابن‌خلدون، سهروردی، خواجه نصیر طوسی، ملاصدرا، کوهونگ مینگ، تولستوی، داستایوسکی و ... به مسئله بنگریم.نکته پنجم: اکنون زمان آن فرا رسیده است که اصحاب علوم اجتماعی و انسانی در ایران و جهان اسلام به روایات موازی -که به مثابه جهان‌های موازی هستند- پی ببرند و برای تمیز دادن میان ایده جهان‌شمول و گفتمان جهانی در حوزه علوم انسانی تلاش نمایند.نکته ششم: مرزهای دانش در حوزه علوم انسانی در سراسر ایران باید وسیع‌تر گردد و قالب ذهنی اصحاب علوم انسانی -که تلاش در محبوس نمودن موضوعات در چهارچوب ایران دارند- شکسته شود. باید با تکیه بر مطالعات میدانی، دوردست‌ها را نزدیک نموده و «نزدیک‌ها را با نگاه دور دستانه نگریستن» سرلوحه تحقیقات در قرن بیست و یکم قرار گیرد. نکته هفتم: باید میان پارادایمها تمایز قائل شد و نباید به صورت سطحی به مسائل پیچیده نظر نمود. علوم انسانی در کلیّت، از بدو ورود به ایران در مأوایی به نام دانشگاه خانه نموده است. این گفتمان مبتنی بر تاریخی است که دارای جهان‌بینی خاصی است. پس نباید این گونه اندیشید که موضوع این علم همانند بسیاری از علوم و حوزه‌های دیگر، انسان در بستر اجتماع است. در حقیقت اشتراک موضوع نمی‌تواند هر محققی از حوزه‌های فقه، حکمت، فلسفه و عرفان را صاحب نظر نماید، چنان‌که در مورد کلیات و جزئیات این گفتمان (Human Science Discourse) فتوا صادر نماید. هرکدام از این گفتمان‌ها دارای پارادایم خاصی است که با وجود یکی بودن موضوع، غایتی متفاوت دارند. نادیده انگاشتن این نکته ظریف می‌تواند بسیار زیان‌بار باشد.نکته آخر: برای پیشبرد مرزهای شناخت باید گفتگویی آغاز نموده و آگاه باشیم که در ابتدای راه گفتگوهای بین پارادایمی در ایران هستیم؛ چرا که هنوز در زمینه انسان در بستر اجتماع از منظر فقه، حکمت، فلسفه، عرفان و علم، اثری که تمامی ظرافت‌ها را در نظر بگیرد، نگاشته نشده و به جهان ارائه نگردیده است. در گفتگویی که سال‌ها پیش با جرج ریتزر جامعه‌شناس شهیر آمریکایی داشتم، وی چنین اذعان می‌داشت که چگونه از ما انتظار دارید به سخنان شما گوش دهیم، در حالی که حتی یک اثر در حوزه شناخت انسان در بستر اجتماع (از منظر غیر ساینسی) ارائه نداده‌اید که برای ما اصحاب علوم انسانی آکادمیک قابل فهم باشد.در پایان خالی از لطف نیست که چند کلمه‌ای پیرامون عنوان این کتاب ذکر نمایم. «روایتهای موازی» در علوم انسانی برگرفته از مفهوم جهان‌های موازی در فیزیک است. جهان موازی یا واقعیت جایگزین، فرضیه‌ای درباره وجود واقعیت‌های جداگانه در کنار واقعیات کنونی است. گروه خاصی از جهان‌های موازی، مولتی‌ورس نامیده می‌شود و این اصطلاح می‌تواند برای توصیف جهان‌های موازی -که واقعیت را تشکیل می‌دهند- نیز مورد استفاده قرار گیرد. اصطلاح جهان‌های موازی اشاره به پیچیدگی ساختار واقعیات دارد، یعنی جهان‌هایی که در آنها بسیاری از قوانین طبیعت متفاوت هستند. به عبارت دیگر، جهان‌های موازی به صورت جهان‌هایی هستند که تنها توسط یک رویداد از یکدیگر جدا می‌شوند و این رویداد در کنار رویدادهای دیگر قادر به دگرگونی ساختارهای بنیادینِ جهان‌های موازی است.اگر بتوانیم مسامحتاً فرهنگ‌ها را همانند جهان‌های موازی فرض کنیم، آنگاه قادر خواهیم بود پیچیدگی‌های معرفتی نظام‌های بشری و جهان‌های متفاوت سمبلیک در بستر مدنیت‌های گوناگون را در قالب روایتهای متباین مفهوم‌سازی نموده و از این راه به فهمی عمیق و دقیق از واقعیت‌های موازی دست یابیم. به عبارت دیگر به عنوان نگارنده بر این باور هستم که علوم انسانی در کنار کشف قوانین کلی، نیازمند تفسیر و تأویل زندگی‌ها و مدل‌های متباین بشری است.چشم اندازها و افق آینده در علوم انسانی، علوم اجتماعی و مسئله مفروضات پشت صحنه، جامعه شناسی؛ محدودیتها و ظرفیتها، پست مدرنیته و مسئله یوروسنتریسم، جامعه شناسی با روایات متعدد از جامعه، نگاه علوم انسانی به خود: قانون گذاری، تفسیر یا تأویل؟، برداشتهای سه گانه در علوم انسانی، کلاسیک و تعریف علوم انسانی از دیسیپلین، سبکهای تفکر و فلسفه تاریخ، علوم انسانی در ایران: پرسشها، ایده آلها، واقعیات، پارادایمها در علوم انسانی، سوسیولوژی، آنترویولوژی و اورینتالیسم: پارادوکس معرفتی، سفرنامه ها و نقش آنها در تکوین علوم اجتماعی عناوین فصول سیزده گانه این اثر هستند.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[مشاهده در: www.mehrnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 95]
-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها